Περιγράφεις τον εαυτό σου ως ένα ντροπαλό άτομο; Αποφεύγεις τις συναναστροφές με πολύ κόσμο και γρήγορα νιώθεις άγχος και πίεση; Νιώθεις πιο άνετα στο σπίτι με λίγα ή και καθόλου άτομα; Φοβάσαι ότι εάν μείνεις πολύ ώρα στην ουρά για τη τράπεζα κάτι κακό θα σου συμβεί;

Δεν χρειάζεται απαραίτητα να ανησυχείς για αυτή σου τη στάση και ότι είναι κάτι που θα το κουβαλάς μια ζωή. Αν και οι περιγραφές κοινωνική φοβία και αγοραφοβία είναι περισσότερο χρήσιμες για τους επαγγελματίες, ας δούμε περισσότερο τι χρειάζεται να γνωρίζεις ώστε να αναζητήσεις υποστήριξη εάν το επιθυμείς.

Η Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια Λίλα Τζινέρη μας βοηθάει να καταλάβουμε λίγο καλύτερα τι είναι τόσο η κοινωνική φοβία όσο και η αγοραφοβία και ποιες είναι τελικά οι διαφορές τους.

Μια σημαντική επισήμανση είναι ότι σε οποιαδήποτε συνθήκη, αυτό που συνηθίζεται να υποστηρίζεται από τους επαγγελματίες είναι ότι μια συμπεριφορά ή σύμπτωμα χρειάζεται διερεύνηση και υποστήριξη, στη περίπτωση που βλάπτει και γίνεται σημαντικό εμπόδιο στη καθημερινότητα και τη ζωή του ατόμου.

Ας δούμε λοιπόν, πιο αναλυτικά πληροφορίες για τις δυο καταστάσεις:

Η κοινωνική φοβία είναι μια αγχώδης κατάσταση και είναι κάτι περισσότερο από το να ντρέπεται κανείς.

Στην κοινωνική φοβία υπάρχει μια διαρκής ανησυχία και φόβος μήπως έρθει κανείς σε αμηχανία από άλλους, προσβάλλει άλλα άτομα, ή τον απορρίψουν, κλπ. Το άτομο με κοινωνική φοβία σκέφτεται έντονα και αγχώνεται τόσο πριν, κατά τη διάρκεια, όσο και μετά από μια κοινωνική συνάντηση. Επίσης, το άτομο φοβάται και προσπαθεί πάση θυσία να αποφύγει τον έλεγχο ή τη προσοχή άλλων ατόμων.

Ορισμένες συχνές καταστάσεις που ίσως συνδέονται με κοινωνική φοβία είναι:

1. Η έντονη ανησυχία για κοινωνικές καταστάσεις που συμβαίνουν στην καθημερινότητα, όπως οι τηλεφωνικές συνομιλίες, η εργασία, το να χρειαστεί να συνομιλήσεις με κάποιον ή ακόμη και το να πας για ψώνια.

2. Η αποφυγή κοινωνικών συναντήσεων για φαγητό και μια έξοδο.

3. Η δυσκολία του να προβεί κανείς σε μια πράξη με παρουσία άλλων ατόμων που τον βλέπουν.

4. Ο έντονος φόβος και η ανησυχία ότι το άτομο θα προβεί σε μια συμπεριφορά που θα χαρακτηριστεί ως ντροπιαστική ή εξευτελιστική από άλλα άτομα.

5. Η χαμηλή αυτοπεποίθηση, ο φόβος ότι θα δεχτεί κανείς κριτική και το άγχος ότι ίσως η κατάσταση αυτή είναι κάτι σοβαρό.

Η αγοραφοβία από την άλλη πλευρά, πρόκειται για μια αγχώδη κατάσταση κατά την οποία το άτομο αποφεύγει ή αντέχει με πολύ φόβο καταστάσεις στις οποίες νιώθει ότι δεν μπορεί να ξεφύγει.

Επίσης, το άτομο μπορεί να νιώθει ότι σε αυτές τις καταστάσεις θα έχει διάφορα συμπτώματα (όπως κρίσεις πανικού), τα οποία δεν θα μπορεί να ελέγξει ή θα γίνει ρεζίλι. Τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι ένα εμπορικό κέντρο, θέατρο ή κινηματογράφος, η αναμονή σε μια ουρά, το ταξίδι με αυτοκίνητο ή τραίνο, το να μείνει κανείς μόνος/η, το ασανσέρ, κλπ.

Όταν το άτομο έρχεται σε επαφή με τις παραπάνω περιστάσεις μπορεί να παρουσιάσει διάφορα συμπτώματα όπως, ταχυκαρδία, δυσκολία στην αναπνοή, ζαλάδα, πονοκέφαλο, κ.α.

Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις, η αγοραφοβία συνδέεται με την ύπαρξη κρίσεων πανικού.

Κάτι που αξίζει να επισημανθεί είναι ότι, συχνά η αγοραφοβία σχετίζεται με το γεγονός ότι η ανησυχία του ατόμου σε σχέση με μια συγκεκριμένη κατάσταση που το αγχώνει, δεν είναι ανάλογη του πραγματικού κινδύνου.

Ακόμη και εάν έχεις εσύ ή κάποιος δικός σου άνθρωπος ένα από τα παραπάνω συμπτώματα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχεις μια διαταραχή, ή ακόμη και εάν έχεις, δεν σημαίνει ότι είσαι ανίκανος ή ανήμπορος να ζεις τη ζωή σου όπως επιθυμείς.

Οι αιτίες και των δυο αγχωδών καταστάσεων είναι πολύπλοκες και ποικίλλουν. Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, εάν τα συμπτώματα είναι χρόνια και στέκονται εμπόδιο στη καθημερινότητα και τη λειτουργικότητα του ατόμου, τότε ίσως είναι καλό να εξερευνηθεί η επιλογή υποστήριξης από ειδικό. Ο ειδικός, με τη συναίνεση του ατόμου, θα λάβει τις απαραίτητες πληροφορίες και θα τις αξιοποιήσει προς όφελος του ατόμου που βρίσκεται σε αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση.

Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να βρει τους τρόπους να διαχειριστεί μια κατάσταση αποτελεσματικά και να απολαμβάνει τη ζωή και τις σχέσεις του. Αρκεί να πιστεύει ότι το αξίζει.

Βιβλιογραφία:

Kessler, et al. The epidemiology of panic attacks, panic disorder, and agoraphobia in the National Comorbidity Survey Replication.

Stein, et al. Social anxiety disorder.

Losada, Clinical Handbook of Psychological Disorders.

Ευχαριστούμε θερμά την Ψυχολόγο/Ψυχοθεραπεύτρια Λίλα Τζινέρη για τη βοήθειά της. 

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Ukeireru ή αλλιώς “πάρε τη ζωή στα χέρια σου”