Ο Σάββας Πούμπουρας βίωσε την εμπειρία του #πεστεναμεφατε όταν αρχικά τοποθετήθηκε μέσα από τα προσωπικά του social media σχετικά με το θέμα της αμισθί εργασίας. Τα λεγόμενά του τα οποία ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων ήταν τα εξής:
“Υπάρχει μεγάλη προσφορά εργασίας, όποιος θέλει να βγάλει χρήματα έχει τη δυνατότητα. Κι εγώ όταν ξεκίνησα δεν είχα ούτε βιογραφικό, ούτε πτυχίο πήγα με θράσος και ζήτησα δουλειά. Ελάχιστοι είναι διατεθειμένοι να κάνουν τα πάντα για να βρουν δουλειά, όπως να δουλέψουν δωρεάν για μια εταιρεία. Μην κοιτάτε αυτό, κοιτάτε τι θα αποκομίσετε από την τριβή με την εργασία, από τον κύκλο που θα διευρύνετε. Από τις γνωριμίες που θα κάνετε μπορεί να βρεθεί μια άλλη ευκαιρία. Τελικά τι είναι προτιμότερο να κάθεσαι σπίτι και να τα περιμένεις ουρανοκατέβατα ή αφού δεν κάνεις τίποτα να πηγαίνεις, να δουλεύεις κάπου κι ας μην παίρνεις μία;”
Μεγάλη μερίδα κόσμου έσπευσε να εναντιωθεί στην άποψη του επιχειρηματία και παρουσιαστή με τα social media να τον δικάσουν σε τέτοιο βαθμό που ο ίδιος θεώρησε σωστό να βγει και να ζητήσει συγγνώμη προς όσους έθιξε, επεξηγώντας τις απόψεις του:
«Φίλοι μου, γεια σας. Θέλω να μοιραστώ μαζί σας τη δική μου οπτική για το βίντεο που ανέβασα στις 17 Απριλίου στο Instagram. Θέλω να σας μιλήσω για το γιατί της δικής μου προσπάθειας, γιατί κάνω τις ημέρες καριέρας, γιατί θέλω να βοηθήσω νέους ανθρώπους να βρουν εργασία. Το γιατί μου ξεκινάει από τη δική μου αναζήτηση να βρω εργασία, σε μικρή ηλικία και να διαχειριστώ τα δικά μου εμπόδια… Το γιατί μου έχει να κάνει με τα δικά μου βιώματα, τις δικές μου εμπειρίες και τις δικές μου δυσκολίες και αν μπορώ να βοηθήσω έστω και έναν άνθρωπο να βρει εργασία, τότε θα είμαι διπλά χαρούμενος. Η πρόθεση μου είναι ανιδιοτελής, τα κίνητρά μου είναι αγνά και θέλω να χρησιμοποιώ το βήμα μου όπως και όπου μπορώ.
Θέλω να διευκρινίσω κάποια πράγματα, τα οποία δεν επικοινώνησα σωστά και θέλω να ζητήσω ένα μεγάλο συγγνώμη από αυτούς που άθελα μου έθιξα. Σε καμιά περίπτωση δεν ήταν αυτό στις προθέσεις μου. Θεωρώ ότι ο καθένας μπορεί να κρίνει τον εαυτό του και την αξία του μόνος του και να εργαστεί σε εταιρείες που τον σέβονται και είναι σύμφωνες με τα δικά του κριτήρια. Αυτό θέλω να κρατήσετε. Αν δείτε όλο το βίντεο, θα καταλάβετε ότι συνομιλώ και αναφέρομαι σε παιδιά που μόλις τελειώνουν το σχολείο, σε νέους 18 χρονών που χρειάζονται την εμπειρία για τη μετέπειτα επαγγελματική τους εξέλιξη. Σε καμιά περίπτωση δεν ήθελα να συσχετιστεί αυτό με εργασία χωρίς αμοιβή. Μετά από αυτό που έγινε, το οποίο έφερε σε δύσκολη θέση όχι μόνο εμένα αλλά και την οικογένεια μου, πήρα ένα πολύ σοβαρό μάθημα. Να λέω αυτό που έχω στην καρδιά μου και την αλήθεια μου με τον πιο δυνατό τρόπο».
Oφείλουμε να αναγνωρίσουμε στον Σάββα Πούμπουρα το ότι μετά τις αντιδράσεις οι οποίες προκλήθηκαν από τις δηλώσεις του, εκείνος απολογήθηκε και ανασκεύασε, ή μάλλον για να το θέσουμε καλύτερα διευκρίνισε τα όσα είπε, καθώς αντιλήφθηκε ότι κάτι δεν είχε ειπωθεί σωστά
Από εκεί και πέρα όμως, οφείλουμε να τοποθετηθούμε κι εμείς για το αν πρέπει ένας άνθρωπος να εργάζεται αφιλοκερδώς για την εμπειρία ή για τις γνωριμίες ή για το οτιδήποτε άλλο πλην των χρημάτων. Διότι το να παίρνει λεφτά για να δουλεύει σαφώς δεν αναιρεί τα υπόλοιπα, το να μην παίρνει όμως, πόσο μπορεί να υπερκαλυφθεί από αυτά;
Προσωπικά έχω εργαστεί στη ζωή μου πολύ δωρεάν. Τόσο που εκ του αποτελέσματος δεν θα έπρεπε. Γιατί δούλεψα αμισθί περισσότερο από όσο χρειάστηκε για να μάθω αυτό που έκανα. Βέβαια το πότε μαθαίνει κάτι κάποιος είναι σχετικό, αυτό όμως δεν σημαίνει κάτι, καθώς με αυτή τη λογική, κάποιος μπορεί να μην το μάθει και ποτέ, επομένως αυτό τι σημαίνει, ότι θα πρέπει να εργάζεται εφ ορου ζωής δωρεάν; Αδύνατον. Θέλω να πω λοιπόν ότι το πότε μαθαίνει κάποιος κάτι και το πόσο καλά το μαθαίνει είναι πολύ σχετικό, άρα δεν συνδέεται απαραίτητα με το αν πληρώνεται γι’ αυτό.
Σχετικό είναι ακόμα και το αν πληρώνεται όσο αξίζει κάποιος που είναι καλός, και αυτό είναι κάτι που τίθεται υπό συζήτηση καθώς έχουμε δει πάρα πολλούς ανθρώπους που δεν ξέρουν τη δουλειά τους να βγάζουν πολλά χρήματα, και ακόμα περισσότερους που την ξέρουν να μην βλέπουν αυτή την ικανότητα τους να εξαργυρώνεται. Η πιο σπάνια περίπτωση είναι κάποιος να πληρώνεται ακριβώς όσο αξίζει, και αυτό συμβαίνει επειδή η ζωή είναι άδικη.
Εργάζομαι σε ένα τομέα, αυτόν της δημοσιογραφίας, ο οποίος φημίζεται για τη νοοτροπία του δωρεάν
Ακόμη κι αν κοιτάξει κάποιος στις αγγελίες εργασίας, σπάνια θα δει άλλο επάγγελμα το οποίο να ζητά με τόση ευκολία ανθρώπους να δουλέψουν τζάμπα σε διάφορα πόστα που το αφορούν. Είναι σχεδόν κανόνας ένας δημοσιογράφος να απαιτείται να εργαστεί δωρεάν, κάτι που σε βάζει σε υποψίες: Δηλαδή κάποιος είναι καλός για να δουλεύει χωρίς να αμοίβεται, αλλά δεν είναι τόσο καλός ώστε να αμοιφθεί; Αν είσαι καλός, είσαι καλός. Αν δεν είσαι, δεν είσαι. Δεν γίνεται να είσαι καλός για το τζάμπα και κακός για το να πληρωθείς. Είναι οξύμωρο. Αυτό που θα έστεκε είναι να ήσουν καλός ή να μην ήσουν στο βαθμό που σου αντιστοιχεί ηλικιακά, βάσει εμπειρίας και προσόντων.
Που θέλω να καταλήξω;
Ότι όταν μιλάμε για δουλειά, και όχι για δουλεία, τότε μιλάμε για μια εργασία που γίνεται με αμοιβή. Όλα τα υπόλοιπα είναι εθελοντισμός, χόμπι ή εκμετάλλευση. Μπορεί να συλλέγεις εμπειρίες και να κάνεις γνωριμίες παράλληλα με την αμοιβόμενη εργασία αλλά αυτά είναι παράλευρα προνόμια. Το βασικό είναι σε κάθε περίπτωση τα χρήματα και δεν χωράει καμιά αμφιβολία. Τώρα αν γνωρίσεις και μερικούς ανθρώπους και αργότερα σε βοηθήσουν αυτό είναι υποθετικό διότι πρακτικά δεν βλέπεις τα αποτελέσματά του άμεσα σε αντίθεση με τις απολαβές. Όσο για την εμπειρία, κανείς δεν γεννήθηκε έμπειρος, αυτό είναι γνωστό, επομένως δε μπορείς να θεωρείς ότι όλοι πρέπει να γίνουν θύματα ενός εργοδότη για να αποκτήσουν εμπειρία χωρίς να του κοστίζουν τίποτα. Είναι εργατικά χέρια, όχι τουρίστες. Αν θέλουν να αποκτήσουν εμπειρίες χωρίς να κουράζονται, μπορούν να πάνε ένα ταξίδι αναψυχής.
Το σωστό λοιπόν σε μια ιδανική κοινωνία είναι να αμείβονται όλοι αναλογικά με την εμπειρία τους, τα προσόντα τους και την ικανότητά τους
Και αυτό είναι και το δίκαιο. Διότι αν κάποιος εργοδότης καλομάθει στο δωρεάν, τότε δύσκολα μετά θα βάλει το χέρι στην τσέπη να πληρώσει όλους τους υπαλλήλους του και όχι μόνον τους ‘μαθητευόμενους’ ή τους ‘πρακτικάριους’. Χτίζεται η νοοτροπία του τζάμπα και αυτό πάντοτε είναι υπέρ των ισχυρών. Διότι δεν είναι λίγες φορές που ένας εργοδότης θα γυρίσει να πει “και γιατί να πληρώσω έναν υπάλληλο που θα μου κοστίσει το τάδε ποσό μαζί με την ασφάλισή του ενώ μπορώ να βάλω δυο ανασφάλιστους πιτσιρικάδες να βγάλουν τη δουλειά;” Από αυτή τη νοοτροπία λοιπόν θίγονται τα συμφέροντα των εργαζομένων συνολικά και όχι μόνον εκείνων που εργάζονται αφιλοκερδώς. Διαμορφώνεται η εργασιακή κουλτούρα της αγοράς. Και διαμορφώνεται λάθος.
Ο Σάββας Πούμπουρας και ο κάθε Σάββας Πούμπουρας από τη στιγμή που είναι ένα άτομο με αλληλεπίδραση θα έπρεπε να φιλτράρει περισσότερο τις σκέψεις του διότι ακριβώς επειδή επηρεάζει αρκετό κόσμο, καλό θα είναι να παίρνει το πλευρό του αδυνάτου και όχι του δυνατού
Με το να παροτρύνει τους νέους να εργαστούν δωρεάν για την εμπειρία ή για τις γνωριμίες ανασφάλιστοι και απλήρωτοι είναι εξ ορισμού λάθος. Θα μπορούσε να τους παροτρύνει να εργαστούν αποδεχόμενοι μια χαμηλή αμοιβή αντίστοιχη με τις δυνατότητές τους, όχι όμως τζάμπα. Πολύ σπάνια τα χρόνια που δούλεψε κάποιος δωρεάν κάνουν οικονομική απόσβεση στο μέλλον και τα δακρύβρεχτα παραδείγματα παιδιών που έκαναν θελήματα και τελικά κατάφεραν να γίνουν μεγιστάνες CEO είναι λίγα, ξεπερασμένα και μάλλον ουτοπικά. Οι περισσότεροι τρέχουν να κάνουν θελήματα σε όλη τους τη ζωή, μπορεί όχι συνέχεια τζάμπα, αλλά με εξευτελιστικούς κατώτατους μισθούς οι οποίοι εξυπηρετούν και πάλι αποκλειστικά το κεφάλαιο.
Με την ανεργία στο περίπου 20% παγιωμένη, με την πλειοψηφία των εργαζομένων σε αναστολή και μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού ανασφάλιστο, θα ήταν πιο σώφρων κάποιος να μιλούσε για τα δικαιώματα της εργατικής τάξης και όχι να τους κατονομάσει ως τεμπέληδες που δεν κάνουν και πολλές θυσίες για να εργαστούν. Ακόμα κι αν κάποιοι εκεί έξω βαριούνται να δουλέψουν και προτιμούν να κάθονται – δικαίωμά τους- εσύ που έχεις φωνή και διοργανώνεις ‘ημέρες καριέρας’ δεν πρέπει να θεωρείς ότι είναι η πλειοψηφία. Δυστυχώς, οι περισσότεροι είναι άνθρωποι με προσόντα, με όρεξη, με όνειρα, με προσδοκίες, με αξιοπρέπεια που θέλουν να δημιουργήσουν, να αμειφθούν και να πετύχουν. Μην τους αδικούμε. Και μάλιστα σε μια κοινωνία που ψηφίζει αντιεργατικούς νόμους και δίνει μηδαμινές ευκαιρίες και εξευτελιστικούς μισθούς.
