Το 75% των συναισθημάτων μας προκαλείται από την αίσθηση της όσφρησης, το ίδιο και το 75% των σκέψεών μας. Η μύτη είναι το μόνο μας αισθητήριο όργανο που συνδέεται απευθείας με δύο μέρη του εγκεφάλου, την αμυγδαλή και τον ιππόκαμπο. Έτσι, τα μηνύματα της όσφρησης περνούν και φτάνουν στον εγκέφαλο τελείως αφιλτράριστα.

Γι΄ αυτό και είναι η όσφρηση η πιο δυνατή και ενστικτώδης αίσθησή μας. Μια μυρωδιά μπορεί να γεννήσει εικόνες, να αποτυπωθεί για πάντα στη μνήμη μας, να μας συνδέσει με μια κατάσταση, έναν άνθρωπο ή μία δεδομένη στιγμή, να ξυπνήσει συναισθήματα και να επηρεάσει τη συμπεριφορά μας.

Η δύναμη της μυρωδιάς

Όλο και για κάποιον θα έχεις ακούσει πως “η σύντροφός του τον σέρνει από τη μύτη”, ή τούμπαλιν. Και, σε αντίθεση με “το τέτοιο που σέρνει καράβι”, αυτή η έκφραση έχει βάση ρεαλιστική. Οι φερορμόνες, χημικές ουσίες που ασυνείδητα απελευθερώνει το σώμα μας, προκαλούν ποικίλες αντιδράσεις στους γύρω μας. Θυμήσου τον τυφλό στο Άρωμα γυναίκας Αλ Πατσίνο, να περιγράφει λεπτομερώς την εμφάνιση της γυναίκας που έχει απέναντί του, από το άρωμά της και μόνο.

Όπως στον έρωτα, έτσι και στον πόνο, η οσμή μπορεί να φέρει τα πάνω-κάτω. Οι μυρωδιές οδηγούν σε ψυχοσωματικές επιδράσεις τόσο ισχυρές, που μπορούν να αυξήσουν την ανοχή στον πόνο. Μια ευχάριστη μυρωδιά μπορεί να λειτουργήσει ως περισπασμός, αναπτερώνοντάς το ηθικό. Και μια γλυκιά, αντίστοιχα, επιδρά στον εγκέφαλο ως αναλγητικό.

Μπορείς με τη μυρωδιά να χαλαρώσεις και το πνεύμα σου. Κάνοντας απλές ασκήσεις διαλογισμού, διάλεξε να έχεις πλάι σου κάτι που σου μυρίζει ευχάριστα. Όσο διαλογίζεσαι και το μυρίζεις, τόσο ο εγκέφαλός σου συνδέει τη συγκεκριμένη οσμή με τη χαλάρωση. Θα έρθει λοιπόν κάποια μέρα που ακόμα κι αν δεν προλαβαίνεις να διαλογιστείς, μπορείς να μυρίσεις αυτό που είχες πλάι σου και δε θα χρειαστεί τίποτε άλλο. Ο εγκέφαλός σου θα κάνει τους συσχετισμούς και αυτομάτως θα χαλαρώσεις.

Το σπίτι και η μυρωδιά

Πόσες φορές έχει περάσει δίπλα σου στο πεζοδρόμιο κάποιος άγνωστος που φορούσε το άρωμα ενός αγαπημένου σου προσώπου και, πριν καν προλάβεις να ταυτίσεις τη μυρωδιά με το πρόσωπο, χαμογέλασες επιτόπου;

Και, πόσες φορές έχεις νιώσει θετική ενέργεια να σε κατακλύζει όταν μπαίνεις σε ένα χώρο – ένα σπίτι, ένα κατάστημα, ένα αυτοκίνητο- που μυρίζει υπέροχα; Το αόρατο αυτό στοιχείο ενός χώρου, είναι τελικά και από τα πιο αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του. Ικανό να μας κάνει να θέλουμε να επιστρέφουμε εκεί, ή να νιώθουμε χαρά όταν ανακαλούμε το χώρο αυτό στη μνήμη μας.

1. Αντιμετωπίζουν την υγρασία

Η υγρασία στο σπίτι προκαλεί από μόνη της δυσάρεστες οσμές, αλλά και φροντίζει να ενταθούν οι ήδη υπάρχουσες. Δεν είναι τυχαίο που με τους καλοκαιρινούς νοτιάδες, όλα σου μυρίζουν λίγο παραπάνω -τα τηγανητά καλαμαράκια, το αλάτι της θάλασσας, το θυμάρι και η ρίγανη που σου έρχονται από το ανοιχτό παράθυρο σε μια φεγγαρόλουστη αυτοκινητάδα στη φύση.

Μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα θερμόμετρο εσωτερικού χώρου που να μετράει και το ποσοστό υγρασίας. Αν είναι πάνω από 60%, ένας αφυγραντήρας θα βοηθήσει. Εάν η περιοχή που μένεις έχει γενικά υγρασία, απέφυγε τις ταπετσαρίες τοίχου. Γιατί θα λειτουργούν σαν παγίδες της υγρασίας, κρατώντας την ανάμεσα σε εκείνες και στον τοίχο. Ειδικά σε χώρους όπως η κουζίνα και το μπάνιο σου, διατήρησε όσο πιο ελεύθερους τους τοίχους, να αναπνέουν.

2. Προσέχουν τους συνήθεις ύποπτους

Ο κάδος απορριμμάτων, ο κάδος ανακύκλωσης, οι μωρουδιακές πάνες, το κρεβατάκι του κατοικίδιου, είναι οι συνήθεις ύποπτες εστίες ανάπτυξης δυσάρεστων οσμών. Πολλές φορές όμως, δεν είμαστε σε θέση να το αναγνωρίσουμε. Γιατί όσο περισσότερο χρόνο είμαστε εκτεθειμένοι σε μια μυρωδιά, τόσο περισσότερο τη συνηθίζουμε. Γι΄ αυτό και οι καπνιστές ενός σπιτιού έχουν προσαρμοστεί στη μυρωδιά του καπνού και δεν την εντοπίζουν. Ενώ αν φιλοξενήσουν έναν μη καπνιστή, εκείνος -μη όντας εξοικειωμένος- ενοχλείται.

Προκειμένου να είσαι σίγουρος, άδειαζε κάθε μέρα τους κάδους, πριν προλάβουν να αναπτύξουν οσμές. Καθάριζέ τους εσωτερικά τουλάχιστον μία φορά το μήνα με αντισηπτικό και πλύνε συχνά το κρεβατάκι του τετράποδου φίλου σου.

3. Φροντίζουν το ψυγείο τους

Σαφώς και δε βαστάμε στο ψυγείο μας τρόφιμα που έχουν λήξει. Μία φορά την εβδομάδα, ρίχνε μια ματιά στις ημερομηνίες που αναγράφουν, κοίτα την κατάσταση των ευπαθών λαχανικών και φρούτων, κράτα μόνο όσα είναι φρέσκα.

Η παγίδα όμως είναι στα άλλα. Τα διάφορα βαζάκια με προϊόντα που ανοίγουμε αλλά δεν καταναλώνουμε ολόκληρα επιτόπου και ωθούμε συνήθως πίσω-πίσω στα ράφια. Πολυκαιρίζουν, χαλάνε, και δεν τα παίρνεις χαμπάρι. Και μπορεί να μη χαλάνε σε μία εβδομάδα, αλλά δεν κρατάνε και για πάντα. Μην ξεχνάς να ρίχνεις και σε αυτά μια ματιά.

Άλλωστε, ένα υπερ-φορτωμένο ψυγείο δε λειτουργεί και αποτελεσματικά, συν τοις άλλοις. Κάνε το έργο του πιο εύκολο και κράτησέ το και καθαρό. Θυμήσου ό,τι καθαριστικό χρησιμοποιείς, να μην επηρεάζει τα τρόφιμα. Ξύδι διαλυμένο σε ζεστό νερό, με αναλογία 1 προς 10, δεν επιφυλάσσει κινδύνους για τα τρόφιμα -αφού το ξύδι είναι και αυτό βρώσιμο-, κάνει όμως άριστη απολυμαντική δουλειά.

4. Καθαρίζουν τις υφασμάτινες επιφάνειες

Θα το έχεις παρατηρήσει και στα ρούχα σου, και από την καλή και από την ανάποδη. Βάζεις κολόνια, βγαίνεις έξω περιχαρής, μέσα σε τρεις ώρες δεν μυρίζεις παρά καυσαέριο. Γυρίζεις σπίτι, βγάζεις τα ρούχα σου, κοιμάσαι, πας το πρωί να τακτοποιήσεις τα ρούχα, να σου η κολόνια, ακόμα εκεί.

Και αντίθετα. Φοράς τα μοσχομυριστά από το μαλακτικό ρουχαλάκια σου και ετοιμάζεσαι για ποτό. Κάθεσαι κάπου που καπνίζουν ή που έχει τσίκνα, σε ενοχλεί λίγο, αλλά την παλεύεις. Γυρνάς σπίτι, βγάζεις τα ρούχα σου, κοιμάσαι, πας το πρωί να σηκωθείς, έχει μυρίσει όλο το δωμάτιο από τα ρούχα, δεν την παλεύεις.

Εν ολίγοις, οποιαδήποτε υφασμάτινη επιφάνεια υπάρχει μέσα στο σπίτι σου, κρύβει μέσα της τον τέλειο μαγνήτη οσμών. Χαλιά, ριχτάρια, μαξιλαράκια, κουρτίνες, ταπετσαρίες, λευκά είδη. Οτιδήποτε από αυτά μπαίνει στο πλυντήριο, καλώς να μπει. Οτιδήποτε όχι, καλώς να βρει το δρόμο προς το καθαριστήριο. Για τα πιο μόνιμα, ταπετσαρίες και χαλιά, φρόντισε να επιτεθείς στους λεκέδες αμέσως μόλις συμβούν. Πριν προλάβουν να παγιώσουν τη θέση τους. Για να φρεσκάρεις τις ταπετσαρίες, θα βρεις στο εμπόριο ειδικά σπρέι καθαριστικά. Τα χαλιά, μπορείς να τα «αχνίσεις» -σαν άλλους κουραμπιέδες- με baking powder, να τα αφήσεις έτσι για λίγες ώρες και μετά να τα καθαρίσεις καλά με την ηλεκτρική σκούπα.

5. Ανοίγουν τα παράθυρα

Κι αφού έκανες όλα όσα χρειαζόταν ώστε να εξαλείψεις τις εστίες δυσοσμίας, ήρθε η ώρα να μπει η φρεσκάδα στο σπίτι σου. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να συμβεί αυτό από το να ανοίξεις παράθυρα και μπαλκονόπορτες, να μπει νέος αέρας στο χώρο. Ιδανικά, άνοιξέ τα με τρόπο τέτοιο που να γίνει και ρεύμα, να ανακυκλωθεί η ατμόσφαιρα.

Τις μέρες που το κρύο είναι δυσάρεστα πολύ, ακόμη κι ένα παράθυρο ανοιχτό στην ανάκληση για μισή ώρα την ημέρα, θα κάνει διαφορά. Θα εξαλειφθούν οι όποιες μυρωδιές από το φαγητό που μαγείρεψες -ή που μαγείρεψε ο γείτονας, συμβαίνουν κι αυτά-, ή ακόμα και οσμές που υπάρχουν στο σπίτι σου αν πρόσφατα το έβαψες ή επιδόθηκες σε ξυλουργικές εργασίες.

6. Προσθέτουν στο χώρο ευχάριστες οσμές

Έδιωξες τα κακά, έβαλες τη φρεσκάδα, και ήρθε η ώρα για το κατιτίς παραπάνω. Φρέσκα λουλούδια εποχής θα γεμίσουν το σπίτι ευωδία και χαρά. Ένα ματσάκι αποξηραμένης λεβάντας στην κρεβατοκάμαρα, θα φέρει την απαραίτητη ηρεμία. Ένα αρωματικό στικ θα καεί και θα σε ταξιδέψει προς Μαρόκο μεριά.

Και, βέβαια, τα αγαπημένα αρωματικά κεριά. Απλώς εδώ, έχε στο νου σου πως δεν είναι όλες οι ώρες ίδιες. Μπορεί εκείνο το κερί που μυρίζει κανέλα και ζάχαρη και βανίλια και μήλο -όλα μαζί- να σου θυμίζει απογεύματα με τη μηλόπιτα της γιαγιάς και να σε γεμίζει συναισθήματα τρυφερότητας και ζεστασιάς. Αλλά αν έχεις στο σπίτι καλεσμένους, σεβάσου ότι μπορεί να μην είστε στην ίδια σελίδα. Κράτα το κερί-μηλόπιτα για τις ιδιαίτερές σου στιγμές και περιορίσου εκείνη την ώρα σε πιο ήπια και ευρέως αποδεκτά αρώματα: σανταλόξυλο και κίτρο αποπνέουν καθαριότητα, χωρίς να κουράζουν.

Αν ταλαιπωρείσαι από άσθμα ή αλλεργίες, ή αν τα αρώματα σου προκαλούν δυσφορία, δοκίμασε να φτιάξεις μόνος σου ένα αποσμητικό σπρέι υφασμάτων. Βάλε σε ένα φσιτ-φσιτ μπουκαλάκι μισό φλυτζάνι λευκό ξύδι, μισό φλυτζάνι οινόπνευμα, 1 κουταλιά του γλυκού καλαμποκάλευρο και 20 σταγόνες αιθέριο έλαιο εσπεριδοειδών. Κλείνεις, κουνάς και ψεκάζεις. Κουρτίνες, ριχτάρια, μαξιλαράκια, χαλιά, ό,τι βρεις. Γιατί όχι και τις παντόφλες σου.