Πολλοί ακούνε “οδοντίατρος” και αλλάζουν δρόμο, ακόμα περισσότεροι ακούνε για εξαγωγή φρονιμίτη και εξαφανίζονται εντελώς! Αν ρωτήσεις εμένα βέβαια, η οδοντίατρός μου, είναι η αγαπημένη μου γιατρός γιατί εκτός από το ότι είναι ευχάριστη και έχει πολύ “διακριτικό” χέρι, φέυγω πάντα από το ιατρείο της, με εκπληκτικό αποτέλεσμα.

Πάμε στο θέμα μας όμως, τι είναι αυτό που τρομάζει τους ανθρώπους σε ό,τι έχει να κάνει με φρονιμίτες; Τι ακριβώς είναι οι φρονιμίτες; Μπορούν να φέρουν πράγματι τόσο πόνο; Πότε πρέπει να γίνει μια αφαίρεση φρονιμίτη; Παίζει ρόλο η ηλικία που θα τους αφαιρέσεις; Όλα αυτά τα ερωτήματα, θα βρουν απάντηση με τη βοήθεια της Χριστιάνας Γκεμαλμά, η οποία είναι χειρουργός οδοντίατρος και διατηρεί ιατρείο στη Νέα Σμύρνη.

Τι είναι οι φρονιμίτες;

Είναι οι τρίτοι γομφίοι, τα τελευταία δόντια που αναπτύσσονται και εμφανίζονται στο στόμα μεταξύ 17 και 23 ετών, όταν δηλαδή τελειώνει η εφηβεία και ξεκινάει η περίοδος της ενηλικίωσης. Για το λόγο αυτό, έχουν ονομαστεί σωφρονιστήρες ή φρονιμίτες. Συχνά, δε βρίσκουν χώρο για να βγουν στο στόμα και έτσι παραμένουν έγκλειστοι ή ημιέγκλειστοι.

Πρέπει να τους αφαιρέσεις, ακόμα κι αν δεν σε ενοχλούν; 

Οι φρονιμίτες απαιτούν κλινικό έλεγχο, ώστε να διαπιστωθεί εάν είναι απαραίτητο να αφαιρεθούν και εξαρτάται από ορισμένους παράγοντες. Σημαντική είναι η θέση τους στη γνάθο, η οδοντική παθολογία τους, η πιθανή βλάβη διπλανού δοντιού, ορθοδοντικοί ή άλλοι προληπτικοί λόγοι, για τους οποίους προτείνεται η εξαγωγή τους.

Οι φρονιμίτες, μπορεί να έχουν κάνει την εμφάνισή τους στη στοματική κοιλότητα (έχουν ανατείλλει πλήρως), δηλαδή συμπεριφέρονται ως ένα φυσιολογικό δόντι στη σωστή θέση τους στη γνάθο και να μην θεωρείται απαραίτητη η αφαίρεσή τους. Βέβαια, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να παρουσιάσουν κάποια οδοντική παθολογία όπως τερηδόνα – οι ίδιοι ή διπλανό δόντι σε αυτούς, περιοδοντίτιδα (νόσος του οστού) ακόμη και περιστεφανίτιδα (φλεγμονή γύρω από τον φρονιμίτη).

Η έλλειψη χώρου στη γνάθο δεν επιτρέπει στους φρονιμίτες να ανατείλλουν φυσιολογικά και τότε έχουμε έναν έγκλειστο ή ημιέγκλειστο φρονιμίτη (μέρος του δοντιού φαίνεται στο στόμα).

Ο έγκλειστος φρονιμίτης μπορεί να έχει ορισμένη κλίση και να βρίσκεται κάθετα ή οριζόντια προς τη ρίζα του τελευταίου δοντιού (τραπεζίτη), προκαλώντας συνωστισμό όλων των υπολοίπων δοντιών στη γνάθο ή και να προκαλέσει μόνιμη καταστροφή του οστού που στηρίζει τον τραπεζίτη. Από την άλλη, ο ημιέγκλειστος φρονιμίτης είναι αυτός που επικοινωνεί με το στοματικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η καλή υγιεινή του στόματος, καθώς αναπτύσσονται βακτήρια στην περιοχή αυτή, αφού είναι αδύνατον να βουρτσίσουμε σωστά. Αυτό συχνά προκαλεί πόνο, πρήξιμο, κακοσμία, δυσκολία στην κατάποση και στο άνοιγμα του στόματος. Επιπλέον, έχει την τάση να σπρώχνει τα υπόλοιπα δόντια. Επομένως ένας έγκλειστος ή ημιέγκλειστος φρονιμίτης χρήζει εξαγωγής, προκειμένου να αποτρέψουμε τη δημιουργία όλων των παραπάνω προβλημάτων.

Ποια διαδικασία είναι πιο εύκολη; Αυτή της αφαίρεσης ενός έγκλειστου ή ενός ημιέγκλειστου φρονιμίτη;

Ακολουθούμε το ίδιο πρωτόκολλο και στις δύο περιπτώσεις είτε πρόκειται για έγκλειστο είτε για ημιέγκλειστο φρονιμίτη. Η διαφορά στη διαδικασία, έγκειται στην κλιση του δοντιού μέσα στη γνάθο, στις ρίζες του δοντιού, ή σε ύπαρξη φλεγμονής. Συνήθως οι ημιέγκλειστοι φρονιμίτες, προκαλούν μόλυνση στα παρακείμενα μόνιμα δόντια, επειδή ακριβώς υπάρχει στενή επαφή του μόνιμου τραπεζίτη με μέρος του φρονιμίτη που έχει εμφανιστεί στη στοματική κοιλότητα, και άρα καθιστά τον ημιέγκλειστο, πιο σύχνη αιτία αφαίρεσης των φρονιμιτών.

Παίζει ρόλο η ηλικία που θα αφαιρέσει κάποιος τους φρονιμίτες;

Ναι, η ηλικία είναι καθοριστικός παράγοντας για την αφαίρεση φρονιμιτών. Όσο πιο νεαρής ηλικίας είναι @ ασθενής, τόσο πιο ανώδυνη είναι η εξαγωγή αυτών. Οι ρίζες των φρονιμιτών δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως και αυτό συνεπάγεται την ευκολότερη και πιο αποτελεσματική μέθοδο αφαίρεσής τους. Η επούλωση του υγιούς ούλου στην περιοχή γύρω από τον φρονιμήτη στην περίπτωση αυτή, είναι πιο γρήγορη και το οστό πιο εύκαμπτο, διευκολύνοντας όλη τη διαδικασία.

Η αφαίρεση ενός φρονιμίτη είναι επίπονη διαδικασία;

Όχι, εφόσον οι φρονιμίτες αφαιρεθούν εγκαίρως, έχουμε γρήγορη μετεγχειρητική αποκατάσταση. Σε αντίθετη περίπτωση, κι εφόσον έχει δημιουργηθεί φλεγμονή γύρω από τον φρονιμίτη (περιστεφανίτιδα) ή κύστη στη ρίζα του δοντιού (απόστημα), τότε κρίνεται απαραίτητη η χρήση φαρμακευτικής αγωγής (αντιβίωση, αντεφλεγμονώδη, παυσίπονα) και η άμεση χειρουργική αφαίρεσή του.

Η αφαίρεση γίνεται με τοπική αναισθησία. Αποτελεί ασφαλή και γρήγορη διαδικασία. Στην παρουσία φλεγμονής, η μετεγχειρητική επιβάρυνση του ασθενούς είναι μεγαλύτερη, αλλά ακολουθώντας τις οδηγίες τ@ οδοντοτιάτρου, μέσα σε λίγες ημέρες τα συμπτώματα υποχωρούν κι επιστρέφουμε στους φυσιολογικούς ρυθμούς της καθημερινότητας.

Ποια είναι η θεραπεία μετά την αφαίρεση του φρονιμίτη; Τι πρέπει να περιμένει κανείς;

Μετά από την εξαγωγή απλού φρονιμίτη (έχει ανατείλλει πλήρως στο στόμα), συστήνεται η χορήγηση παυσίπονου για 2-3 ημέρες, απαλό βούρτσισμα της περιοχής από την επόμενη μέρα και χρήση κάποιου ήπιου στοματικού διαλύματος για την άμεση επούλωση των ούλων.

Στην περίπτωση της χειρουργικής επέμβασης που αφορά τους έγκλειστους και ημιέγκλειστους φρονιμίτες, χορηγείται φαρμακευτική αγωγή με αντιβίωση (κρίνεται ανά περίπτωση), παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη για μερικές ημέρες (εξαρτάται από την ενόχληση που νιώθουμε).

Είναι φυσιολογικό να εμφανιστεί οίδημα στην περιοχή τη δεύτερη μέρα, το οποίο θα υποχωρήσει μόνο του σε 3-4 μέρες. Για να περιοριστεί η εκδήλωση οιδήματος, προτείνεται η τοποθέτηση παγοκύστης εξωτερικά την ημέρα της επέμβασης, ανά δεκάλεπτα. Είναι κάτι που δε χρειάζεται να σας ανησυχεί. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστεί χαμηλός πυρετός-δέκατα. Χρειάζεται ξεκούραση και θα παρέλθει μόνος του.

Τη δεύτερη μέρα, βουρτσίζετε κανονικά, τρώτε κανονικά και χρησιμοποιείτε στοματικό διάλυμα ή ξεπλένετε με χλιαρό χαμομήλι ή αλατόνερο.

Ευχαριστούμε την κ. Χριστιάνα Γ. Γκεμαλμά, Χειρουργό Οδοντίατρο D.M.D Παίδων και Ενηλίκων

Ελευθερίου Βενιζέλου 59-61, Νέα Σμύρνη | Τηλέφωνα: 2109310999, 6908569632, e-mail: [email protected]