Όσο περνάνε τα χρόνια συνειδητοποιώ όλο και περισσότερο πως αυτό που με κάνει ευτυχισμένη είναι να βλέπω γύρω μου ανθρώπους χαρούμενους, ήρεμους, να αγαπάνε και να αποδέχονται τον εαυτό τους, να εξελίσσονται. Να νιώθουν και να είναι ελεύθεροι. Θέλω να πιστεύω πως αυτό το μεταφέρω -έστω σε κάποιο βαθμό- και μέσα από τα άρθρα μου.
Ψάχνοντας λοιπόν πώς θα μπορούσα να το πετύχω αυτό, κατάλαβα ότι οι άνθρωποι χρειάζονται να ξεκινήσουν τη “δουλειά” από μέσα τους.
Ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός τρόπος είναι η ψυχοθεραπεία με μια καθαρά ανθρωποκεντρική ματιά. Για αυτό επέλεξα την Προσωποκεντρική Προσέγγιση.
Θα μπορούσα να μιλάω ώρες για την προσέγγιση αυτή καθώς και για τον Carl Rogers (ιδρυτή της το 1950). Θα προσπαθήσω όμως να χωρέσω σε λίγες λέξεις τη μαγεία αυτής της διαδικασίας και τα οφέλη της.
Εστιάζει στο πρόσωπο και έχει ως στόχο να βοηθήσει το άτομο να βρει αυτό που πραγματικά είναι. Να ακούσει και να δει τον βαθύτερο εαυτό του και να τον αφήσει να βγει στην επιφάνεια. Να αποδεχθεί και να αγκαλιάσει κομμάτια που ίσως να μην του αρέσουν, να αλλάξει αυτά που δεν του αρέσουν. Και όλα αυτά μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Για να μπορέσει να το πετύχει θα πρέπει το άτομο να είναι ανοιχτό στην εμπειρία και θετικό στη διεύρυνση του εαυτού.
Πρόκειται για μια “μη κατευθυντική” διαδικασία καθώς ο ίδιος ο Rogers ήταν αντίθετος με τις πρακτικές όπου δίνουν συμβουλές, κάνουν υποδείξεις και ερμηνείες καθώς μόνο το ίδιο το άτομο γνωρίζει τον εαυτό του καλύτερα από τον καθένα. Δεν χρειάζεσαι ακόμα έναν “παντογνώστη” να σου πει τι νιώθεις, γιατί το νιώθεις, αν θα έπρεπε να το νιώθεις.
Έχοντας λοιπόν ως βάση το σεβασμό και την εμπιστοσύνη στον άνθρωπο, η προσέγγιση αυτή προσπαθεί να τον βοηθήσει να αναπτυχθεί ώστε να μπορεί να λύνει μόνος του κάθε πρόβλημα που του παρουσιάζεται
Του έχει απόλυτη εμπιστοσύνη. Η θεραπεία είναι για το άτομο μια αναπτυξιακή διαδικασία όπου ακολουθεί τη δική του εσωτερική διαδρομή, με απόλυτο σεβασμό στο χρόνο του. Μπορεί να προχωρήσει όσο αργά ή γρήγορα θέλει.
Το γεγονός ότι τα άτομα (θεραπευτής-πελάτης) υπάρχουν ισότιμα στη θεραπευτική σχέση, αλλά και η αίσθηση του πελάτη ότι τιμάται μέσα σε αυτή τη σχέση, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να ξεκινήσει η διαδικασία.
Η ενσυναίσθηση, η αυθεντικότητα και η άνευ όρων αποδοχή είναι συνθήκες και αξίες με τις οποίες ο θεραπευτής βοηθά τον πελάτη να έρθει κοντά στον βαθύτερο εαυτό του και να υπάρχει όπως πραγματικά είναι, χωρίς να τον κρίνει. Έτσι και ο ίδιος ο πελάτης μαθαίνει στη συνέχεια να βλέπει μέσα από αυτές τις αξίες για τον εαυτό του.
Ο πελάτης γνωρίζει ότι βρίσκεται με έναν άνθρωπο ο οποίος έρχεται ολόκληρος στη θεραπευτική σχέση χωρίς καμία πρόθεση για κριτική, ερμηνεία ή κατεύθυνση. Έτσι και ο ίδιος, αφενός αισθάνεται ότι μπορεί να υπάρξει όπως ακριβώς είναι, να βγάλει όλες του τις πλευρές και τα συναισθήματα και να μη φοβηθεί να δει κομμάτια του (όσο άσχημα και αν τα θεωρεί). Αφετέρου μαθαίνει να αποδέχεται τα παραπάνω χωρίς να τα κρίνει, όπως ακριβώς και ο θεραπευτής του. Τα κοιτάζει, τα αποδέχεται και ό,τι από αυτά τελικά θεωρεί πως δεν του ταιριάζει, μπορεί να ξεκινήσει να το αλλάξει.
Η “άνευ όρων αποδοχή” δεν είναι “άνευ ορίων αποδοχή” και δεν σημαίνει απαραίτητα και συμφωνία
Σημαίνει πως ο θεραπευτής είναι εκεί για να δει και να αποδεχθεί το σημείο που βρίσκεται ο πελάτης του. Να αγκαλιάσει κάθε του “διάσταση” ακόμα και αν δεν συμφωνεί. Αποτελεί κομμάτι του εκείνη τη δεδομένη στιγμή και γι’ αυτό ο θεραπευτής τον αποδέχεται ολόκληρο.
Κάνοντας την εκπαίδευσή μου συνειδητοποίησα πόσα πολλά μπορείς να κερδίσεις μέσα από μια τέτοια προσέγγιση και πόσο βαθειά μπορείς να αλλάξεις. Πόσο σημαντικές είναι αυτές οι συνθήκες όχι μόνο κατά τη διάρκεια της θεραπείας αλλά και στην καθημερινή ζωή. Μέσα από τη θεραπεία μαθαίνεις και υιοθετείς αυτές τις αξίες: την ενσυναίσθηση, την άνευ όρων αποδοχή, την αυθεντικότητα. Έτσι αλλάζει ο τρόπος που στέκεσαι απέναντι στον ίδιο σου τον εαυτό αλλά και στους γύρω σου. Διευρύνεσαι, αποδέχεσαι και κατανοείς τους άλλους μαζί και τον εαυτό σου. Μαθαίνεις να διαχειρίζεσαι καταστάσεις που σε φέρνουν σε δύσκολη θέση και να επιλύεις προβλήματα που σε απασχολούν.
Έχοντας έρθει σε επαφή με το βαθύτερο εαυτό σου, γνωρίζεις όλο και καλύτερα ποιος πραγματικά είσαι και ποια χαρακτηριστικά, σκέψεις και στάσεις είναι πραγματικά δικές σου και όχι “φορεμένες” από άλλους.
Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, είναι ότι μαθαίνεις να αγαπάς, να αποδέχεσαι και να αγκαλιάζεις τον εαυτό σου ακόμα και στις άσχημες στιγμές καθώς και να προσπαθείς διαρκώς να γίνεσαι μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου.
