Όταν περιμένεις το στιφάδο να σιγοβράσει καραμελωμένο, ρίχνεις κι ένα ξεσκόνισμα. Κι όταν περιμένεις το πλυντήριο να τελειώσει τη μπουγάδα του, βάζεις και μια σκούπα. Εννοείται πως όσο περιμένεις να στεγνώσει το σφουγγαρισμένο πάτωμα, διαβάζεις τα e-mail της δουλειάς με τα οποία θα χρειαστεί αύριο να καταπιαστείς. Στις διαφημίσεις της αγαπημένης σου σειράς, παίρνεις ένα τηλέφωνο να δεις τι κάνουν οι αγαπημένοι σου. Ελλείψει χρόνου είχατε καιρό να τα πείτε, το παρακάνετε, τελειώνουν οι διαφημίσεις και καταλήγεις να βλέπεις τη συνέχεια της σειράς σου, ενώ παράλληλα μιλάτε.
Βοηθήσαμε με εκείνα και με τα άλλα τον εγκέφαλό μας να λειτουργεί σε δύο και άνω ταυτόχρονα πεδία. Κι άντε μετά να γυρίσεις πίσω, εκεί που η μία ενασχόληση ήταν υπερ-αρκετή. Πόσο δε μάλλον αν η ενασχόληση αυτή χρειάζεται και συγκέντρωση. Όπως το διάβασμα ενός βιβλίου. Ο ρυθμός του οποίου απέχει από τους ρυθμούς των οθονών και το μυαλό μας που έχει συνηθίσει να τρέχει, το κάνει κι εκεί. Τρέχει ολούθε και καταλήγουμε στην ίδια σελίδα για ώρες ολόκληρες. Πολλές φορές απογοητευόμαστε και τα παρατάμε και απογοητευόμαστε ακόμα περισσότερο όταν αύριο πρέπει να ξαναδιαβάσουμε την ίδια σελίδα μπας και πάρουμε μπρος.
Τη διαδικασία της αύξησης ρυθμού τη μάθαμε για τα καλά, έχουμε όλοι πλέον προϋπηρεσία εκεί. Η ανάποδη διαδικασία μοιάζει τώρα πιο δύσκολη. Όμως τα κίνητρα είναι τόσο πολλά, που αξίζει τον κόπο. Όσος χρόνος κι αν χρειαστεί, στην αρχή πιο δύσκολα, μετά πιο εύκολα, τα οφέλη της ανάγνωσης βιβλίων είναι το καλύτερο δώρο που μπορούμε να μας κάνουμε.
6 αποδεδειγμένα οφέλη της ανάγνωσης βιβλίων
1. Μας ανακουφίζει από το στρες
Τα επίπεδα του στρες της κοινωνίας αυτή τη στιγμή, τα ξέρουμε όλοι από πρώτο χέρι. Το ίδιο καλά γνωρίζουμε πόσα προβλήματα είναι ικανό το στρες να προκαλέσει στην υγεία μας. Αυτό που ίσως να έχουμε νιώσει με το διάβασμα βιβλίων και που τελικά μας δείχνουν και οι αντίστοιχες έρευνες, είναι ότι μειώνονται τα επίπεδα τους στρες σε εντυπωσιακό βαθμό. Στο Πανεπιστήμιο του Sussex το απέδειξαν, μία μόλις εξάλεπτη ανάγνωση βιβλίων καθημερινά, μειώνει το άγχος κατά 68%, χαλαρώνει την ένταση στους μυς του προσώπου αλλά και του σώματος και επιβραδύνει το ρυθμό της καρδιάς. Για την ακρίβεια, η ανάγνωση ενός βιβλίου είναι από 300 έως και 600% αποτελεσματικότερη στη χαλάρωσή μας από μια βόλτα, ένα βιντεοπαιχνίδι, το άκουσμα μουσικής, ή ένα χαλαρωτικό καφέ.
2. Μας ενεργοποιεί τον εγκέφαλο
Προκειμένου να συγκεντρωθούμε σε ένα βιβλίο, μπαίνει σε λειτουργία ολόκληρος ο εγκέφαλός μας. Διαβάζοντας το βιβλίο που μας αρέσει, βάζουμε τη φαντασία μας για να σχηματίσουμε τα τοπία, τους ήχους, τις μυρωδιές και τις γεύσεις που περιγράφονται σε αυτό. Έτσι ενεργοποιούνται όλα τα σημεία του εγκεφάλου, ώστε να μπούμε σε μία διαφοροποιημένη κατάσταση του συνειδητού. Αυτό το ταξίδι δε συμβαίνει όταν βλέπουμε σε μια οθόνη μια όμορφη εικόνα ή ακούμε μουσική ή γευόμαστε ένα ρόφημα ή ένα φαγητό. Απλώς γιατί δε χρειάζεται να το φανταστούμε, το έχουμε έτοιμο μπροστά μας.
3. Μας βοηθά να οργανώσουμε τη σκέψη μας
Ένα βιβλίο έχει αρχή, μέση και τέλος. Στη χαώδη καθημερινότητα που όλο και κάτι μας αποσπά και όλο και κάτι δεν το προλαβαίνουμε και το αφήνουμε στη μέση για άλλη ώρα, αυτή η αλληλουχία είναι άκρως ωφέλιμη. Μας βοηθά στη συγκέντρωση και την προσοχή, τα οποία εξελίσσουμε μεν αρχικά για την ίδια την ανάγνωση βιβλίων, κάνουμε δε κτήμα μας και τα εφαρμόζουμε και στην υπόλοιπη ζωή μας.
4. Μας κρατά σε πνευματική εγρήγορση
Κάνοντας γυμναστική, κρατάμε τους μυς μας ενεργούς και δυνατούς. Ας φανταστούμε λοιπόν τα βιβλία σαν αλτήρες για το μυαλό. Όπως ακριβώς με τους μυς, έτσι και με το μυαλό, οφείλουμε να το γυμνάζουμε για να μη χαθεί η δύναμή του. Για να ακολουθήσουμε την ιστορία που διαβάζουμε, πρέπει να είμαστε σε θέση να θυμόμαστε τους χαρακτήρες που συμμετέχουν σε αυτή. Να έχουμε κατά νου την έως τώρα πλοκή και πολλές ακόμη λεπτομέρειες. Όλες εκείνες που μας σχηματίζουν την εικόνα του τόπου, των προσωπικοτήτων και της πιθανής συνέχειας της ιστορίας. Όλα αυτά μαζί κρατούν το μυαλό μας σε πνευματική εγρήγορση. Για κάθε νέα πληροφορία που θα χρειαστεί να θυμόμαστε, ο εγκέφαλός μας δημιουργεί νέες διαδρομές. Ενισχύονται έτσι οι ήδη υπάρχουσες αναμνήσεις, δυναμώνοντας διαρκώς τις δυνατότητες της μνήμης μας. Αυτή η διαδικασία επιβραδύνει, και πολλές φορές προλαμβάνει, την άνοια και το Αλτσχάιμερ.
5. Μας προσφέρει ηρεμία και χαλάρωση
Η πράξη της ανάγνωσης βιβλίων συμβάλλει από μόνη της στη χαλάρωση και την ηρεμία. Διαλέγοντας όμως και ένα είδος βιβλίου που το ίδιο το περιεχόμενό του αφορά στην αυτοβοήθεια και τη σύνδεση με τον εαυτό μας, καταφέρνουμε να βρεθούμε σε ένα ακόμη πιο γαλήνιο μέρος. Αυτό μας γεμίζει αισιοδοξία και την αίσθηση πως μπορούμε να καταφέρουμε ό,τι θελήσουμε. Στο γαλήνιο αυτό μέρος που φτάσαμε, υπάρχει και η λύση στην αϋπνία. Διαβάζοντας ένα βιβλίο πριν κοιμηθούμε, καταπραΰνουμε τις εγκεφαλικές στροφές, ρυθμίζοντας τελικά το βιολογικό μας ρολόι. Έτσι κάνουμε δώρο στο σώμα μας έναν πιο γρήγορο και ήσυχο ύπνο, με ένα αίσθημα ανανέωσης και φρεσκάδας το επόμενο πρωί.
6. Ενισχύει την ενσυναίσθησή μας και την κοινωνικοποίηση
Μπορεί η ανάγνωση ενός βιβλίου να είναι μια μοναχική δραστηριότητα, παρόλα αυτά ενισχύει την κοινωνικοποίησή μας. Όσο διαβάζουμε για το χαρακτήρα ενός ήρωα του βιβλίου, προσπαθούμε να ταυτιστούμε μαζί του συναισθηματικά ώστε να μπορέσουμε να τον καταλάβουμε. Βγαίνουμε λοιπόν για λίγο από τα παπούτσια μας και μπαίνουμε στα παπούτσια του άλλου, αλλάζουμε την οπτική μας γωνία και τελικά καταλαβαίνουμε καλύτερα τους γύρω μας. Αυξάνεται έτσι η ενσυναίσθησή μας και είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε περισσότερο εμάς αλλά και τους συνανθρώπους μας. Στο μεταξύ, τα βιβλία μας γεμίζουν και τροφή για συζήτηση, δίνοντάς μας κίνητρο για έξτρα κοινωνικοποίηση.
Σε καλά νέα, ακόμα κι όταν δεν έχεις τη δυνατότητα να βρεις καινούργια βιβλία, όλα αυτά τα οφέλη λειτουργούν και δια της επανάληψης. Μπορεί κατά την πρώτη ανάγνωση να υπάρχει ο ενθουσιασμός της ανακάλυψης, αλλά τείνουμε να εστιάζουμε στα βασικά στοιχεία της πλοκής, ώστε να μπορέσουμε να την ακολουθήσουμε. Τη δεύτερη ή και τρίτη φορά, εμβαθύνουμε σε λεπτομέρειες και συναισθήματα. Και βέβαια, σε κάθε επιστροφή μας σε ένα βιβλίο που αγαπήσαμε, βιώνουμε και τις αναμνήσεις της προηγούμενης φοράς που το διαβάσαμε, επιστρέφοντας σε ένα αγαπημένο μέρος.
