Τα δεδομένα από το Pew Research Center δείχνουν ότι, μια τυπική μέρα, το ένα τρίτο των ενηλίκων κοιμούνται το μεσημέρι. Αλλά ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν πάρει έναν υπνάκο κάποια στιγμή, μπορεί να μην γνωρίζουν όλα τα γεγονότα και τα οφέλη του μεσημεριανού ύπνου.
Νο. 1: Για τους περισσότερους ανθρώπους, υπάρχει μεγάλο όφελος από το μεσημεριανό ύπνο
Σε βασικό επίπεδο, ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί να σε βοηθήσει να επαναφορτιστείς για το υπόλοιπο της ημέρας. «Ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί να προσφέρει λίγη ανάπαυλα στη μέση της ημέρας, κάτι που είναι χρήσιμο για να ανανεωθείς σωματικά και γνωστικά», λέει στο Yahoo Life η Δρ. Kelly Waters, ειδικός στην ιατρική του ύπνου και νευρολόγος στο Spectrum Health.
Ωστόσο, πολλά από τα προνόμια του μεσημεριανού ύπνου συνάδουν με τα οφέλη του να κοιμάσαι αρκετά σε τακτική βάση, λέει ο ειδικός στον ύπνο Dr. W. Christopher Winter, συγγραφέας του βιβλίου The Sleep Solution: Why Your Sleep Is Broken and How to Fix It, στο Yahoo Life. «Είναι υπέροχο αν μπορείς να κοιμάσαι επτά έως οκτώ ώρες τη νύχτα. Αλλά, εάν δεν μπορείς, ο μεσημεριανός ύπνος παρέχει έναν καλό τρόπο για να καλύψεις αυτά τα κενά», λέει.
Αυτό σημαίνει ότι, εάν το κάνεις σωστά, ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί να σε βοηθήσει να αισθανθείς λιγότερο υπνηλία, να βελτιώσεις την ικανότητα μάθησής σου μετά, να θυμάσαι τα πράγματα καλύτερα και να διατηρήσεις τα συναισθήματά σου υπό έλεγχο, λέει ο Winter.
Νο. 2: Ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί να βοηθήσει στη στήριξη της διαδικασίας επούλωσης
Το να παίρνεις έναν υπνάκο όταν είσαι άρρωστ@ είναι ένα σημάδι ότι το ανοσοποιητικό σου σύστημα κάνει τη δουλειά του, λέει ο Waters. «Όταν είσαι άρρωστος, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού σου απελευθερώνουν χημικούς αγγελιοφόρους για να κατευθύνουν την απόκριση και τη θεραπεία του σώματος», εξηγεί. «Αυτοί οι αγγελιοφόροι επίσης σε κάνουν να νυστάζεις».
Ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί επίσης να επιτρέψει στο ανοσοποιητικό σύστημα του σώματός να κάνει ό,τι χρειάζεται για να σε βοηθήσει να βελτιωθείς. «Καθώς η συνήθης λειτουργία του ύπνου είναι να επισκευάζει και να αναζωογονεί, είναι λογικό ότι όταν είσαι άρρωστος, ο ύπνος βοηθά στην αποκατάσταση και την επούλωση», λέει ο Waters. Ο μεσημεριανός ύπνος (ή ο υπνάκος) όταν είσαι άρρωστ@ είναι «ιδιαίτερα χρήσιμος εάν η ασθένειά σου παρεμβαίνει στην ικανότητά σου να κοιμάσαι τη νύχτα», λέει ο Winter.
Νο. 3: Υπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με τον μεσημεριανό ύπνο
Δεν είναι όμως όλος ο μεσημεριανός ύπνος ωφέλιμος. Ο μεσημεριανός ύπνος έχει συνδεθεί με πολλά προβλήματα υγείας στους ενήλικες, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής αρτηριακής πίεσης και του εγκεφαλικού. Μια πρόσφατη μελέτη 358.451 ατόμων που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Hypertension διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που συνήθως κοιμόντουσαν κατά τη διάρκεια της ημέρας είχαν 12% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν υψηλή αρτηριακή πίεση και είχαν 24% περισσότερες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό σε σύγκριση με άτομα που δεν κοιμόντουσαν. . Και, εάν το άτομο ήταν κάτω των 60 ετών, ο μεσημεριανός ύπνος τις περισσότερες ημέρες αύξησε τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης κατά 20% σε σύγκριση με όσους δεν κοιμόντουσαν ποτέ.
Οι μεγαλύτεροι μεσημεριανοί ύπνοι, όπως μια ώρα ή περισσότερο τη φορά, έχουν επίσης συνδεθεί με υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη, καρδιακών παθήσεων και κατάθλιψης.
Αλλά ο Winter λέει ότι είναι δύσκολο να πει κανείς αν είναι ο ίδιος ο μεσημεριανός ύπνος που οδηγεί σε αυτές τις καταστάσεις υγείας ή εάν ο τακτικός μεσημεριανός ύπνος είναι ένδειξη ότι κάποιος έχει ένα υποκείμενο πρόβλημα υγείας. «Οι μελέτες έχουν δυσκολία να ελέγξουν αυτές τις μεταβλητές», λέει.
Ωστόσο, λέει ο Winter, υπάρχει αυτό που αποκαλεί «γλυκό σημείο» ύπνου. «Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο να είσαι γονιός μικρών παιδιών που κοιμούνται επειδή κοιμούνται μόνο τέσσερις ώρες και να παίρνεις έναν τρίωρο υπνάκο μετά από οκτώ ώρες το προηγούμενο βράδυ», επισημαίνει. «Η έρευνα έχει δείξει ότι όταν τα άτομα δεν κοιμούνται αρκετά, αυτό οδηγεί σε ασθένειες, αλλά όταν κοιμούνται περισσότερο από αυτό που χρειάζονται ,μπορεί να ισχύει το ίδιο».
Νο. 4: Ορισμένα άτομα πρέπει να αποφεύγουν το μεσημεριανό ύπνο
Οι ειδικοί λένε ότι ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί να είναι χρήσιμος για πολλούς ανθρώπους, αλλά δεν πρέπει όλοι να προσπαθούν να ξεκουραστούν στη μέση της ημέρας. «Ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί να μην είναι χρήσιμος εάν δεν αισθάνεσαι ανανεωμέν@ [όταν ξυπνάς], έχεις δυσκολίες στον ύπνο τη νύχτα ή εάν δεν μπορείς να κρατήσεις έναν υπνάκο σε μικρότερο χρονικό διάστημα», λέει η Water.
Εάν έχεις αϋπνία, είναι πραγματικά καλύτερο να αποφύγεις τον «υπνάκο» αν μπορείς, λέει. «Ο εγκέφαλος υπολογίζει ένα ημερήσιο όριο ύπνου», λέει. «Υπάρχουν παράγοντες που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της αφύπνισης που προκαλούν υπνηλία. Ο μεσημεριανός ύπνος μειώνει αυτά τα μηνύματα και το μήνυμα υπνηλίας δεν είναι τόσο ισχυρό – επομένως δεν υπάρχει τόσο μεγάλη ώθηση για να κοιμηθείς.»
Ο Winters αναγνωρίζει ότι γίνεται «πολύ ελκυστικό» να πάρεις έναν υπνάκο αν παλεύεις με την αϋπνία. Όμως, προσθέτει, «πρέπει να είσαι προσεκτικ@ μετά από μια δύσκολη νύχτα, γιατί θα μπορούσε να διαιωνίσει το πρόβλημα».
Νο. 5: Ναι, μπορεί να είναι πολύς ο ύπνος
Ακριβώς όπως όταν κοιμάσαι τη νύχτα, το σώμα σου μπορεί να περάσει από διαφορετικά στάδια ύπνου. Εάν κοιμάσαι για 30 λεπτά ή περισσότερο, το σώμα σου μπορεί να εισέλθει σε ύπνο αργών κυμάτων, που μπορεί να σε κάνει να νιώθεις υπνηλία μετά, λέει ο Winter. Αυτό ονομάζεται «αδράνεια ύπνου». Αν ξαπλώσεις και πάρεις έναν δίωρο υπνάκο, μπορεί να αισθανθείς χειρότερα. «Ξεκινάς να μπαίνεις σε κύκλους ύπνου από τους οποίους είναι δύσκολο να ξυπνήσεις».
Γι’ αυτό η ιδανική διάρκεια ύπνου είναι 15 έως 30 λεπτά, λέει η Waters.
Έτοιμ@ για έναν υπνάκο; Ο Winter συνιστά να βρεις έναν ήσυχο χώρο, να βγάλεις τα παπούτσια σου και να βολευτείς.