Όλοι λέμε ψέματα. Είτε πρόκειται για ένα αθώο ψέμα, είτε για ένα μεγάλο και περίτεχνα σχεδιασμένο ψέμα. Τα ψέματα αποτελούν μέρος της ανθρώπινης φύσης και αυτό είτε μας αρέσει είτε όχι, σύμφωνα με τον καθηγητή ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, Robert Feldman, είναι μια πολύ αποτελεσματική, κοινωνική τακτική.

Σύμφωνα με τον Feldman λοιπόν, υπάρχουν έξι βασικοί λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι διαστρεβλώνουν την αλήθεια.

Η λεγόμενη κολακεία

Η κολακεία έχει την τάση να εξαπατά τον συνάνθρωπό μας και αυτό φαντάζομαι πως δεν σου προκαλεί κάποια έκπληξη. Έχει παρατηρηθεί δε, πως οι άνθρωποι έχουν αυθόρμητα την τάση να νιώθουν δυσπιστία απέναντι σε κάθε μορφής κολακεία γιατί γνωρίζουν πως δεν πρόκειται για μια κατ’ ομολογία κυριολεκτική αλήθεια πάντα. Κάποιος για παράδειγμα μπορεί να σου κάνει ένα υπέροχο κομπλιμέντο για να γίνει φίλος σου ή το μελλοντικό σου αγόρι/κορίτσι ή για να αποφύγει την αμηχανία στη συνολική επικοινωνία σας. Ή ακόμα και για να σε κάνει να τον/την εμπιστευτείς. Όπως και να έχει, η κολακεία είναι ένας από τους κύριους λόγους για τον οποίο οι άνθρωποι διαστρεβλώνουν την αλήθεια τους.

Τα ψέματα εξαιτίας της αμηχανίας

Θα το έχεις πιθανόν βιώσει και εσύ. Αναφέρομαι σε εκείνο το ψέμα που συνήθως προκαλείται όταν αισθανόμαστε ότι η αμηχανία μας είναι τόσο έντονη που η μόνη δυνατή λύση εκείνη τη στιγμή μοιάζει να είναι απλά το να γίνουμε αρεστοί και αποδεκτοί στους άλλους. Ας αναφέρω για παράδειγμα εκείνο το κλασικό: «Δεν θα μπορέσω δυστυχώς να έρθω σήμερα, δεν αισθάνομαι πολύ καλά». Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας το έχουμε κάνει αυτό και ναι πρόκειται για ένα ακόμα αθώο ψέμα.

Έχω το ‘’ψέμα’’ να σου αλλάξω την γνώμη

Οι άνθρωποι πολλές φορές λένε ψέματα για να αλλάξουν τη γνώμη των άλλων ή και για να καταφέρουν τον σκοπό τους. Τέτοιου είδους ψέματα μπορεί να χρησιμοποιεί ακόμα και ένας πωλητής για να καταφέρει να πουλήσει ένα προϊόν προκειμένου να μας πείσει να το αγοράσουμε. Ασφαλώς και δεν αλλάζει η ζωή και η καθημερινότητά μας αν το αγοράσουμε, ωστόσο ως τακτική μοιάζει πολύ αποτελεσματική. Συχνά, τουλάχιστον.

Το ψέμα που ψάχνει για θετικό πρόσημο

Καθώς μεγαλώνουμε, καλώς ή κακώς μαθαίνουμε να γινόμαστε πιο επιδέξιοι ψεύτες, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε την τάση να κρύβουμε την αλήθεια μας προς όφελός μας ή και λανθασμένα κάποιες φορές προς όφελός μας. Ο σκοπός εδώ συνήθως είναι το να προστατεύσουμε τον εαυτό μας ωστόσο σε μια τέτοια περίπτωση είναι πιο δύσκολο να παρατηρήσει κανείς και να πει με σιγουριά πως πρόκειται για μια ανέντιμη συμπεριφορά. Επίσης, δεν είναι λίγοι όσοι επιλέγουν να πουν ψέματα για να προστατεύσουν κάποιους άλλους και ύστερα τον εαυτό τους.

Το ψέμα του εντυπωσιασμού

Και ποιος δεν θέλει υποσυνείδητα αλλά και συνειδητά να γίνεται αρεστός; Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα είναι πολύ πιθανό το άτομο να διαστρεβλώνει την αλήθεια μόνο και μόνο για να εκφοβίσει κάποιον με τα λόγια και τη συμπεριφορά του. Ένα μεγάλο στέλεχος σε μια εταιρεία για παράδειγμα μπορεί να επιλέξει να πει κάποια ψέματα προκειμένου να μη νιώσει ότι αμφισβητείται από τα υπόλοιπα μέλη της εταιρείας. Το ερώτημα εδώ είναι αν αξίζει να ζει κανείς έτσι. Στοιχηματίζω πως όχι και επίσης στοιχηματίζω πως συμφωνείς μαζί μου.

Το ψέμα γεννάει περισσότερα ψέματα

Έχεις ακούσει ποτέ για τα λεγόμενα ψέματα που μοιάζουν με χιονοστιβάδα; Αν τα ψέματά μας ξεκινάνε με μια απλή αθώα δήλωση, στη συνέχεια χωρίς καλά καλά να το έχεις καταλάβει θα χρειαστεί να χτίσεις μια ολόκληρη εικόνα πάνω σε αυτό το ψέμα. Το ένα ψέμα λοιπόν φέρνει και άλλα και αυτό είναι κάτι που κανένας μας δεν το θέλει και σε καμία περίπτωση. Δεν πρόκειται για μια υγιή συμπεριφορά και για έναν λειτουργικό τρόπο ζωής. Όσο γλυκό κι αν μοιάζει λοιπόν πολλές φορές, όσο κι αν το χρειαζόμαστε, κανένα ψέμα δεν είναι μικρό, γι’ αυτό και η ειλικρίνεια πάντα κερδίζει. Κι αν με ρωτάς τη γνώμη μου, ξεχωρίζει πάντα από χιλιόμετρα.