Στην ιδανικότερη των περιπτώσεων, η δουλειά καταλαμβάνει το 1/3 της ημέρας μας, επομένως ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μας. Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ποιοι είμαστε, αλλά και του ρόλου που έχουμε αναλάβει στην κοινωνία.

Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο δουλεύοντας απ’ ότι προβλέπεται, είναι επομένως εύκολο να αντιληφθούμε ότι συχνά η δουλειά πρωταγωνιστεί στη ζωή μας. Δεν είναι, λοιπόν, παράξενο ότι οι σχέσεις που διαμορφώνονται σε αυτό το πλαίσιο είναι σημαντικές και επιδρούν στην καθημερινότητα, την προσωπικότητα και τον ψυχισμό μας.

Συχνά, καταλήγουμε να περνάμε περισσότερο χρόνο με τους συναδέλφους μας, παρά με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, με αποτέλεσμα να μετατρέπονται σε ένα είδος άτυπης οικογένειας. Δεν είναι υπερβολή, αλλά γεγονός.

«Ο χρόνος που ξοδεύουμε καθημερινά στη δουλειά είναι αυτός που κάνει τις εργασιακές σχέσεις τόσο σημαντικές», λέει ο Bayu Prihandito, life coach και ιδρυτής της πλατφόρμας αυτοβελτίωσης Life Architekture. «Συχνά επηρεάζουν την εργασιακή μας ικανοποίηση, τα επίπεδα άγχους και τη συνολική μας διάθεση, τα οποία, με τη σειρά τους, καθορίζουν την ψυχική μας υγεία με διαφορετικούς τρόπους».

Το The Zoe Report συγκέντρωσε τις γνώμες ειδικών σχετικά με τις σημαντικές και περίπλοκες διαστάσεις των σχέσεων που αναπτύσσονται στη δουλειά, εξηγώντας γιατί μας επηρεάζουν τόσο βαθιά.

Κοινός χρόνος και εμπειρίες

«Όπως και σε κάθε άλλη σχέση, οι κοινές εμπειρίες δημιουργούν έναν ισχυρό δεσμό μεταξύ συναδέλφων», λέει η Lauren Cook-McKay, σύμβουλος γάμου και οικογένειας. «Τα κοινά έργα, η υπέρβαση προκλήσεων, οι επιτυχίες, ακόμη και οι αποτυχίες δημιουργούν μια συλλογική αφήγηση, μοναδική για κάθε ομάδα ανθρώπων». Ακόμα κι αν οι εμπειρίες είναι τραυματικές ή αγχωτικές, σφυρηλατούν ιστορίες και κοινές αφηγήσεις που «μπορούν να δημιουργήσουν συντροφικότητα και να καλλιεργήσουν την αίσθηση του ανήκειν, κάτι που συμβάλει σημαντικά στη συναισθηματική ευημερία ενός ατόμου».

Θετική αυτοεικόνα

Καθένας από εμάς παρουσιάζει μια διαφορετική πλευρά του εαυτού του στο εργασιακό περιβάλλον. «Παρουσιάζουμε μια συγκεκριμένη εικόνα στο χώρο εργασίας, αυτή της ικανότητας ή της εξειδίκευσης, αποκτώντας έναν βαθμό ‘ομοιομορφίας’ με τους άλλους», λέει η ψυχολόγος Jeanette Raymond. «Αυτό μας κάνει να νιώθουμε συνδεδεμένοι, ενισχύοντας παράλληλα την αυτοεκτίμησή μας». Είναι, μάλιστα, πιθανό στο εργασιακό σου περιβάλλον να αντλείς διαφορετικά συναισθήματα από αυτά που νιώθεις στο σπίτι και στις διαπροσωπικές σου σχέσεις», προσθέτει η ίδια.

Η Cook-McKay εξηγεί: «Οι ισχυρές εργασιακές σχέσεις ενισχύουν την επαγγελματική μας ταυτότητα και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, αλλά και της αίσθησης του ανήκειν και του σκοπού».

Επαγγελματική ανάπτυξη

Φυσικά, οι φιλίες της δουλειάς μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο εξελισσόμαστε επαγγελματικά. Η καθημερινή ενθάρρυνση στο εργασιακό περιβάλλον χαρίζει μεγάλη ώθηση. «Οι θετικές σχέσεις με τους συναδέλφους παρέχουν εποικοδομητική ανατροφοδότηση, ενισχύοντας την προσωπική ανάπτυξη, την αυτοεκτίμηση και την ικανοποίηση», καταλήγει ο Prihandito.

Συγκρούσεις και τοξικότητα

Φυσικά, κανένας δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Η συνεχής αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους δημιουργεί εγγύτητα, ταυτόχρονα όμως μπορεί να προκαλέσει και ορισμένες συγκρούσεις ή τοξικές διαστάσεις, οι οποίες επηρεάζουν εξίσου σημαντικά τον ψυχισμό μας. «Η σύγκρουση στο χώρο εργασίας οδηγεί συχνά σε έντονο στρες, ακόμη και εξάντληση», εξηγεί η Kalley Hartman, σύμβουλος γάμου και οικογένειας. «Αυτές οι τοξικές εργασιακές σχέσεις μπορούν να πάρουν πολλές μορφές, όπως αυτή του εκφοβισμού, της παρενόχλησης, της λεκτικής κακοποίησης, της κακομεταχείρισης ή της έλλειψης υποστήριξης». Μια αρνητική κουλτούρα στο χώρο εργασίας μπορεί επίσης να καλλιεργήσει μια γενική ατμόσφαιρα «δυσπιστίας, έλλειψης επικοινωνίας και εχθρότητας, γεγονός που κάνει δύσκολη την αποτελεσματική και συνεργατική εργασία».

Δυναμική «οικογένειας»

Όσο περίεργο κι αν φαίνεται, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι ο τρόπος που αλληλεπιδρούμε με τους συναδέλφους μας αντανακλά σε μεγάλο βαθμό το πώς διαχειριζόμαστε και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις.

«Η δυναμική της οικογένειάς μας ή ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας μέσα στις σχέσεις αποτυπώνεται και στις εργασιακές μας σχέσεις», λέει η θεραπεύτρια Karina Diaz. «Παλιές, κακές εργασιακές εμπειρίες δεν επηρεάζουν τόσο, όσο οι οικογενειακές ή ερωτικές μας σχέσεις. Έτσι, η ποιότητα των σχέσεων που έχουμε στο σπίτι αντανακλά αυτή που έχουμε στη δουλειά. Το πώς διαχειριζόμαστε τις συγκρούσεις στη δουλειά πολλές φορές δεν απέχει από το πώς αντιμετωπίζουμε τις κρίσεις εκτός του εργασιακού χώρου».

Η ψυχολόγος Nancy Irwin υποστηρίζει ότι συχνά, οικογενειακά ζητήματα όπως ένας ανταγωνισμός μεταξύ αδελφών ή η αναζήτηση προσοχής από μια «μητρική ή πατρική φιγούρα» συχνά αποτυπώνονται στις σχέσεις μας με τους συναδέλφους. «Είναι, επίσης, πιο πιθανό να δείξουμε κατανόηση στους συναδέλφους, παρά στους δικούς μας ανθρώπους, επειδή υπάρχει λιγότερη συναισθηματική εμπλοκή».

Συναισθηματική διέξοδος

Τέλος, ένα ακόμη φαινομενικό παράδοξο είναι ότι ο χώρος εργασίας λειτουργεί και ως συναισθηματική διέξοδος. Αυτό έγινε ιδιαίτερα φανερό μετά τον εγκλεισμό λόγω της πανδημίας και της τηλεργασίας, που όλα δείχνουν πως ήρθε για να μείνει. Κι ενώ έχει αρκετά πλεονεκτήματα, καμιά φορά προκαλεί την αίσθηση έντονης μοναξιάς: Οι συνάδελφοι δεν είναι δίπλα σου για να μοιραστείτε επιτυχίες και προβληματισμούς και οι δικοί σου άνθρωποι δεν είναι σε θέση να ταυτιστούν απόλυτα με τα συναισθήματα που σου προκαλούν τα ζητήματα της δουλειάς, εξηγεί η Cook-McKay. «Έτσι, ένα περιβάλλον, στο οποίο αλληλεπιδρούμε τακτικά με την ίδια ομάδα ανθρώπων παρέχει τα θεμέλια για τη δημιουργία ουσιαστικών σχέσεων».