Έστω, λοιπόν, ότι καταφέρνουμε να απενοχοποιήσουμε το σωματικό λίπος, αποδεχόμενοι ότι ορισμένες ποσότητες αυτού μπορούν να συμβάλλουν στην καλή υγεία και ευεξία του οργανισμού μας.
Και έστω ότι θεωρούμε πως αυτή η προσέγγιση αντιπροσωπεύει ένα νέο και πιο υγιή τρόπο να αντιλαμβανόμαστε πλέον το σωματικό λίπος.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Έχοντας ξεκαθαρίσει ότι το λίπος από μόνο του δεν αρκεί για να βλάψει την υγεία μας, ας ρίξουμε μια ματιά στους δύο παράγοντες που καθορίζουν τον τελικό αντίκτυπο του λίπους στον οργανισμό μας – την ποσότητα του αποθηκευμένου λίπους και την κατανομή αυτού στο σώμα μας.
Πώς αποθηκεύεται το λίπος στο σώμα
Όταν τρώμε, τα κύρια συστατικά της τροφής -πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και διαιτητικό λίπος- διασπώνται και μεταβολίζονται ως επί το πλείστον ως ενέργεια για να τροφοδοτήσουν τις βασικές βιολογικές διεργασίες που μας κρατούν ζωντανούς και δραστήριους. Τυχόν αχρησιμοποίητα καύσιμα αποθηκεύονται ως λιπίδια (λιπαρά μόρια) στα λιποκύτταρα, σε όλο το σώμα. Η ποσότητα αυτού του αποθηκευμένου καυσίμου, καθορίζει πόσο αυξάνονται τα λιποκύτταρα, τα οποία μπορούν να αυξηθούν σε μέγεθος ή να συρρικνωθούν έως και 50 φορές.
Φτάνοντας στην ενηλικίωση, ο αριθμός τον λιποκυττάρων παραμένει λίγο πολύ ο ίδιος, ενώ δεν μπορούμε να ελέγξουμε το πού αποθηκεύει το σώμα μας το λίπος. “Παράγοντες όπως ο σωματότυπος, η ηλικία, οι ορμόνες και η γενετική προδιάθεση καθορίζουν πού καταλήγει το περιττό λίπος”, λέει η Δρ Caroline Apovian, συνδιευθύντρια του Κέντρου Διαχείρισης Βάρους και Ευεξίας στο νοσοκομείο Brigham and Women’s Hospital του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.
Το αποθηκευμένο λίπος από μόνο του δεν είναι κακό. Το σώμα χρειάζεται τα αποθέματα λίπους για ενέργεια έκτακτης ανάγκης, καθώς και για την προστασία των ζωτικών οργάνων. Τα λιποκύτταρα απελευθερώνουν επίσης λεπτίνη, μια ορμόνη που δρα στον εγκέφαλο για να μειώσει την όρεξη και να βοηθήσει στη ρύθμιση του σωματικού βάρους.
Αυτό που κάνει τη διαφορά στην υγεία μας, είναι η ποσότητα του σωματικού λίπους καθώς και το πώς αυτό βρίσκεται κατανεμημένο στο σώμα. Στους περισσότερους ανθρώπους, περίπου το 90% του σωματικού λίπους είναι υποδόριο, δηλαδή βρίσκεται σε ένα στρώμα ακριβώς κάτω από το δέρμα. Το υπόλοιπο 10% είναι σπλαχνικό λίπος, το οποίο βρίσκεται κάτω από το κοιλιακό τοίχωμα και στους χώρους που περιβάλλουν το συκώτι, το έντερο και άλλα όργανα. Εκ των δύο, το σπλαχνικό λίπος είναι το πιο επικίνδυνο: η υπερβολική ποσότητα αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, καρδιακές παθήσεις και λιπώδες ήπαρ.
Γιατί συσσωρεύεται σωματικό λίπος;
Είναι μύθος ότι η κατανάλωση λίπους μας παχαίνει (στην πραγματικότητα, μπορεί να συμβαίνει το αντίθετο). “Πολλές φυσικές τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε υγιεινά μονο- και πολυακόρεστα λίπη μπορούν να μας κάνουν να αισθανόμαστε πιο γρήγορα χορτάτοι, επειδή τα λίπη χωνεύονται αργά”, εξηγεί η Δρ Apovian. Εξάλλου, και η Μεσογειακή διατροφή, που αποτελεί ίσως την πιο υγιεινή διατροφή, περιέχει από 40% έως 50% λιπαρά.
Η αύξηση του σωματικού βάρους προκαλείται από την κατανάλωση πολλών θερμίδων, ανεξάρτητα από την πηγή τους. Οι μεγαλύτεροι ένοχοι για τις θερμίδες είναι τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, τα αναψυκτικά, τα fast food και τα αλμυρά σνακ.
Πώς “καίγεται” το λίπος;
Υπάρχουν δύο τρόποι για να “κάψει” κανείς το περιττό αποθηκευμένο λίπος.
Ο πρώτος αντιστοιχεί στη μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων. Όταν καταναλώνουμε λιγότερες θερμίδες από όσες χρειάζεται το σώμα μας, τότε το αποθηκευμένο λίπος χρησιμοποιείται από τον οργανισμό ως καύσιμο, τα λιποκύτταρα μικραίνουν σε όγκο και το βάρος μειώνεται. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι κατά τη διαδικασία της απώλειας, τα λιποκύτταρα συρρικνώνονται αλλά δεν καταστρέφονται/εξαφανίζονται από το σώμα.
Ο άλλος τρόπος για να κάψουμε λίπος και να συρρικνώσουμε τα λιποκύτταρα είναι η άσκηση. Η αερόβια άσκηση μέτριας έντασης, όπως το γρήγορο περπάτημα, η ποδηλασία και το κολύμπι, μπορεί να αναγκάσει το σώμα να αξιοποιήσει το αποθηκευμένο λίπος για να παράξει ενέργεια. Ωστόσο, η ταχύτητα με την οποία το σώμα μας καίει το αποθηκευμένο λίπος εξαρτάται από το μέγεθος του σώματος και την ένταση της άσκησης. “Ωστόσο, από μόνη της η άσκηση δεν αρκεί. Για μείωση του λίπους, απαραίτητος κρίνεται και ο περιορισμός των προσλαμβανόμενων θερμίδων”, εξηγεί η Δρ. Apovian.
Δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων μπορούν να βοηθήσουν στην άμεση έναρξη της απώλειας βάρους. Ωστόσο, το αποτέλεσμα μπορεί να μειωθεί μετά από περίπου έξι μήνες έως ένα χρόνο, πράγμα που όπως εξηγεί η Apovian, εδράζεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι εν λόγω δίαιτες είναι δύσκολο να διατηρηθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Διάβασε εδώ τι να κάνεις όταν πεθαίνεις για υδατάνθρακες.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η καλύτερη σύσταση για ασφαλές αδυνάτισμα είναι μια καθ’ όλα υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λίπους, καθώς και βασικές βιταμίνες και μέταλλα. “Μια δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων μπορεί να βοηθήσει βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, είναι πολύ εύκολο να πάρεις πίσω όλα τα χαμένα κιλά αν δεν καταφέρεις να προσαρμόσεις κατάλληλα τις διατροφικές σου συνήθειες”, καταλήγει η Δρ. Apovian.
