Η προβοσκίδα του ελέφαντα αποτελείται από 85.000 μυς και είναι πιο ευέλικτη ακόμη και από το ανθρώπινο χέρι. Με αυτή συλλέγει τροφή και νερό, ακόμη και μικροσκοπικά αντικείμενα από το έδαφος. Με αυτήν απορροφά σκόνη και λάσπη και την ψεκάζει πάνω του, ώστε να προστατευτεί από τον ήλιο και την υψηλή θερμοκρασία. Aποτελεί και το αμυντικό του όπλο έναντι των εχθρών, κάτι σαν ένα πολύ δυνατό ρόπαλο.

Όταν χαθεί ένας αγαπημένος του, ο ελέφαντας χρησιμοποιεί την προβοσκίδα του για να ξεριζώσει θάμνους και κλαδιά, ώστε να τον θάψει. Και θρηνεί, για μέρες πολλές. Μάλιστα, στο πένθος του πάνω, είναι από τα ελάχιστα ζώα που έχει παρατηρηθεί να δακρύζει.

Ο Superman δε μας κάνει, αφού πάντα απορούσαμε πώς γίνεται κανείς να μην τον αναγνωρίζει ως Clark Kent, απλά και μόνο επειδή φοράει γυαλιά οράσεως. O V for Vendetta όμως ναι, αυτός μάλιστα. Με full-face μάσκα με χαμόγελο και τροφαντό μουστάκι, κάλυψε υπέρ του δέοντος τις αλεξίσφαιρες επαναστατικές του ιδέες. Εδώ που τα λέμε, δε θα είχαμε καν πάρει χαμπάρι πως ο V δεν είναι άλλος από τον Agent Smith του Matrix, αν δεν ψάχναμε τα credits.

Έχουμε μάθει οι άνθρωποι να υπερασπιζόμαστε με νύχια και με δόντια τον προσωπικό μας χώρο. Και η μάσκα του V είναι ό,τι πρέπει. Ό,τι πρέπει για να κρύψουμε τις σκοτεινές μας μέρες, πίσω από ένα χαμόγελο κι ας μην έχουμε και το τροφαντό μουστάκι. Πίσω από ένα “Τι κάνεις;” – “Όλα καλά!”. Kι ας είμαστε έτοιμοι να σκάσουμε.

Μόνο που η διάθεσή μας μπορεί να αλλάξει από τη μια στιγμή στην άλλη κι αυτό δεν είναι ένδειξη ούτε ευμεταβλητότητας, ούτε κυκλοθυμίας, ούτε βέβαια και αδυναμίας. Μπορεί να πυροδοτήθηκε από κάτι που είδαμε, που ακούσαμε, που βιώσαμε, που θυμηθήκαμε, ένα στραβό πρωινό ξύπνημα τέλος πάντων.

Την ώρα που ο ελέφαντας δακρύζει και εκφράζεται και χτίζει την all-vibes-accepted κοινωνία του, εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε αλλά και ό,τι δεν μπορούμε, για να ξορκίσουμε το κακό. Να πιεστούμε και να καταπιεστούμε, αρκεί να είμαστε ή να νιώσουμε αποδεκτοί μέσα σε ένα good-vibes-only κοινωνικό πλαίσιο. Που αποτελεί άλλωστε και ωραία κορνίζα για τη φωτογραφία στα social.

Κάνε το όπως ο ελέφαντας

Όταν πονάς πολύ, παίρνεις αναλγητικά κι όταν έχεις πυρετό, αντιπυρετικά. Όταν νιώθεις κουρασμένος, δοκιμάζεις να φας κάτι που θα σου δώσει ενέργεια κι αν είσαι τελείως εξαντλημένος, ξαπλώνεις να κοιμηθείς. Όταν μαθαίνεις νέα καλά θα χαμογελάσεις ή και θα γελάσεις, μπορεί να φωνάξεις δυνατά, ίσως και να χοροπηδήσεις. Όταν νιώθεις θλίψη, τι διαφορά έχει από τα υπόλοιπα;

Μη έχοντας μάθει να διαχειρίζεσαι τα δύσκολα συναισθήματα και να βρίσκεις διεξόδους, σου έρχεται πιο εύκολο απλά να υποκριθείς πως δε συμβαίνει κάτι. Μόνο που ό,τι δεν αντιμετωπίζεις, δε φεύγει. Ίσως κρύβεται πίσω από άλλα, ίσως δεν κρύβεται και τόσο καλά αλλά εσύ παριστάνεις πως δεν το βλέπεις, πάντως παίρνει το χώρο του μέσα σου και εγκαθίσταται.

Όσα όμως παραμένουν, μπορούν να σε αρρωστήσουν, σωματικά και ψυχικά. Όταν παιδάκι πήγαινες στο γιατρό και σου έκανε εμβόλιο, συνήθως σου έκανε δώρο και μια καραμέλα. Για να ξεχαστείς και να επανέλθεις. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο, τις μέρες σου τις σκοτεινές, τότε που νιώθεις πως όλα μα όλα πάνε στραβά, κάνε σου δώρο ένα διάλειμμα.

Δε σημαίνει πως θα αποτραβηχτείς από τους πάντες και τα πάντα. Σημαίνει όμως πως θα βιώσεις τις μέρες αυτές, δίχως κριτική και προσδοκίες. Θα πάρεις το χρόνο σου να σε αφουγκραστείς, τώρα είναι η στιγμή που έχεις πρόσβαση στο να σε μάθεις καλύτερα. Θα βρεις τι είναι αυτό που σε πονάει. Ακριβώς όπως όταν σε πονάει το στομάχι σου, που ψάχνεις να σκεφτείς τι έφαγες που μπορεί να σε πείραξε.

Κι όταν το βρεις, εκφράσου. Μίλα αν θέλεις, κλάψε αν το νιώθεις. Κάνε το όπως ο ελέφαντας. Το κλάμα είναι ο πλέον φυσιολογικός μας μηχανισμός συναισθηματικής κάθαρσης. Απελευθερώνοντας την ένταση που σε πνίγει και αποκτώντας περισσότερο οξυγόνο. Έτσι θα σου είναι πιο εύκολο να επεξεργαστείς τα όσα σου συμβαίνουν και να τα δεις όλα πιο καθαρά. Διάφανα, κάτι σαν το δάκρυ.

Ένα βήμα πιο κοντά στην ευτυχία

Αφού ζωή σημαίνει αλλαγή, όλα υπάρχουν και όλα αλλάζουν. Μέσα στα όλα, είναι και τα προβλήματα, είναι και οι αναποδιές. Είναι ουτοπικό να θεωρούμε πως ευτυχία είναι η απουσία προβλημάτων. Είναι όμως λογικό και ρεαλιστικό να θεωρούμε ότι στην ευτυχία οδηγούμαστε σε μεγάλο βαθμό από το πώς αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα που θα προκύψουν.

Ο Mo Gawdat, συγγραφέας του Solve for Happy, μας καλεί να αποδεχτούμε ότι κάποιες φορές δε θα αισθανόμαστε καλά και μάλιστα μπορούμε και να το δηλώσουμε στον εαυτό μας: “Δεν αισθάνομαι καλά“. Όταν έχουν έρθει στην επιφάνεια αρνητικά συναισθήματα, να τα αναγνωρίσουμε και να τα αγκαλιάσουμε. Μπορεί να μας φαίνεται αμήχανο, είναι όμως αποτελεσματικό.

Μελέτη που δημοσιεύτηκε στην Journal of Experimental Psychology υποστηρίζει πως για πολλούς, το κλειδί για την ευτυχία είναι η ικανότητά τους να αφήνονται ελεύθεροι να έχουν κάποιες κακόκεφες μέρες. Μοιάζει όλο αυτό και με το γνωμικό του Rumi, κατά το οποίο “Η πληγή είναι το μέρος από όπου μπαίνει φως στο σώμα”.

Είναι όπως κάτι βράδια που ο τόπος δε σε χωράει και επιλέγεις να βάλεις μια κωμωδία, έτσι για να σου αλλάξει η διάθεση. Μόνο που όταν τη βλέπεις και αναγνωρίζεις ότι είναι αστεία αλλά εσύ και πάλι δε γελάς, νιώθεις ακόμη χειρότερα απ’ ό,τι πριν τη βάλεις. Ένα δράμα εδώ, ίσως να είναι και η καλύτερη ευκαιρία σου για εκτόνωση και λύτρωση.

Πόρτες και ευκαιρίες

Η ευγνωμοσύνη για ό,τι έχεις και σε στηρίζει, είναι από τα καλύτερα που μπορούν να σου συμβούν. Είναι δύσκολο στην αρχή, αλλά με τον καιρό και την εξάσκηση βελτιώνεται.

Κι αν είναι δύσκολο να νιώσεις ευγνώμων για όσα καλά έχεις, άλλο τόσο πιο δύσκολο είναι να νιώσεις ευγνώμων για τα προβλήματα που δεν έχεις. Και ίσως και καλύτερα, γιατί εδώ δε χωράνε συγκρίσεις. Ώστε να μπορείς να αφουγκραστείς και να ζήσεις το πρόβλημά σου, χωρίς ενοχές. Το ότι κάποιος κάπου περνάει χειρότερα από σένα, δε σου αφαιρεί το δικαίωμα να αισθάνεσαι άσχημα για αυτό που εσύ περνάς.

Δεν υπάρχουν μικρά και μεγάλα. Υπάρχουν πράγματα που απλώς συμβαίνουν και δεν μπορείς να τα αναγκάσεις να μη συμβούν. Μπορείς βέβαια πάντα να δώσεις ένα σκληρό αγώνα προς την κατεύθυνση αυτή. Χωρίς όμως να ξεχνάς πως όταν κλείνει μια πόρτα, είναι μια καλή ευκαιρία για σένα να βρεις ένα εναλλακτικό μονοπάτι, για να φτάσεις εκεί που θες.

Όσο ψάχνεις ή όσο ακολουθείς το μονοπάτι, η πυξίδα σου να είναι η υπομονή. Υπομονή όχι με την έννοια του κάθομαι και περιμένω. Υπομονή με την έννοια του αντλώ κουράγιο και κρατάω σταθερή τη στάση που έχω διαλέξει και που θεωρώ πως θα με φτάσει στο σκοπό μου. Υπομονή με την έννοια ότι επιμένω και αντέχω, ολοκληρώνω τη διαδρομή που διάλεξα. Αλλιώς αν μόνο ξεκίνησα, το μόνο που κατάφερα ήταν να κουραστώ, δίχως αποτέλεσμα.

Και βρες το κουμπί σου

Εκείνο που αφού έκανες το διάλειμμά σου και αποδέχτηκες τα όποια vibes και ακολούθησες και τις σοφές μεθόδους του ελέφαντα, χρειάζεται να το πατήσεις για να βρεις τη δύναμή σου.

Οι βαθιές αναπνοές δεν είναι μύθος, λειτουργούν. Το αγαπημένο τραγούδι στη διαπασών, επίσης. Το να γράφεις, αποδεικνύεται λυτρωτικό. Η γυμναστική ίσως είναι από τα πιο αποτελεσματικά κουμπιά, να ΄ναι καλά οι ενδορφίνες. Αν τη συνδυάσεις και με τη φύση, εκεί να δεις. Ο διαλογισμός, ένας που να σου ταιριάζει, υπάρχουν τόσο πολλοί διαφορετικοί. Ένα καινούργιο φυτό, να το προσέχεις, να σου κάνει παρέα, να το μεγαλώσεις, να φέρεις στον πλανήτη λίγο πράσινο παραπάνω.

Μια αφοπλιστικά ειλικρινής συζήτηση με ένα κοντινό σου άνθρωπο. Η προσφορά, η απλόχερη αγάπη στους γύρω. Ή ένα μάντρα. Κάτι που να σου θυμίζει ότι η καθεμιά στιγμή, είναι η ευκαιρία για μια νέα αρχή και ένα νέο τέλος. Οπότε, ό,τι κι αν συμβαίνει, η επόμενη ευκαιρία σου είναι μόλις ένα δευτερόλεπτο μακριά.

Αλλά αυτά είναι απλώς παραδείγματα. Το δικό σου το κουμπί, μόνο εσύ μπορείς να το βρεις. Μόνο κάνε σου τη χάρη κι όταν το βρεις, εμπιστεύσου το και σε ένα-δύο αγαπημένα σου πρόσωπα. Να το πατάνε τις μέρες που εσύ ίσως δεν μπορείς.