Η περίοδός μας είναι ένα από τα πιο συχνά θέματα που μας απασχολούν, που συζητάμε με τις φίλες μας, με την μαμά μας, και που συμβουλευόμαστε τον γυναικολόγο μας. Ένα μέρος του θέματος ”περίοδος” είναι και η διάρκειά της. Πόσες μέρες θεωρείται ως φυσιολογική η διάρκεια; Τι μπορεί να σημαίνει εάν κρατάει ελάχιστα, για παράδειγμα 2-3 ημέρες; Σε όλες τις παραπάνω απορίες μας απαντάει αναλυτικά ο γυναικολόγος, Χρήστος Μάντζιος.
Τα χαρακτηριστικά της περιόδου λοιπόν όπως η συχνότητα, η διάρκεια και οι διακυμάνσεις της, διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα και συνήθως δημιουργούν ένα προβλέψιμο μοτίβο σε κάθε γυναίκα. Η διάρκεια της αιμορραγίας μιας φυσιολογικής περιόδου είναι συνήθως μικρότερη ή ίση με 8 ημέρες. Όταν μια περίοδος κρατά 2 ή 3 ημέρες τότε αυτό μπορεί να είναι μια αλλαγή στο μοτίβο ή να αποτελεί μέρος μιας κατάστασης που χρειάζεται διερεύνηση ή και αντιμετώπιση, ενώ ουσιαστικά εντάσσεται στο ίδιο πλαίσιο με την ολιγομηνόρροια ή αραιομηνόρροια που είναι ένας ιατρικός όρος για τις γυναίκες που έχουν λιγότερες από 6 με 8 περιόδους το χρόνο.
Με τι μπορεί να σχετίζεται λοιπόν αυτή η αλλαγή στη περίοδό σου;
Με την ηλικία
Οι δύο χρονικές περίοδοι στη ζωή μιας γυναίκας που μπορεί να παρουσιάζονται περίοδοι με πολύ μικρή διάρκεια ή και καθόλου ή αυτές οι μικρές περίοδοι να συνδυάζονται με μεγάλες αιμορραγίες είναι στα δύο άκρα του αναπαραγωγικού φάσματος. Εφηβεία και προεμμηνόπαυση, δηλαδή τα λίγα χρόνια πριν την οριστική διακοπή της περιόδου, όπου στην Ελλάδα κατά μέσο όσο αυτό συμβαίνει στα 51 έτη. Οι λόγοι έχουν να κάνουν με την δυσλειτουργία του συστήματος υποθάλαμος-υπόφυση-ωοθήκες-μήτρα, όπου στις μεν έφηβες είναι ανώριμο ενώ στις προεμμηνοπαυσιακές διαταράσσεται λόγω της εξάντλησης των αποθεμάτων των ωοθηκών.
Με αλλαγές στον τρόπο ζωής
Αλλαγές στην καθημερινότητα μπορεί να έχουν επίδραση στα επίπεδα των ορμονών και να προκαλέσουν διαταραχές στην περίοδο.
Με υπερβολική άσκηση ή αθλητική δραστηριότητα
Σε αυτή τη περίπτωση ο οργανισμός μπαίνει σε μια κατάσταση “πείνας’’ και προσπαθεί να διατηρήσει τις βασικές λειτουργίες του οργανισμού εις βάρος της αναπαραγωγικής λειτουργίας.
Με σημαντικές αλλαγές στο σωματικό βάρος
Μεγάλες αλλαγές στο σωματικό βάρος και στα ποσοστά λίπους του σώματος είτε προς τα κάτω (επεμβάσεις γαστρικού bypass, εξαντλητικές δίαιτες) είτε προς τα πάνω (παχυσαρκία) έχουν σημαντική επίδραση στα επίπεδα των ορμονών και μπορεί να δημιουργήσουν διαταραχές στην περίοδο. Για τους ίδιους λόγους οι διατροφικές διαταραχές μπορεί να έχουν το ίδιο αρνητικό αποτέλεσμα στην περίοδο.
Με φάρμακα
Ορμονική αντισύλληψη. Όλες οι αντισυλληπτικές μέθοδοι με ορμόνες επηρεάζουν την ωορρηξία και την περίοδο ειδικά τους πρώτους μήνες χρήσης, μέχρι να προσαρμοστεί ο οργανισμός. Άλλα φάρμακα. Άλλα φάρμακα που μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα των ορμονών και να προκαλέσουν διαταραχές στην περίοδο είναι φάρμακα για το θυρεοειδή, το άγχος, την επιληψία και διάφορες φλεγμονώδεις καταστάσεις.
Με κάποια υποκείμενη κατάσταση
Καταστάσεις σχετιζόμενες με εγκυμοσύνη. Μια “περίοδος’’ με μικρή ποσότητα αίματος μπορεί να είναι σημάδι εξωμήτριας εγκυμοσύνης που είναι σοβαρή κατάσταση και απαιτεί άμεση διάγνωση και αντιμετώπιση διότι μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή. Μπορεί να είναι επίσης σημάδι αποβολής ή επαπειλούμενης αποβολής ή αιμορραγίας από το σημείο εμφύτευσης μιας φυσιολογικής εγκυμοσύνης. Τέλος, διαταραχές στην περίοδο είναι συχνές σε γυναίκες που θηλάζουν διότι η προλακτίνη, η ορμόνη που βοηθά στο θηλασμό, επηρεάζει τις ωορρηξίες.
Κύστη ωοθήκης. Αυτές οι συλλογές με υγρό που αναπτύσσονται μέσα σε μια ωοθήκη μπορεί να είναι αίτιο μικρής αιμορραγίας ή και πόνου χαμηλά στην κοιλιά.
Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Η ορμονική ανισορροπία που συνδέεται με το σύνδρομο αυτό μπορεί να δημιουργήσει μεγάλες ανωμαλίες στην περίοδο μιας γυναίκας συμπεριλαμβανομένων και των περιόδων με μικρή ποσότητα αίματος. Συχνά, αλλά όχι πάντα, συνυπάρχουν δασυτριχισμός, ακμή και αυξημένο σωματικό βάρος.
Παθήσεις θυρεοειδούς. Διαταραχές στα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδή, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στον κύκλο μιας γυναίκας, μπορούν να προκαλέσουν εκτός των άλλων και μικρές περιόδους.
Υπερπρολακτιναιμία. Τα αυξημένα επίπεδα προλακτίνης στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές στην περίοδο και μπορεί να προκληθούν είτε χωρίς συγκεκριμένη αιτία ή από φάρμακα ή μικρούς όγκους στην υπόφυση που ονομάζονται αδενώματα. Μπορεί να συνυπάρχει έκκριμα από τις θηλές των μαστών σαν γάλα ή αν υπάρχει αδένωμα και είναι μεγάλο, διαταραχές στην όραση και κεφαλαλγίες.
Με σπάνιες αλλά πιο σοβαρές καταστάσεις
Πρόωρη Ωοθηκική Ανεπάρκεια. Είναι μια σοβαρή κατάσταση που ορίζεται ως η διακοπή της λειτουργίας των ωοθηκών πριν την ηλικία των 40 και μπορεί να συνυπάρχουν μεγάλες διαταραχές στις περιόδους, χαμένες περίοδοι, εξάψεις, κολπική ξηρότητα.
Σύνδρομο Asherman. Πρόκειται για σπάνια κατάσταση στην οποία αναπτύσσεται ουλώδης ιστός μέσα στη μήτρα και τυπικά εμφανίζεται μετά από χειρουργικές επεμβάσεις. Πέρα από τις μικρές περιόδους μπορεί να προκαλέσει χαμένες περιόδους, πόνο περιόδου χωρίς εμφάνιση αίματος, υπογονιμότητα και αποβολές.
Στένωση τραχήλου. Είναι ένα μη φυσιολογικό στένεμα του τραχηλικού σωλήνα. Το στόμιο μπορεί να γίνει πολύ στενό, εμποδίζοντας την έξοδο του αίματος της περιόδου προκαλώντας πόνο και χαμένες περιόδους.
Θα πρέπει να φροντίσεις να ενημερώσεις τον γυναικολόγο σου εάν:
- Σκέφτεσαι ότι μπορεί να είσαι έγκυος
- Έχεις μέλη της οικογένειας σου με ακανόνιστες περιόδους
- Έχεις σοβαρή ακμή ή τρίχες στο στήθος ή το πρόσωπό
- Έχεις αποκτήσει βάρος και δυσκολεύεσαι να το χάσεις
- Έχεις εξάψεις, που μοιάζουν με ένα κύμα θερμότητας που ξεκινά στο στήθος και το πρόσωπό και στη συνέχεια επεκτείνεται μέσω του σώματός σου
- Έχεις νυχτερινές εφιδρώσεις, που είναι εξάψεις που συμβαίνουν όταν κοιμάσαι
- Έχεις πονοκεφάλους ή δυσκολία στην όραση
- Παρατηρήσεις γαλακτώδες υγρό να βγαίνει από το στήθος σου
- Έχεις έντονο άγχος
- Έχεις χάσει πρόσφατα βάρος
- Ασκείσαι περισσότερο από όσο συνήθιζες
- Έχεις αλλάξει το πόσο τρως ή τι είδους τρόφιμα τρως
- Λαμβάνεις φάρμακα, βότανα ή βιταμίνες
Αν τίποτα από τα παραπάνω δεν συμβαίνει, μια καλή συμβουλή μετά από μια περίοδο μικρής διάρκειας είναι να αρχίσεις να καταγράφεις με λεπτομέρεια τον κάθε σου κύκλο για 2-3 μήνες ώστε να δεις αν δημιουργείται ένα καινούριο μοτίβο για εσένα. Αυτό θα βοηθήσει πολύ και εσένα αλλά και το γιατρό σου ώστε να καταλάβει τι ακριβώς μπορεί να συμβαίνει.
Οι εξετάσεις που μπορεί να χρειαστούν είναι:
- Τεστ εγκυμοσύνης.
- Εξετάσεις αίματος για τα επίπεδα των ορμονών του αναπαραγωγικού συστήματος αλλά και αυτών που τις επηρεάζουν.
- Υπερηχογράφημα ώστε να απεικονιστεί οποιοδήποτε πρόβλημα στα έσω γεννητικά όργανα.
- Μαγνητική Τομογραφία, η οποία μπορεί να δείξει εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τις ορμόνες του σώματος.
Το κείμενο επιμελήθηκε ο Χρήστος Μάντζιος. Γυναικολόγος – Μαιευτήρας, Στρατιωτικός Ιατρός, Επιμελητής Γυναικολογικής Κλινικής 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας, Συνεργάτης Ιασώ – Λητώ – Μητέρα / Ιδιωτικό Ιατρείο: Φειδιππίδου 8 – 2ος όροφος – 211 18 39 180 – 6936967566
