Ο ύπνος δεν είναι μια εύκολη υπόθεση για όλους. Πολλοί άνθρωποι -ανάμεσά τους κι εγώ κι αμέτρητοι φίλοι μου- δεν κοιμούνται καλά, ξυπνάνε συχνά μέσα στη νύχτα, σηκώνονται το πρωί και νιώθουν το ίδιο κουρασμένοι, όπως πριν πέσουν για ύπνο.
Κι ενώ είναι ένα φαινόμενο, που συμβαίνει πολύ συχνά και σε πολλούς, κανείς δε φαίνεται να ασχολείται με το πώς κοιμάται, αλλά ψάχνει λύσεις σε εξωγενείς παράγοντες.
Αλλάζει για παράδειγμα στρώμα, μαξιλάρια, ακόμα και κρεβάτι, παίρνει μελατονίνη κι άλλα τέτοια σκευάσματα, βάζει ωτασπίδες και μάσκες ύπνου, αλλά το αποτέλεσμα μηδέν.
Μήπως λοιπόν δεν φταίει τελικά το πώς κοιμόμαστε, αλλά ο τρόπος που κοιμόμαστε; Μήπως δηλαδή, αν αλλάξουμε λίγο τα ωράρια, καταφέρουμε να έχουμε έναν πιο ξεκούραστο ύπνο;
Διφασικός ύπνος. Τι είναι και γιατί να τον δοκιμάσεις
Σύμφωνα με ιστορικούς μέχρι και τον Μεσαίωνα, οι άνθρωποι συνήθιζαν να χωρίζουν τον ύπνο τους σε δύο φάσεις. Αλλά όχι, όπως το εννοούμε εμείς σήμερα, δηλαδή μεσημεριανό και βραδινό ύπνο. Εκείνοι έσπαγαν το βραδινό ύπνο σε δύο κομμάτια.
Φυσικά, αυτό με την πορεία των χρόνων και την αλλαγή του τρόπου ζωής -και τον καφέ- άλλαξε. Ωστόσο, νέες μελέτες δείχνουν ότι ο διφασικός ύπνος, ίσως είναι η λύση για το πρόβλημα πολλών ανθρώπων, που υποφέρουν από αϋπνίες και διαταραχές ύπνου.
Αρχικά, υπάρχουν τέσσερα στάδια ύπνου. Ο βαθύς ύπνος είναι αυτός, που γίνεται κατά το πρώτο μισό της νύχτας και ξεκινάει περίπου μιάμιση ώρα αφότου κοιμηθούμε. Αυτόν τον ύπνο χρειαζόμαστε για να ξεκουραστούμε, πριν μπούμε στη φάση REM κι ο εγκέφαλος αρχίσει τα δικά του.
Κατά τον διφασικό κύκλο ουσιαστικά, σπάει η διαδικασία του ύπνου σε δύο μέρη, τα οποία μοιράζονται μέσα σε μια μέρα. Μπορείς λοιπόν να έχεις εφτά με οχτώ ώρες ύπνου καθημερινά, τις οποίες θα σπάσεις σε περίπου δύο τετράωρα, με διαφορά δύο ή και περισσότερων ωρών μεταξύ τους, ανάλογα με το πρόγραμμα σου.
Με αυτό τον τρόπο θα έχεις σίγουρα δύο ώρες βαθύ ύπνου -ο οποίος είναι ευεργετικός τόσο για τη φυσική όσο και για την πνευματική σου κατάσταση- και λίγο REM.
Αυτή η νέα ρουτίνα έχει πολλά οφέλη. Οι περισσότεροι ισχυρίζονται ότι ήταν πιο αποδοτικοί και πιο ήρεμοι κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μετά το βραδινό κομμάτι, οι περισσότεροι ένιωθαν πιο λειτουργικοί, ενώ και το ημερήσιο ήταν επίσης ωφέλιμο, καθώς βοήθησε στη μεσημεριανή υπνηλία, που όλοι ούτως ή άλλως νιώθουμε.
Επίσης, αρκετοί επισήμαναν, ότι βελτιώθηκε η μνήμη τους, περιορίστηκε το άγχος και γενικά βελτιώθηκε η διάθεσή τους.
Πώς να αλλάξεις τον ύπνο σου από μονοφασικό σε διφασικό.
Αν θελήσεις να δοκιμάσεις αυτή τη νέα ρουτίνα, πρέπει να το κάνεις σταδιακά για μη σοκαριστεί ο οργανισμός σου.
Αρχικά, δοκίμασε να κοιμάσαι περίπου είκοσι λεπτά με μισή ώρα κάθε μέρα για δύο εβδομάδες.
Αν ήδη το κάνεις αυτό, τότε προχωράς στο επόμενο βήμα, που είναι η διφασική διαδικασία. Επέλεξε το ωράριο που σε βολεύει να κοιμάσαι, ανάλογα με το πρόγραμμά και τον τρόπο ζωής σου.
Ιδανικά στη αρχή, μεταξύ του ημερήσιου και του βραδινού ύπνου προσπάθησε να κάνεις πιο χαλαρά πράγματα. Να είσαι προετοιμασμέν@ ότι τις πρώτες μέρες μπορεί να έχεις την αίσθηση του jet lag ή να δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς. Ίσως πάλι σου φανεί περίεργο να είσαι ξύπνιος και οι άλλοι να κοιμούνται. Αξιοποίησε αυτές τις ήσυχες ώρες για να κάνεις πράγματα παραγωγικά ή για να ασχοληθείς με τον εαυτό σου.
Ο διφασικός ύπνος είναι μια νέα κατάσταση για τον οργανισμό σου και θα χρειαστεί χρόνος για να συνηθίσεις. Βέβαια, δεν υπάρχει στάνταρ προσαρμοστικότητας σε αυτό, γιατί από άνθρωπο σε άνθρωπο διαφέρει.
Μπορεί για παράδειγμα, να λειτουργήσει από τον πρώτο μήνα, αλλά μπορεί και στον έκτο.
Αν όμως, αισθανθείς ότι δεν μπορείς να τα βγάλεις πέρα κι αισθάνεσαι μόνιμα εξαντλημέν@, τότε μάλλον ο διφασικός ύπνος δεν είναι για σένα. Το τελευταίο που θέλεις, είναι να προκαλέσεις προβλήματα στο εαυτό σου, από εκεί που ίσως δεν είχες κανένα.
Μια τέλεια λύση για σένα, που δεν μπορείς να ακολουθήσεις αυτό το διαλειμματικό πρόγραμμα, είναι η μεσημεριανή σιέστα, ιδιαίτερα αν κάνεις τον κύκλο των ενενήντα λεπτών.
Αν πάλι, είσαι από αυτούς που κοιμούνται πανεύκολα και παντού, τότε υπάρχει και ο πολυφασικός ύπνος, που κάνουν τα μωρά. Ότι και να επιλέξεις να κάνεις πάντως, εμείς δεν έχουμε παρά να σου ευχηθούμε “καλόν ύπνο”.