Οι περισσότεροι από εμάς το γνωρίσαμε στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα, όταν ήρθε σαν κύμα να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά μιας θάλασσας από υπερτέλειες αναλογίες, μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς (που συχνά δεν αποτελούσαν παρά προϊόντα Photoshop), μοντέλα με αβυσσαλέο thigh gap και δε συμμαζεύεται.
Στην πραγματικότητα, το κίνημα του body positivity δεν περίμενε τα 2000s για να κάνει την εμφάνισή του. Η αρχή είχε ήδη γίνει το 1967, με το “More people should be fat!” του Lew Louderback, που έμελλε να αποτελέσει το εφαλτήριο έναυσμα για την αρχή ενός κινήματος που θα καταδίκαζε το body shaming και την πεποίθηση ότι ένας άνθρωπος με επιπλέον βάρος δεν μπορεί ποτέ να είναι υγιής.
Κατά τα 90’s, η ένταση του κινήματος έπιασε ένα δεύτερο peak αλλά ομολογουμένως η κορύφωση ήρθε λίγο μετά την πρώτη δεκαετία των 00’s
Πρόκειται για την εποχή όπου έννοιες όπως ‘diversity’, ‘plus size’ και ‘curvy’ και hashtags του τύπου ‘#allbodiesmatter’ και ‘#IWokeUpLikeThis’ ήρθαν να μας απελευθερώσουν από τα έως τότε στεγανά του χώρου της μόδας.
Ήταν η εποχή που η εταιρεία Dove λάνσαρε την καμπάνια της Real Beauty. Ήταν η εποχή που μάθαμε την Ashley Graham και την κάναμε follow γιατί ξέραμε ότι κάθε της post θα ήταν μια απόδειξη ότι ένας όμορφος άνθρωπος είναι όμορφος σε οποιοδήποτε size κι αν διαλέξει (ή τύχει) να βρίσκεται.
Ήταν η εποχή που influencers και μοντέλα όπως η Bella Hadid και η Taylor Hill άρχισαν να επιδεικνύουν ακομπλεξάριστα τις ραγάδες, την κυτταρίτιδα και την ακμή τους, ξυπνώντας το θαυμασμό για κάτι που άλλοτε θα αποτελούσε αιτία να χάσουν δουλειές σε commercials και catwalks. Ήταν η εποχή που γενικά, όλα έδειχναν πολλά υποσχόμενα. Και όντως, μέχρι ένα σημείο, ήταν.
Ώσπου κάποια στιγμή τα πράγματα βγήκαν λίγο off
Και γιατί τα πράγματα βγήκαν off; Γιατί κάποια στιγμή φτάσαμε να δαιμονοποιούμε την ανθρώπινη ανασφάλεια, την ανάγκη του να δεις κάτι που δεν σου αρέσει και να επιθυμήσεις να το βελτιώσεις. Γιατί κάποια στιγμή, το body positivity άρχισε να φάσκει και να αντιφάσκει, ποινικοποιώντας άτυπα αυτό για το οποίο θεωρητικά ιδρύθηκε – την ανάγκη του να χειριστείς το σώμα σου όπως εσύ θέλεις και για όποιο λόγο θέλεις χωρίς να δώσεις λογαριασμό.
Κάποια στιγμή το να αγαπάς το σώμα σου, έγινε μια κοινωνική επιταγή, και η αυτοεκτίμηση από δικαίωμα μετατράπηκε σε υποχρέωση. Κάποια στιγμή κινδύνευες να κριθείς για το γεγονός ότι δεν νιώθεις άνετος. Κάποια στιγμή, ο γιατρός που σου έλεγε να χάσεις βάρος γιατί οι εξετάσεις σου δεν ήταν καλές, σου έκανε fat shaming. Κάποια στιγμή αν δεν μπορούσες να σε αγαπήσεις, τότε ήσουν ανάξιος να αγαπηθείς. Σκληρό.
Και ας μη γελιόμαστε, σε ένα κόσμο όπου πάντα θα υπάρχει το body shaming
Είτε πρόκειται για fat shaming είτε για skinny shaming είτε για οποιουδήποτε άλλου είδους shaming. Το να σου στερούν ακόμη και το δικαίωμα στην ανασφάλεια, βαφτίζοντάς το κόμπλεξ, είναι πραγματικά δυσβάσταχτο. Ίσως μάλιστα να είναι κάτι παραπάνω – ένα τεράστιο discrimination, από εκείνα που το body shaming είχε ταχθεί να μάχεται.
Σίγουρα το body positivity είναι μια ηχηρή απάντηση στην παντοκρατορία του size zero. Μήπως όμως τελικά εκεί εδράζεται το πρόβλημα; Το να είμαστε καλά με το σώμα μας δεν θα πρέπει να είναι μια αντίδραση, μια άμυνα ή μια επίθεση ούτε κάποιου είδους κοινωνική υποχρέωση. Θα πρέπει να είναι ένα πηγαίο συναίσθημα, και όταν δεν μπορεί να προκύψει πηγαία, θα πρέπει να χτίζεται. Να χτίζεται με προσωπική δουλειά ή λαμβάνοντας βοήθεια από κάποιον ειδικό. Και σίγουρα, αν υπάρχει η επιθυμία για αλλαγή, είναι απόλυτα οκ. Φτάνει βέβαια αυτή η επιθυμία, να είναι δική μας και να φροντίζουμε να υλοποιείται με τρόπο ασφαλή για το σώμα και την ψυχή μας.
Ας κάνουμε λοιπόν ειρήνη με το σώμα μας
Ας δεχτούμε ότι είμαστε άνθρωποι και έχουμε δικαίωμα να βιώσουμε ανθρώπινα συναισθήματα όπως η ανασφάλεια και η επιθυμία για αλλαγή. Ας δεχτούμε ότι ακριβώς όπως κάποιος μπορεί να είναι υγιής σε ένα βάρος που αποκλίνει από το φυσιολογικό, έτσι ακριβώς μπορεί και να μην είναι, και αυτό δε λέγεται fat shaming.
To ότι το body positivity μας έμαθε πως η ομορφιά είναι εφικτή σε κάθε μέγεθος, χρώμα κτλ. και το ότι μας σύστησε ανθρώπους πραγματικά όμορφους μέσα από τη διαφορετικότητά τους, είναι ήδη μια τεράστια παρακαταθήκη.
Ας συνειδητοποιήσουμε λοιπόν την πραγματική προσφορά του body positivity και ας την αναδείξουμε. Χωρίς αμυντικοεπιθετικές τάσεις και χωρίς να νιώθουμε ότι πρέπει κάτι να αποδείξουμε ή κάποιου το στόμα να κλείσουμε. Και ας γίνουμε body positive όχι επειδή είναι της μόδας ή επειδή κάπου το οφείλουμε, αλλά επειδή πραγματικά μας αξίζει.