Αν ακολουθείς ευλαβικά και σταθερά τη ρουτίνα περιποίησης σου αλλά βλέπεις τη δέρμα σου ερεθισμένο, ο λόγος μπορεί να οφείλεται σε ορισμένα συστατικά ή προϊόντα. Μάλιστα, η χρήση ερεθιστικών συστατικών μπορεί όχι μόνο να προκαλέσει φλεγμονή αλλά και να συμβάλλει στην εμφάνιση πρόωρων σημαδιών γήρανσης.

Για να κατανοήσουμε σε βάθος το ζήτημα και να εντοπίσουμε τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης του, συμβουλευτήκαμε τη δερματολόγο-αφροδισιολόγο, Δρ. Βάλια Μουσάτου.

Μπορείτε να μας εξηγήσετε με λίγα λόγια πώς ορισμένα συστατικά και προϊόντα περιποίησης μπορούν να ερεθίσουν το δέρμα και να προκαλέσουν φλεγμονή;

Το δέρμα αποτελεί τον προστατευτικό μανδύα του οργανισμού. Έτσι καθώς αλληλοεπιδρά με το περιβάλλον, έρχεται σε επαφή με εκατοντάδες ουσίες καθημερινά. Γι’ αυτό και διαθέτει μηχανισμούς άμυνας κατά των μικροβίων, ιών και μυκήτων, ενώ δέχεται δυνάμεις πίεσης, έλξης και τριβής. Παράλληλα, προσπαθεί να προσαρμοστεί σε συνθήκες ψύχους/θερμότητας/υγρασία/ξηρασίας, όταν εκτίθεται σε αυτές. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ακεραιότητα του δέρματος, είναι υψίστης σημασίας για την επιτέλεση των λειτουργιών του. Γι’ αυτό και η καθημερινή φροντίδα με προϊόντα καθαρισμού, ενυδάτωσης, λίπανσης και αντηλιακής προστασίας είναι απαραίτητη για την καλή υγεία του.

Υπάρχουν όμως κάποια συστατικά που ερεθίζουν το δέρμα. Τα συνηθέστερα είναι τα αντισηπτικά, τα ισχυρά καθαριστικά, οι κρέμες προσώπου με ερεθιστική ή απολεπιστική δράση και ουσίες για επαγγελματική χρήση όπως πετρελαιοειδή, βαφές και μέταλλα. Η χρήση ερεθιστικών προϊόντων απογυμνώνει το δέρμα από τα λιπίδια της επιφάνειας του, αφήνοντας το εκτεθειμένο στις καθημερινές επιθέσεις από τις συνθήκες του περιβάλλοντος και των μικροοργανισμών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το δέρμα να χάσει την ακεραιότητα του.

Επιπλέον, ένα δέρμα ανίσχυρο, αφυδατωμένο και διαβρωμένο, δέχεται την υπεριώδη ακτινοβολία που το γερνάει πρόωρα, τις ελεύθερες ρίζες από τη ρύπανση και ουσίες που προκαλούν ξηρότητα και φλεγμονή.

Ποια είναι κάποια από τα σημάδια ότι τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε περιέχουν συστατικά που ερεθίζουν το δέρμα;

Τα σημάδια που βλέπουμε όταν το δέρμα είναι ερεθισμένο, είναι τα παρακάτω:

• Ξηρότητα
• Ερυθρότητα
• Αίσθημα καύσους, τραβήγματος ή κνησμού
• Δυσανεξία στην επαφή με νερό ή με αλλά προϊόντα που συνήθως δεν είναι ερεθιστικά
• Λεπτές γραμμές ή ρυτίδωση
• Έλλειψη ελαστικότητας

Είναι αλήθεια ότι η επανειλημμένη περιποίηση του δέρματος με ερεθιστικά συστατικά και προϊόντα μπορεί να επιταχύνει τη γήρανση του;

Συχνά, για την καταπολέμηση της ακμής ή την υπερβολική λιπαρότητα, η ρουτίνα ομορφιάς μπορεί να περιέχει προϊόντα με ερεθιστική ή απολεπιστική δράση. Όμως, η υπερβολική χρήση τους, μπορεί να προκαλέσει ξηρότητα στο δέρμα. Εάν η ενυδάτωση δεν αντισταθμιστεί με κάποιο άλλο προϊόν, το δέρμα θα αφυδατωθεί, θα χάσει την ελαστικότητα του και θα εμφανίσει πρόωρη ρυτίδωση. Συνεπώς, η χρήση των προϊόντων αυτών πρέπει να γίνεται με μέτρο, κοινή λογική και με βάση τις συμβουλές του δερματολόγου.

Ισχύει ότι τα παρακάτω συστατικά μπορούν να ερεθίσουν το δέρμα; Αν ναι, μπορείτε να μας εξηγήσετε με λίγα λόγια γιατί;

– Αρώματα – Συντηρητικά και φορμαλδεΰδη – Απολεπιστικά (ειδικά επιθετικά scrubs και  προϊόντα που περιέχουν αλκοόλ και σκληρά οξέα)

Οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση ερεθισμού είναι η ουσία, ο χρόνος παραμονής της στο δέρμα , η επαναληψιμότητα χρήσης της, η ευαισθησία του κάθε δέρματος και η συνύπαρξη της με άλλες ουσίες. Τα αρώματα δεν είναι πάντα ερεθιστικά, σε κάποιους όμως μπορεί να είναι. Είναι καλό να αποφεύγουμε τη χρήση τους σε φωτό-εκτεθειμένες περιοχές για να προλάβουμε περιπτώσεις φωτό-δερματίτιδας.

Προχωρώντας, όλα σχεδόν τα προϊόντα έχουν συντηρητικά για να μην επιμολύνονται με μικροοργανισμούς μετά το άνοιγμα. Τα πιο ευαίσθητα δέρματα μπορούν να χρησιμοποιούν ειδικές κρέμες για ευαίσθητα και αλλεργικά δέρματα σε αεροστεγείς συσκευασίες με αντλία αέρος που περιέχουν τα λιγότερα συντηρητικά.

Τέλος, η φορμαλδεΰδη υπάρχει συνήθως σε βαφές και είδη κομμωτηρίου. Κατά τη χρήση προϊόντων που την περιέχουν, τα προστατευτικά γάντια είναι απαραίτητα. Παράλληλα, εάν υπάρχει υπόνοια αλλεργίας, χρειάζεται να τεκμηριωθεί με επιδερμικές δοκιμασίες (patchtests).

Πώς τα ερεθιστικά συστατικά και προϊόντα διαφέρουν από τον ερεθισμό που μπορεί να έχουμε μετά από ένα χημικό peeling ή συνεδρία microneedling στο ιατρείο του δερματολόγου;

Οι θεραπείες στο Ιατρείο που προκαλούν ελεγχόμενο τραυματισμό στο δέρμα (microneedling, peelings, lasers κ.λπ.) στοχεύουν στη διέγερση των μηχανισμών επούλωσης του δέρματος. Ταυτόχρονα, συνοδεύονται από κρέμες θεραπείας στο σπίτι που συμβάλλουν στην ενυδάτωση και γρήγορη επούλωση. Αντίθετα, η συνεχής χρήση ερεθιστικών προϊόντων, απογυμνώνει την επιδερμίδα από τα λιπίδια της και προκαλεί καθημερινό και συνεχή ερεθισμό μη επιτρέποντας στο δέρμα να αναρρώσει.

Πώς μπορεί η υπερβολική χρήση προϊόντων να επηρεάσει αρνητικά το δέρμα;

Εκτός από τη χρήση ερεθιστικών ουσιών, η υπερβολική χρήση προϊόντων μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το δέρμα. Για παράδειγμα, η χρήση πολλών ενυδατικών συστατικών μπορεί να προκαλέσει λιπαρότητα ή και ακμή. Ακόμα, η αλληλεπίδραση συστατικών, λόγω ταυτόχρονης χρήσης, μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα. Επίσης, ένα πιο λιπαρό προϊόν μπορεί να εμποδίζει την απορρόφηση του επόμενου, αφήνοντας κατάλοιπα στο δέρμα. Τέλος, το δέρμα να μπορεί προδιατεθεί σε αλλεργική δερματίτιδα με την παράλληλη χρήση πολλών προϊόντων.

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη φλεγμονή ή/και τον ερεθισμό που προκαλείται από συστατικά στα προϊόντα περιποίησης και να εντοπίσουμε τα καλύτερα προϊόντα για το δέρμα μας;

Η συμβολή του δερματολόγου στην επιλογή των κατάλληλων προϊόντων φροντίδας, είναι πολύ σημαντική. Μας βοηθάει να επιλέξουμε τα καταλληλότερα τα προϊόντα για φροντίδα και αντιγήρανση ανάλογα με τις ανάγκες μας. Ακόμα, σε περίπτωση ερεθισμού, ο δερματολόγος θα προτείνει την αγωγή που θα επαναφέρει την υγεία της επιδερμίδας.

Παράλληλα, κάποιες γενικές συμβουλές είναι οι παρακάτω:

• Αποφυγή ισχυρών καθαριστικών
• Περιορισμός χρήσης πολλών προϊόντων παράλληλα
• Αποφυγή scrubs
• Καθημερινή αντιηλιακή προστασία

Πέρα από τα προϊόντα περιποίησης, ποιοι άλλοι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή, επηρεάζοντας την υγεία της επιδερμίδας;

Το δέρμα αντανακλά την υγεία του οργανισμού και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Συγκεκριμένα όλοι οι παρακάτω παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία του.

• Σωματικό στρες λόγω ασθένειας, κόπωσης ή χειρουργείου
• Ψυχολογικό στρες
• Λήψη φαρμάκων
• Άλλες δερματοπάθειες
• Έκθεση στον ήλιο
• Έλλειψη άσκησης
• Κακός  ύπνος
• Κακή διατροφή & κατανάλωση αλκοόλ
• Κάπνισμα
• Ατμοσφαιρική ρύπανση

Εν κατακλείδι, οι καλές καθημερινές συνήθειες και η επιλογή των κατάλληλων προϊόντων φροντίδας και προστασίας είναι το μυστικό για μια υγιή και λαμπερή επιδερμίδα!