Το άγχος είναι μια φυσιολογική κατάσταση. Όλοι οι άνθρωποι το βιώνουν από καιρό σε καιρό και μπορούν να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα ανησυχίας, φόβου και νευρικότητας. Ακόμα, τις σκέψεις πως κάτι δυσάρεστο θα συμβεί στο μέλλον. Ωστόσο, είναι χρήσιμη η κατανόηση και της σειράς των σωματικών συμπτωμάτων. Η γνώση αυτή καθησυχάζει και βοηθά στη διαχείρισή του, αφού γνωρίζουμε καλύτερα το σώμα μας.

Πώς το άγχος επηρεάζει το σώμα;

Σύμφωνα με τη επιστήμη, όταν αισθάνεσαι άγχος, ξεκινάει μια αυτόματη αλυσίδα γεγονότων. Αυτή συχνά αποκαλείται αντίδραση «πάλης ή φυγής» («fight or flight», όπως είναι ευρέως γνωστή). Πρόκειται για μια απόκριση του οργανισμού που χαρακτηρίζεται από έκρηξη της αδρεναλίνης, ταχυκαρδία και διεσταλμένες κόρες των ματιών.

Ενεργοποιείται από το τμήμα του νευρικού συστήματος που ρόλος του είναι ο έλεγχος των αυτόματων λειτουργιών (όπως η αναπνοή, ο καρδιακός παλμός και άλλα) και ονομάζεται «αυτόνομο σύστημα». Χωρίζεται στο παρασυμπαθητικό και το συμπαθητικό σύστημα που εργάζονται αντίθετα και ένα μόνο μπορεί να κυριαρχεί κάθε φορά. Σε μια κατάσταση που προκαλεί άγχος, το συμπαθητικό σου σύστημα αρχίζει να κυριαρχεί και αρχίζει η αντίδραση «πάλης ή φυγής».

Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα σωματικά συμπτώματα του άγχους;

1. Πόνος στο στήθος και ταχυκαρδία

Όχι, δεν είναι σημάδι επικείμενης καρδιακής προσβολής. Όταν έχεις άγχος ή κρίση πανικού, η καρδιά χτυπά ταχύτερα, για να αντλήσει περισσότερο αίμα. Η ενέργεια αυτή μπορεί να προκαλέσει υπεραερισμό. Δηλαδή, εισπνέεις περισσότερο οξυγόνο απ’ όσο χρειάζεσαι. Στη συνέχεια, προκαλείται συστολή των αιμοφόρων αγγείων και πόνος στο στήθος. Είναι αισθητός σε διάφορες περιοχές του στήθους, ενώ έρχεται και φεύγει.

Τι πρέπει να θυμάσαι: Η έκρηξη αδρεναλίνης δεν βλάπτει την καρδιά. Ωστόσο, καλό είναι να επισκεφθείς τον γιατρό σου, για να αποκλείσεις κάθε ενδεχόμενο.

2. Κοφτές αναπνοές

Η παραπάνω εξήγηση καλύπτει και το γιατί νιώθεις δύσπνοια ή πίεση στο στήθος. Πολλές φορές συμβαίνει να έχεις και υπερβολική επίγνωση της αναπνοής σου που οδηγεί στο να υπερ-αναπνέεις.

3. Μυικός πόνος

Η αυξημένη πρόσληψη οξυγόνου μπορεί να προκαλέσει πόνο στους μύες. Κυρίως από:

• Ένταση στους μυς εξαιτίας καθημερινής αυξημένης πίεσης, οπότε σκληραίνουν και πονούν. • Επίσης μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που στέκεσαι, κάθεσαι, ξαπλώνεις και περπατάς. • Όταν νιώθεις άγχος, είναι εύκολο να ξεχάσεις πως να φροντίζεις τον εαυτό σου (να τρως υγιεινά, να ασκείσαι ή να ενυδατώνεσαι).

Οι παραπάνω λόγοι μπορούν επίσης να προκαλέσουν πόνους στο σαγόνι και στο πρόσωπο.

4. Μυρμήγκιασμα και μούδιασμα/αίσθημα αδυναμίας

Το άγχος συχνά προκαλεί μούδιασμα και μυρμήγκιασμα σχεδόν οπουδήποτε στο σώμα. Συνήθως είναι αισθητό στο πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια και το πέλμα. Προκαλείται από το αίμα που διατρέχει τα πιο σημαντικά μέρη του σώματος στην κατάσταση «πάλης ή φυγής». Όμως εξαιτίας αυτού, τις λιγότερο σημαντικές περιοχές τις νιώθεις πιο αδύναμες.

Μπορεί επίσης να προκληθεί από υπεραερισμό και να είναι ιδιαίτερα αισθητό στα άκρα και στο πρόσωπο.

5. Ζεσταίνεσαι, ιδρώνεις, έχεις ρίγη

Η κατάσταση διέγερσης οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας. Το σώμα σου αντιδρά με εφίδρωση, η οποία με τη σειρά της, μπορεί να σε κάνει να νιώθεις ρίγη. Τότε το σώμα αρχίζει να κρυώνει, αλλά εξακολουθεί να ιδρώνει, για να αποφευχθεί η υπερθέρμανση.

6. Ζαλάδα

Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου άγχους, η καρδιά αντλεί αίμα πιο δυναμικά. Αυτό συνδέεται με την αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Επομένως, νιώθεις ζαλισμένη.

7. Πονοκέφαλος

Το άγχος και οι κρίσεις πανικού προκαλούν συνήθως κεφαλαλγία. Μπορεί να είναι αμβλεία ή έντονη και να εμφανίζεται σε διαφορετικές περιοχές του κεφαλιού.

8. Προβλήματα στον ύπνο

Η συσσώρευση πίεσης μπορεί να δυσκολέψει τον ύπνο – όπως και η συνεχής ανησυχία και η αδυναμία χαλάρωσης. Το καλύτερο είναι να δοκιμάσεις μια τεχνική διαλογισμού. Θα σε βοηθήσει να αποκοιμηθείς.

Από την άλλη πλευρά, μια επίθεση πανικού και παρατεταμένες περίοδοι άγχους μπορεί να σε εξαντλήσουν σωματικά και συναισθηματικά. Θα πρέπει να ακούς το σώμα σου και να ξεκουράζεσαι.

9. Στομαχικές διαταραχές

Όπως ειπώθηκε, το αίμα εκτρέπεται μακριά από περιοχές του σώματος που δεν χρειάζεται – για παράδειγμα, μακριά από το στομάχι. Γι ‘αυτό και βιώνεις αυτή την αίσθηση καψίματος ή «πεταλούδων». Ή νιώθεις πως θα κάνεις εμετό. Κάτι που δεν συμβαίνει πάντοτε.

Είναι επίσης πολύ κοινό να θες επειγόντως να πας στην τουαλέτα. Είναι ο τρόπος του οργανισμού να απαλλαγεί από κάθε ανεπιθύμητο βάρος.

10. Αίσθηση ακοής

Όταν αισθάνεσαι άγχος, μπορεί να είναι δύσκολο να εστιάσεις στους ήχους γύρω σου. Από την άλλη πλευρά, όταν είσαι υπερβολικά σε alert για τον πιθανό (αν υπάρχει) κίνδυνο, μπορεί να γίνεις ιδιαίτερα ευαίσθητη σε ήχους που αλλιώς θα αγνοούσες.

11. Θολή όραση

Είναι σύνηθες να αντιμετωπίζεις θολή όραση. Οφείλεται στο γεγονός ότι οι κόρες διαστέλλονται, για να επιτρέψουν περισσότερο φως στην όρασή σου στην κατάσταση «fight or flight». Μπορεί επίσης να προκληθεί και από τον υπεραερισμό.

12. Σημάδια και ακμή

Μερικοί λόγοι για τους οποίους το άγχος προκαλεί ξέσπασμα της ενήλικης ακμής είναι οι εξής:

• Αυξημένη παραγωγή της ορμόνης του stress που αυξάνει την παραγόμενη από το δέρμα ποσότητα λιπαρότητας. • Αυξημένη εφίδρωση που φράζει τους πόρους. • Άγγιγμα του δέρματος λόγω νευρικότητας. Έτσι μεταφέρεται βρωμιά από τα χέρια πάνω στο δέρμα.

13. Ανησυχία

Φοβάσαι για το χειρότερο σενάριο. Ή ότι θα τρελαθείς τελείως. Ναι από το άγχος μπορεί να έχεις υπερβολικές ανησυχίες και σκέψεις.

Σημαντική σημείωση: Παρόλο που το άγχος είναι συχνό, δεν είναι κάτι που πρέπει να ανέχεσαι. Ειδικά, αν γίνει δυσάρεστο ή αλλάζει τον τρόπο ζωής σου. Απευθύνσου, λοιπόν, σε κάποιον ειδικό για βοήθεια.