Εκτός από το να κάνει τα γεύματα μια ευχάριστη εμπειρία, η απόλαυση από το φαγητό έχει επίσης σημαντικά οφέλη για την υγεία.
Σχεδόν όλοι έχουμε μια απάντηση στην ερώτηση «ποιο είναι το αγαπημένο σου φαγητό;». Είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί: οι άνθρωποι είναι σχεδιασμένοι να αντλούν ευχαρίστηση από το φαγητό. Μάλιστα, για πολλούς, το φαγητό συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες απολαύσεις στη ζωή και αυτό μόνο κακό δεν είναι!
Η απόλαυση του φαγητού υποστηρίζει την καλή πέψη, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της σχέσης σου με το φαγητό, μπορεί να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις διαταραχές που σχετίζονται με την πρόσληψη τροφής και κυρίως να συνδράμει στη “σωστή θρέψη”.
Τι είναι η Vitamin P(pleasure);
Η βιταμίνη της χαράς. Η τέχνη του να τρως το φαγητό σου, να είσαι παρόν και να το απολαμβάνεις. Η αποβολή τύψεων και αρνητικών συναισθημάτων όταν καταναλώνεις το αγαπημένο σου πιάτο ή όταν απολαμβάνεις ένα γλυκό. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, η λήψη αρκετής «βιταμίνης P» (ή ίσως βιταμίνης «μμμμ») είναι εξίσου σημαντική με το περιεχόμενο του πιάτου σου.
Η ψυχολογία πίσω από το φαγητό για ευχαρίστηση
Για χρόνια, οι ερευνητές έχουν μελετήσει τη σύνδεση φαγητού-συναισθήματος. Τα ευρήματά τους είναι ενδιαφέροντα και σε μεγάλο βαθμό ενθαρρυντικά. Φυσιολογικά, η ευχαρίστηση που αποκομίζουν οι άνθρωποι από το φαγητό εμφανίζεται τόσο στο στόμα όσο και στον εγκέφαλο μας. Η απόλαυση κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένης της απόλαυσης από το φαγητό, οδηγεί σε απελευθέρωση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Η ντοπαμίνη αναφέρεται συχνά ως η «ορμόνη της ικανοποίησης», επειδή ενεργοποιεί τις οδούς ανταμοιβής στον εγκέφαλο, κάτι που βοηθά στην προώθηση της ευτυχίας, της ηρεμίας, του κινήτρου και της εστίασης.
Στην πραγματικότητα, μελέτες δείχνουν ότι, τα άτομα με παχυσαρκία μπορεί να έχουν διαταράξει την ευαισθησία στην ντοπαμίνη, οδηγώντας τους στην υπερκατανάλωση τροφής για να επιτύχουν επαρκή ευχαρίστηση από το φαγητό. Ωστόσο, όταν η χημεία του εγκεφάλου λειτουργεί σωστά, η απόλαυση του φαγητού μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά οφέλη. Όταν απολαμβάνουμε το φαγητό που τρώμε και διεγείρουμε την ντοπαμίνη, χωνεύουμε και “χρησιμοποιούμε” την τροφή πιο αποτελεσματικά. Όταν είμαστε χαλαροί ως απάντηση στο να έχουμε μια ευχάριστη διατροφική εμπειρία, το νευρικό μας σύστημα περνά σε κατάσταση ανάπαυσης και πέψης, κάτι που μας επιτρέπει να διασπάσουμε και να χρησιμοποιήσουμε πλήρως τα θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα που μόλις καταναλώσαμε.
Γιατί είναι σημαντικό λοιπόν να απολαμβάνεις το φαγητό σου;!
· Η αίσθηση της ευχαρίστησης μέσα από το φαγητό σου είναι σημαντική
Δεν υπάρχει καλή και καλή διατροφή, αλλά υπάρχει η πεποίθηση ότι το «υγιεινό» φαγητό πρέπει να είναι άνοστο, στεγνό, ίσως να μην έχει καλή γεύση, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Όταν τρώμε φαγητό που μας αρέσει, αυξάνεται η ικανοποίηση, κάτι που μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της διατροφής και να μειώσει την πιθανότητα υπερφαγίας.
· Η απόλαυση του φαγητού αυξάνει την κοινωνική ζωή
Τι είναι ένα party ή μια οικογενειακή συγκέντρωση χωρίς κάτι να τσιμπήσεις; Καθώς οι άνθρωποι απολαμβάνουν τα γεύματα με άλλους, συχνά αισθάνονται μία αυξημένη αίσθηση ευτυχίας.
· Η απόλαυση του φαγητού προσφέρει σωματική και συναισθηματική άνεση
Όταν νιώθεις άρρωστη/ος, μία ζεστή σούπα, ένα ζυμαρικό που σου θυμίζει τη γιαγιά σου ή το αγαπημένο επιδόρπιο που φαίνεται να είναι πάντα τονωτικό για εσένα. Φαγητά σαν αυτά έχουν έναν τρόπο να μας ανεβάζουν τη διάθεση και να ηρεμούν το σώμα μας.
· Η απόλαυση του φαγητού σπάει τον έλεγχο της διατροφικής κουλτούρας
Η διατροφική κουλτούρα έχει πολλούς ορισμούς, αλλά ένα χαρακτηριστικό αυτής είναι ότι πρέπει να λες όχι στα φαγητά που αγαπάς, ειδικά εάν είναι πλούσια σε θερμίδες ή λιπαρά. Αυτό όμως, είναι σίγουρα κάτι που δεν θα σε κάνει χαρούμενη/ο.
· Η επιλογή να απολαμβάνεις προσεκτικά αυτό που τρως βοηθά να σπάσει η νοοτροπία του περιορισμού στο φαγητό
Όταν όλα τα τρόφιμα επιτρέπονται χωρίς κανόνες, συμπεριλαμβανομένων των πιο νόστιμων, το σώμα μαθαίνει να εμπιστεύεται ότι θα πάρει αυτό που χρειάζεται. Καταναλώνοντας αυτά τα τρόφιμα που έχουν χαρακτηριστεί ως «κακά» ή «ανθυγιεινά , γίνεται ένα σημαντικό βήμα στη διαδικασία της θεραπείας και μπορεί να βοηθήσει κάποιον να αισθανθεί περισσότερη «ειρήνη», αυτοπεποίθηση και ελευθερία γύρω από το φαγητό.
Πιθανότατα έχετε ακούσει ότι το συναισθηματικό φαγητό δεν είναι το ιδανικό.
Η στροφή στο φαγητό για την αντιμετώπιση δύσκολων συναισθημάτων όπως το
άγχος, ο θυμός ή η λύπη συχνά οδηγεί σε αλόγιστη κατανάλωση και δημιουργεί μια διαταραγμένη σχέση με το φαγητό. Γι’ αυτόν τον λόγο η ευχαρίστηση γύρω από το φαγητό έχει δαιμονοποιηθεί. Ευτυχώς, το συναισθηματικό φαγητό (
emotional eating) και το φαγητό που προάγει την ευχαρίστηση διαφέρουν τόσο ως προς την πρόθεσή τους όσο και ως προς τα αποτελέσματά τους.
Η συναισθηματική κατανάλωση είναι όταν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το φαγητό ως τρόπο να αντιμετωπίσουν τόσο θετικά όσο και αρνητικά συναισθήματα. Το να τρως για ευχαρίστηση είναι η επιλογή ενός φαγητού για να απολαύσεις τη γεύση, την υφή και την εμπειρία, όπως όταν βγαίνεις για ένα χωνάκι παγωτό το καλοκαίρι ή τρως ένα φρούτο κατευθείαν μόλις έχει κοπεί από το δέντρο. Μια άλλη σημαντική διάκριση μεταξύ αυτών των δύο συμπεριφορών είναι η σχέση που έχετε αναπτύξει με το φαγητό. Συχνά, αν και όχι πάντα, υπάρχει έλλειψη σύνδεσης με το φαγητό, όταν οι άνθρωποι τρώνε συναισθηματικά. Όταν τρως για ευχαρίστηση, υπάρχει συνήθως μια αληθινή σύνδεση και απόλαυση που λαμβάνεις από το φαγητό σου.
Φυσικά, δεν υπάρχει τέλεια διαχωριστική γραμμή μεταξύ συναισθηματικής τροφής και φαγητού για απόλαυση – και μερικές φορές αυτά τα δύο μπορεί να επικαλύπτονται.
Ένας τρόπος για να καταλάβεις τη διαφορά είναι να αναρωτηθείς “πώς νιώθεις μετά”; Το να απολαμβάνεις προσεκτικά το φαγητό σου δεν θα σε αφήσει με αισθήματα ενοχής ή τύψεων. Κι αυτό είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση που θα λάβεις από το φαγητό σου!