Το ότι υπάρχουν οι μητέρες SOS στα ομώνυμα παιδικά χωριά της Βάρης δεν είναι κάτι που το διαβάζεις πρώτη φορά. Ίσως όμως να μην έτυχε να μάθεις περισσότερα για τη διαδικασία επιλογής και κυρίως για την καθημερινή προσφορά μίας γυναίκας, που αποφασίζει να γίνει μητέρα SOS. Αλήθεια, τι θυσιάζει αυτή η γυναίκα; Πόσο χρόνο απαιτεί ο νέος της (και παντοτινός) ρόλος; Πόσα παιδιά έχει και πως περνάει την ημέρα μαζί τους;
Οι μητέρες SOS όπως και τα παιδιά είναι ήρωες, ο καθένας από τη δική του πλευρά. Και οι δύο καλούνται να ξεπεράσουν εμπόδια και να υπερβούν τον εαυτό τους. Ο καθένας που τα καταφέρνει, γίνεται ήρωας για την προσωπική ζωή του αλλά και για τη ζωή των γύρω του.»
Μάλιστα, η παραπάνω αναγνώριση αποτελεί και το «κοινό μυστικό» μεταξύ των μαμάδων, που στηρίζουν η μία την άλλη και την επαινούν κάθε φορά που ξεπερνάει μία δυσκολία. Αντίστοιχα συμβαίνει φυσικά και με τα παιδιά, τα οποία καταφέρνουν να προσπερνούν δυσάρεστες καταστάσεις και να γιατρευτούν συναισθηματικά.
Σε γενικές γραμμές, ρώτησα όσα ήθελα να μάθω (σαν να μην είχα ακούσει ποτέ για τη μητέρα SOS) και μετά από τη συζήτηση με την πρωταγωνίστρια του άρθρου μου, τη Μαρία Ζούρου κατάλαβα δύο πράγματα:
- Πράγματι δεν ήξερα «σχεδόν τίποτα» για τις μητέρες SOS.
- Ένα παιδί και μία συνειδητή, ενήλικη απόφαση αρκούν για να σε κάνουν τον επόμενο σούπερ- ήρωα στην πραγματική- και όχι σε μία νοητή, παραμυθένια- ζωή ενός παιδιού.
Πόσες μητέρες είστε στα παιδικά χωριά SOS;
Αυτή τη στιγμή λειτουργούν εννέα σπίτια και κάθε ένα από αυτά έχει μία μητέρα και μία θεία. Ως «θεία» ορίζουμε μία γυναίκα που δεν επιθυμεί να γίνει μητέρα αλλά θέλει να προσφέρει. Έτσι οι θείες δρουν επικουρικά και μας αντικαθιστούν στα ρεπό, με αποτέλεσμα τα παιδιά να έχουν σταθερά πρόσωπα στη ζωή τους. Είτε τη μητέρα είτε τη θεία.
Κάθε πότε έχετε ρεπό;
Είμαστε εδώ 24 ώρες επί 22 ημέρες τον μήνα. Άρα έχουμε 8 ρεπό ανά μήνα.
Υπάρχει αναλογία στον αριθμό των μαμάδων SOS και των παιδιών;
Όχι ακριβώς, αφού κάθε σπίτι έχει 4- 6 παιδιά που είναι βιολογικά αδέρφια και δε μπορούν να χωριστούν μεταξύ τους (να αναφέρουμε εδώ ότι τα παιδιά των παιδικών χωριών SOS έχουν βρεθεί εκεί καθώς με εισαγγελική παραγγελία καθώς οι γονείς τους έχουν κριθεί ως ακατάλληλοι να τα μεγαλώσουν, είτε νοητικά, είτε γιατί τα κακοποιούσαν/ παραμελούσαν).
Tι χρειάζεται για να γίνεις μητέρα SOS
Η υποψήφια θα πρέπει να είναι 35- 50 χρονών, να μην έχει ανήλικα παιδιά υπό την προστασία της και να είναι τουλάχιστον απόφοιτη λυκείου. Υπάρχουν πολλά στάδια έως την τελική επιλογής μίας υποψηφίας. Σε όλα αυτά τα στάδια η αξιολόγηση είναι αμφίδρομη, δηλαδή η υποψήφια αξιολογεί το έργο των παιδικών χωριών SOS κι εμείς από την πλευρά μας αξιολογούμε τις ικανότητες, τις δεξιότητες και την ψυχική- σωματική υγεία κάθε υποψηφίας.
Το ηλικιακό όριο των 35- 50 ετών για μία μητέρα SOS είναι αυστηρό;
Το βασικό είναι να έχεις να προσφέρεις, δηλαδή να μη νιώθεις ότι έχεις ολοκληρώσει τον κύκλο σου. Οι γυναίκες που έχουν ακόμη πράγματα να δώσουν κι αισθάνονται πως διακατέχονται από ανεξάντλητη ενέργεια και κυρίως υπομονή. Τα παιδιά είναι τραυματισμένα κι εμείς απορροφούμε λιγάκι από τους κραδασμούς που προκύπτουν, επειδή έχουν προδοθεί. Έτσι θα σε διπλοτσεκάρουν πριν σ’ εμπιστευτούν και γι’ αυτό πρέπει να έχεις διάθεση να δουλέψεις παραπάνω. Τόσο μαζί τους όσο και με τον εαυτό σου. Εδώ οι γυναίκες ηλικίες 35- 50 ετών μένουν για δέκα χρόνια, ώστε να μην κουραστούν και φθαρούν μεγαλώνοντας. Μετά βρίσκουμε τρόπους να απορροφηθούμε από τον Οργανισμό, συμβουλεύοντας νεότερες μητέρες και θείες.
Η ιστορία της Μαρίας ως μαμά SOS
Η Μαρία είναι μαμά SOS εδώ και πέντε χρόνια. Μέχρι τη στιγμή που πήρε την απόφαση να εργαστεί στα παιδικά χωριά SOS δεν είχε παιδιά κι ένιωθε έντονα την ανάγκη να κάνει κάτι πιο ουσιαστικό, να δοκιμάσει τις δυνάμεις της και να δει αν αντέχει. Και άντεξε!
«Μετά τον πρώτο δοκιμαστικό μήνα που περνάμε ως μητέρες SOS, εγκλιματίστηκα και συνειδητοποίησα τον ρόλο μου. Η μόνη δυσκολία στην αρχή ήταν για εμένα το απαιτητικό ωράριο, που σήμαινε τη θυσία της προσωπικής ζωής μου αφού εδώ περνάμε το 80% του χρόνου μας. Έπρεπε λοιπόν να αφήσω μεγάλο μέρος της προσωπικής ζωής μου και να τη φέρω εδώ».
Το προηγούμενο επάγγελμά της ήταν αισθητικός κι όπως η ίδια λέει «Ήταν καιρός να αφήσω για λίγο την επιφάνεια και να ασχοληθώ με το βάθος». Ένας πολύ δυναμικός κι ενεργητικός άνθρωπος, που αποφάσισε να αφοσιωθεί και να επενδύσει στα παιδιά. Και κάπως έτσι έφτασε στη μαγική στιγμή, που άκουσε το «μαμά» για πρώτη φορά…
«Ήταν πολύ συγκινητική στιγμή. Διάβαζα παραμύθι για καληνύχτα σ’ ένα αγοράκι 3,5 ετών που του έλειπε πολύ η βιολογική μητέρα του και το ανέφερε συχνά μέσα στην ημέρα, γύρισε και με αποκάλεσε μαμά. Δε μπορούσα να σταματήσω να κλαίω και του απάντησα ότι θα είμαι εδώ για εκείνον όσο η μαμά λείπει».
Για κάποιο λόγο το ευρύ κοινό αισθάνεται πως μία γυναίκα που γίνεται μητέρα SOS, είναι απογοητευμένη από την «πραγματική» ζωή της και βρίσκει διέξοδο στα παιδικά χωριά. Ισχύει κάτι τέτοιο ή είναι μία απόλυτα συνειδητή επιλογή;
Δε μπορεί να ισχύει κάτι τέτοιο κι εννοείται πως αν ίσχυε δε θα μας επέλεγαν κιόλας, γιατί χρειάζεται αρκετή δύναμη, αντοχή και θέληση για να παραμείνεις πιστός και σταθερός. Είναι τόσο μεγάλο το χρονικό διάστημα, 24ώρες/ 24ωρο, που είμαστε εδώ για τόσες πολλές ημέρες τον μήνα και με τόσες απαιτήσεις που μόνο μία γυναίκα που αισθάνεται καταβεβλημένη ή απογοητευμένη, δε θα μπορούσε να είναι μητέρα SOS.
Τι γίνεται όταν η προσφορά αποκτάει τη μορφή κανονικού, έμμισθου επαγγέλματος;
Καμία εδώ μέσα, παρόλο που έχουμε ανάγκες, δε σκέφτεται ότι αυτό είναι μία δουλειά που πληρώνεται τόσο κι εγώ πρέπει να αποδώσω αντίστοιχα γιατί έτσι δε θα λειτουργήσει. Είναι μία προσφορά καρδιάς και όχι μόνο έργου. Δίνεις μέσα από την ψυχή σου πράγματα κι αυτό δεν κοστολογείται. Απλά ο μισθός καλύπτει τις δικές μας ανάγκες, γιατί δε μπορούμε να εργαστούμε αλλού και γιατί αυτός ο επαγγελματισμός δείχνει ότι οφείλεις να είσαι υπεύθυνη. Ένας απλός εθελοντής έχει τη διάθεση να προσφέρει, αλλά το κάνει συνήθως όταν δεν έχει άλλη προτεραιότητα. Εμείς είμαστε δεσμευμένες ως επαγγελματίες να προσφέρουμε στα παιδιά.
Υπάρχουν και μπαμπάδες SOS (κι αν όχι, γιατί);
Δεν υπάρχουν, αλλά έχουμε φροντίσει τον ρόλο του πατέρα να τον έχει ο παιδαγωγός- ψυχολόγος στο επάγγελμα. Οι ψυχολόγοι και παιδαγωγοί μας είναι πολύ υποστηρικτικοί και λειτουργούν εξατομικευμένα, γιατί κάθε παιδί έχει διαφορετική ηλικία και διαφορετική ανάγκη. Το πατρικό όμως πρότυπο θέλουμε να υπάρχει και υπάρχει.
Ποιες είναι οι συναισθηματικές δυσκολίες σε όλο αυτό;
Αν πάρουμε ως δεδομένο ότι αντέχεις τις δοκιμασίες, το επόμενο πιο δύσκολο πράγμα είναι να επιβεβαιώνεις την αγάπη σου στα παιδιά ώστε να έρθει μία ημέρα που θα νιώθουν ασφαλή μαζί σου και δε θα φοβούνται ότι θα φύγεις.
Υπάρχουν παιδιά που δεν κατάφεραν να εκφράσουν το «μαμά»;
Ναι, μπορεί να υπάρχουν αν και νομίζω ότι επειδή ακούγεται από τα υπόλοιπα παιδιά στο Χωριό το ακολουθούν και το λένε ως φυσική ροή. Αλλά κι αν δεν ακουστεί, δεν πειράζει αφού δεν είναι το ζητούμενο.
Τι μπορεί να «πονέσει» μία μαμά SOS;
Να είναι λυπημένο το παιδί και να μη νιώθει ψυχολογικά καλά.
Τι γίνεται αν συμβεί κάτι κακό στην υγεία μίας μητέρας SOS ή αν εκείνη επιλέξει να φύγει από τον ρόλο της;
Έχει συμβεί και η μία περίπτωση και η άλλη. Έχουμε πολλούς ψυχολόγους, οι οποίοι γνωρίζουν πως να φροντίσουν, να ενημερώσουν και να προετοιμάσουν τα παιδιά. Μετά εμείς ως οργανισμός καλούμαστε να βρούμε ποια κυρία είναι η κατάλληλη για να βρεθεί κοντά τους ως η νέα μαμά.
Τι κάνει μία μητέρα SOS
Πραγματικά κάνει ό,τι και μία βιολογική μαμά. Φροντίζει το σπίτι, ετοιμάζει το φαγητό, βγάζει το πρόγραμμα της ημέρας, ψωνίζει στο σούπερ μάρκετ, διαβάζει τα παιδιά, αποκαθιστά κάθε βλάβη που μπορεί να συμβεί στο σπίτι, αγοράζει ρούχα για τα παιδιά της και προσέχει ώστε τα παιδιά να είναι συνεπή στις δραστηριότητές τους (εξωσχολικές, θεραπείες, λογοθεραπεία κ.τλ). Επίσης πηγαίνουμε βόλτες και φυσικά εκδρομές! Να σημειώσω μόνο ότι κάθε σπίτι λειτουργεί ατομικά κι ανεξάρτητα, ως οικογένεια.
Μία γυναίκα που είναι και βιολογική μητέρα, μπορεί να γίνει μητέρα SOS (αν είναι ενήλικα τα παιδιά της);
Εννοείται! Και με αυτό τον τρόπο τα παιδιά στα παιδικά χωριά SOS αποκτούν μία ευρύτερη οικογένεια με πνευματικά αδέρφια.
Για εμάς είστε ήρωες γιατί φροντίζετε την κοινωνία του αύριο. Για τα παιδιά σας γιατί πιστεύετε πως είστε οι ήρωές τους;
Δεν πιστεύω ότι είμαστε ήρωες και δε θέλω να με βλέπουν τα παιδιά ως ηρωίδα. Θέλω να είμαι ο άνθρωπός τους, να μοιράζονται μαζί μου τη χαρά τους, να τα βοηθώ να λύνουν ένα πρόβλημα. Θέλω δηλαδή να είμαι προσιτή ως μαμά κι όχι κάτι άπιαστο για εκείνα. Βέβαια οι σύγχρονοι ήρωες της εποχής μας είναι για εμένα όσοι νοιάζονται για το σύνολο και προσφέρουν. Δε νοιάζονται μόνο, αλλά περνούν στη δράση για το κοινό καλό.
Μία ιστορία που ξεχωρίζετε στα τόσα χρόνια που είστε μητέρα SOS και γιατί την ξεχωρίζετε;
Χρειάστηκε κάποια στιγμή να αντικαταστήσω μία μαμά που έφυγε και κρίθηκα κατάλληλη για να μπω μόνιμα σε αυτό το σπίτι. Τα παιδιά λοιπόν βίωναν τον αποχωρισμό από μία μαμά που την είχαν αρκετά χρόνια κι εγώ έπρεπε να τα πείσω με πράξεις κι όχι λόγια ότι δε θα φύγω. Το προσπάθησα πολύ, έψαξα να βρω εφευρετικούς τρόπους, συμβουλεύθηκα τους ειδικούς μας και μία ημέρα… Είχαν μαζευτεί όλα τα παιδιά (4 ήταν) σ’ ένα δωμάτιο και κάτι σχεδίαζαν. Τελικά μού είχαν φτιάξει ένα καδράκι μ’ ένα προσωπικό σημείωμα το καθένα, στο οποίο έγραφε πως αισθάνεται για εμένα. Τα λόγια τους ήταν τόσο γλυκά κι ουσιαστικά που μου είπαν αυτό που περίμενα καιρό να ακούσω!
Η προσφορά είναι τελικά το νόημα της ζωής;
100% κι αυτό ήταν το κίνητρό μου, για να γίνω μητέρα SOS. Και πράγματι νιώθω ευτυχία γιατί έχω βρει το νόημα της δικής μου ζωής!
Παιδικά Χωριά SOS: Για να γίνεις εθελοντής στα παιδικά χωριά SOS, δες εδώ! Για να γίνεις υποστηρικτής στα παιδικά χωριά SOS, δες εδώ!
