To 1994 οι Afrika Bambaataa κυκλοφόρησαν το τραγούδι με τίτλο Pupunanny. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην το ξέρουμε όλοι, άλλωστε το έχουμε χιλιο-χορέψει και κυρίως το έχουμε χιλιο-τραγουδήσει. Με πλήρη -εννοείται- ακρίβεια στον original στίχο: “Πού πονάνε, πού πονάνε, πού πονάνε, πού πού πού πονάνε”. Και δώσε χορούς και φιγούρες και δώσε τελικά και πατούσες που έφτασαν να πονάνε.
Κάπου εδώ, σαν σε σπαζοκεφαλιά για δυνατούς λύτες, φτάνουμε μέσα από μια σειρά λαθών σε ένα συμπέρασμα οξύμωρο, πλην σωστό. Θέλαμε να χορέψουμε, θέλαμε να τραγουδήσουμε, δεν είχαμε ιδέα τι στο καλό λένε οι στίχοι, φτάσαμε στο πού πονάνε, μας ακούγεται κάπως σαν το Ho‘oponopono, και συμπεραίνουμε πως η άγνωστη αυτή λέξη έχει να κάνει με πόνο. Και έχει. Με την καλή την έννοια όμως.
Αν όχι από τους Afrika Bambaataa, από πού μας έρχεται το Ho‘oponopono;
Η θεραπευτική τεχνική αυτoβελτίωσης μας έρχεται από την Αρχαία Χαβάη και τις παραδόσεις των οικογενειών της Πολυνησίας. Τη χρησιμοποιούσαν όταν κάποιο μέλος της οικογένειας αρρώσταινε. Λειτουργούσε σαν ένα εσωτερικό μπάνιο που καθάριζε, ανακούφιζε και επανόρθωνε τις μεταξύ τους σχέσεις και απελευθέρωνε τις οδυνηρές σκέψεις -ή το πού πονάνε- από λάθη του παρελθόντος, είτε δυσάρεστες αναμνήσεις.
Και από τη Χαβάη, σε εμάς και στο τώρα
Η θεραπεύτρια Morrnah Nalamaku Simeona έφερε σε επαφή το Ho‘oponopono με το ευρύ κοινό. Σε νοσοκομεία, σε εκπαιδευτικά ιδρύματα και τελικά σε ομιλία στα Ηνωμένα Έθνη. Πέρα από την ευρεία διάδοση, το πολύ σημαντικό κομμάτι του έργου της ήταν η οργάνωση και η οριοθέτησή του ως τεχνική. Του έδωσε τη μορφή στην οποία εφαρμόζεται και σήμερα, όπου δε χρειάζεται να μαζευτεί ολόκληρη ομάδα ή οικογένεια και να καθοδηγηθεί η τεχνική από τον πιο έμπειρο, παρά μπορεί να εφαρμοστεί ατομικά και μάλιστα από οποιονδήποτε.
Ο Χαβανέζος ψυχίατρος και πιστός μαθητής της Morrnah, Hew Len Ihaleakala, απέδειξε την αποτελεσματικότητα της μεθόδου, εφαρμόζοντάς τη στο Κρατικό Νοσοκομείο της Χαβάης. Στην πτέρυγα ψυχιατρικής, σε θάλαμο με εγκληματικά παράφρονες ασθενείς. Σε μια ιστορία πολύ καλή που όμως είναι αληθινή, οι ασθενείς έγιναν πιο ευγενικοί, επικοινωνούσαν καλύτερα με τους γύρω τους και σταμάτησαν τις επικίνδυνές τους συμπεριφορές.
Τι είναι το Ho‘oponopono
Στην ετυμολογία της λέξης, το μόριο “Ηο” προστίθεται για να μετατρέψει αυτό που έπεται, από ουσιαστικό σε ρήμα. “Pono” σημαίνει καλοσύνη, ορθότητα, ηθική, ευημερία, όφελος, αλήθεια, δικαιοσύνη. Διπλασιάζοντας οι Χαβανέζοι τη λέξη, της δίνουν την έννοια της διαδικασίας του να θέσει κανείς δικαιώματα, να αναθεωρήσει, να τακτοποιήσει, να διορθώσει, να προσαρμόσει, να τροποποιήσει και να ρυθμίσει μία κατάσταση ή μία σχέση.
Έτσι, όλο μαζί, Ho‘oponopono σημαίνει το να κάνεις το σωστό ή να διορθώνεις ένα λάθος. Γιατί οι οδυνηρές αναμνήσεις του παρελθόντος είτε τα λάθη που έχουμε κάνει, μας φέρνουν υποσυνείδητα σε ανισορροπία και δυσαρμονία. Αυτές με τη σειρά τους μολύνουν τις σκέψεις μας και μας δημιουργούν προβλήματα στο τώρα.
Πώς λειτουργεί
Το πρώτο τρικ είναι να μπορέσουμε μέσω της πρακτικής να είμαστε σε θέση να εντοπίζουμε τις υποσυνείδητες διαδικασίες που συνεχώς μας ακολουθούν και που τόσο δύσκολα μπορούμε να ελέγξουμε. Να βρούμε τα κακώς κείμενα, ώστε να απελευθερωθούμε από την κακή ενέργεια με την οποία μας φορτώνουν.
Είμαστε αυτό που σκεφτόμαστε ότι είμαστε. Και η ζωή μας δεν είναι παρά το αποτέλεσμα της συνισταμένης των πεποιθήσεών μας. Οι καταστάσεις που συμβαίνουν στη ζωή μας αλλά και οι άνθρωποι τους οποίους συναναστρεφόμαστε, έλκονται σε εμάς μέσω των σκέψεων και πεποιθήσεών μας που προκαλούν τα μοτίβα συμπεριφοράς μας. Έτσι, ό,τι συμβαίνει στη ζωή μας, είναι ό,τι εμείς οι ίδιοι έχουμε προσκαλέσει.
Το δεύτερο τρικ είναι να αναλάβουμε την ευθύνη αυτή, όσο βαρύ κι αν μας ακούγεται αρχικά. Δύσκολο, γιατί έχουμε -κακώς- συνηθίσει να ταυτίζουμε την ανάληψη ευθύνης με την ενοχή. Την ευθύνη είναι σκόπιμο όμως να τη βλέπουμε από την οπτική ότι εμείς είμαστε οι υπεύθυνοι να επιλέξουμε στη ζωή μας όσα μας εξυπηρετούν και να αλλάξουμε όσα μας δυσαρεστούν.
Βλέποντας κάθε πρόβλημα που εμφανίζεται στη ζωή μας σαν μια ευκαιρία να καθαρίσουμε τα αρνητικά υπολείμματα της αντίστοιχης κατάστασης μέσα μας, κάνουμε εκείνο το εσωτερικό μπάνιο και δημιουργούμε μέσα μας χώρο για το φως να μπει στη ζωή μας και να μας εμπνεύσει.
Και πώς να αναλάβω ευθύνη για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μου;
Μπορείς να ψαχτείς και να καταλάβεις γιατί είσαι σε έναν εργασιακό χώρο που σου δημιουργεί σύγχυση. Μπορείς να παρατηρήσεις μια δυσλειτουργική σου σχέση και να ανακαλύψεις τι είναι αυτό που σε κρατάει σε αυτή και εάν υπάρχουν τρόποι βελτίωσης ή πρέπει να την αφήσεις πίσω.
Αλλά πώς να σκεφτείς ότι έχεις ευθύνη για όσα εφαρμόζουν οι απανταχού πολιτικοί ηγέτες, τους οποίους δεν έχεις καν επιλέξει; Πώς να νιώσεις υπεύθυνος για τους τρομοκράτες που ρημάζουν ολόκληρους πληθυσμούς και καταστρέφουν μνημεία και πολιτισμούς;
Σύμφωνα με την ψυχολογία, οι άνθρωποι είμαστε συγκοινωνούντα δοχεία, που στη βάση τους συνδέονται όλα με σωλήνα. Πιέζοντας το νερό στο ένα δοχείο, θα ξεχειλίσουν τα άλλα. Έτσι, ένα μέλος της οικογένειας με καταπιεσμένα συναισθήματα, δημιουργεί προβληματικές σχέσεις με τα υπόλοιπα. Μια κοινωνική ομάδα που νιώθει καταπιεσμένη από την άλλη, θα ξεσπάσει κάποια στιγμή, με άγνωστα αποτελέσματα. Η δεύτερη ομάδα θα δημιουργήσει την πεποίθηση ότι κινδυνεύει από την πρώτη και όλο αυτό δεν οδηγεί παρά σε φαύλο κύκλο.
4 βήματα εφαρμογής του Ho‘oponopono
1.Διαλέγουμε ένα άνετο και ήσυχο μέρος, όπου κανείς και τίποτα δε θα μας διακόψει. Παίρνουμε βαθιές εισπνοές, μετά εκπνέουμε και κλείνουμε τα μάτια.
2.Φέρνουμε κατά νου το άτομο ή την κατάσταση που μας φέρνει σε ανισορροπία. Το σύντροφό μας, ένα μέλος της οικογένειάς μας, το αφεντικό μας, τον ενοχλητικό γείτονα. Μια σχέση που μας δημιουργεί ή μας δημιούργησε πληγές, ένα θέμα υγείας, μια κοινωνική αδικία. Χωρίς να ασκούμε οποιαδήποτε κριτική για το τι είναι αυτό, μικρό ή μεγάλο.
3.Συγκεντρωνόμαστε στο πρόβλημα, εντοπίζοντας και βιώνοντας τα συναισθήματα που μας προκαλεί.
4.Επαναλαμβάνουμε νοητά τις φράσεις “Συγγνώμη – Σε αγαπώ – Σε ευχαριστώ”. Όσες φορές χρειαστεί, μέχρι να νιώσουμε ανακούφιση. Ίσως για 15 λεπτά. Συγγνώμη, για όσα άλυτα θέματά μας συμμετέχουν στο να δημιουργήσουν τη δυσάρεστη κατάσταση. Σε αγαπώ, ώστε να αποδεχτούμε την κατάσταση και να οδηγηθούμε στη βελτίωσή της. Σε ευχαριστώ, για το ρόλο που παίζει η κατάσταση στην προσωπική μας εξέλιξη, αφού μας δίνει την ευκαιρία να εντοπίσουμε και να λύσουμε ό,τι μας συμβαίνει.
Σίγουρα στην αρχή δεν θα αισθανόμαστε άνετα με τις δηλώσεις αυτές, δεν έχουμε συνηθίσει να τις κάνουμε. Όλα όμως είναι θέμα εξάσκησης. Οι περισσότεροι ακόλουθοι της τεχνικής υπόσχονται συναισθήματα ανακούφισης, χαράς και απελευθέρωσης μετά τις πρώτες περίπου 20 ημέρες πρακτικής. Κι αφού ό,τι νιώθουμε αντανακλάται στο περιβάλλον μας και επηρεάζει τους γύρω μας, το να νιώθουμε καλά μοιάζει η πιο μεγάλη πράξη αγάπης προς εμάς αλλά και προς όλους.
