Μερικές φορές, η πορεία της ζωής οποιουδήποτε από εμάς μοιάζει προδιαγεγραμμένη.

Από μικροί, διδασκόμαστε το μάθημα: Να πάμε σχολείο, μετά πανεπιστήμιο, μεταπτυχιακό, να βρούμε μια καλή δουλειά, ύστερα αυτοκίνητο και σπίτι και τέλος τον κατάλληλο σύντροφο, με τον οποίο θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια όμορφη οικογένεια. Ήδη, όλο αυτό δεν είναι καθόλου απλό, γίνεται όμως ακόμη πιο σύνθετο αν συνυπολογίσουμε ότι δεν πρέπει να πάρουμε οποιοδήποτε πτυχίο, ούτε να βρούμε οποιαδήποτε δουλειά, ούτε να αγοράσουμε απλώς ένα αυτοκίνητο ή ένα σπίτι. Πρέπει όλα να είναι τα τέλεια, αυτά που θα πληρούν τις προδιαγραφές που κάποιος άλλος έχει θέσει.

Και τι γίνεται με τις δικές μας ανάγκες;

Ακολουθώντας την πεπατημένη, ίσως καταλήξεις τελικά πράγματι σε φαινομενικά καλές επιλογές. Καμία επιλογή, όμως, δεν είναι αληθινά καλή εάν δε «μιλά» στη δική σου ψυχή, αν δεν ικανοποιεί τις προσωπικές σου ανάγκες. Κι αυτό συχνά μαρτυράται από το αποτέλεσμα: Δυστυχισμένοι εργαζόμενοι, κατεστραμμένοι γάμοι, άνθρωποι απογοητευμένοι και παγιδευμένοι μέσα σε ζωές που δεν διάλεξαν με την καρδιά τους. Αυτό, λοιπόν, πρέπει να αλλάξει, ξεκινώντας από το κομμάτι εκείνο που καταλαμβάνει τόσο πολύ χρόνο από την κάθε μας ημέρα: Τα επαγγελματικά.

Διαλέγοντας επαγγελματικές αξίες

Οι επαγγελματικές αξίες περιγράφουν τις αρχές και τα χαρακτηριστικά γύρω από τα οποία διαμορφώνεται η επαγγελματική σου πορεία και μέσα από τις οποίες μπορείς να αντλήσεις ικανοποίηση και προσωπική ολοκλήρωση στο πλαίσιο της δουλειάς σου.

Οι εγγενείς αξίες είναι εκείνες που χαρίζουν την αίσθηση της ανταμοιβής, όπως η δημιουργικότητα, οι ειλικρινείς σχέσεις, η αυτοέκφραση, η φιλανθρωπία και η σύνδεση με το περιβάλλον. Οι εξωτερικές αξίες επικεντρώνονται στην εξωτερική έγκριση, την αναγνώριση και τον έπαινο. Αυτό περιλαμβάνει πράγματα όπως ο πλούτος, η κοινωνική θέση, η φήμη και η εικόνα του εαυτού.

Γιατί είναι σημαντικές οι επαγγελματικές αξίες;

Έχεις κάνει ποτέ μια κακή επιλογή καριέρας, που σε οδήγησε σε ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον; Άσε, μη μου πεις, ξέρω την απάντηση. Με τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα, την ανεργία, τις αυξημένες ανάγκες και τα τρομακτικά έξοδα, είναι εύκολο να πεις το «ναι» σε μια δουλειά που δεν πληροί ούτε τα βασικά κριτήρια, προκειμένου να μπορείς να εργάζεσαι για έναν μισθό. Δυστυχώς, όμως, τέτοιου είδους επιλογές οδηγούν συχνά σε μεγάλες απογοητεύσεις και σε περιβάλλοντα από τα οποία πρέπει να φύγεις τρέχοντας, προκειμένου να διαφυλάξεις τη σωματική και ψυχική σου υγεία.

Για να κάνεις το επόμενο βήμα και να βρεις κάτι καλύτερο, είναι απαραίτητο να βάλεις ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτές θα λειτουργήσουν ως θεμέλια για σωστές επαγγελματικές επιλογές, που θα οδηγήσουν σε μια επιτυχημένη καριέρα, με τους δικούς σου όρους.

Πώς θα βρεις ποιες είναι οι δικές σου επαγγελματικές αξίες

Δεν υπάρχουν «σωστές» ή «λανθασμένες» επαγγελματικές αξίες. Η επιλογή σχετίζεται ξεκάθαρα με τις προτιμήσεις σου. Ορισμένοι μπορεί να εκτιμούν την αυτονομία και τη ρουτίνα, ενώ για άλλους μπορεί να είναι σημαντικά η αναγνώριση και η διαρκής διάνοιξη νέων οριζόντων. Βασική προϋπόθεση για να διαμορφώσεις τις προσωπικές σου επαγγελματικές αξίες είναι να σου ταιριάζουν και να λειτουργούν για σένα. Υπάρχουν, όμως, πράγματα που πρέπει να συνυπολογίσεις.

Ξέχνα ό,τι σου είπαν οι γονείς σου για το κύρος μιας δουλειάς

Δεν έχει σημασία αν οι γύρω σου κυνηγούν θέσεις, τίτλους και υψηλούς μισθούς. Σημασία για σένα έχει να κυνηγήσεις μια δουλειά, από την οποία θα μπορείς να αντλείς ικανοποίηση. Άσε στην άκρη όσα σε δίδαξε η οικογένειά σου, αλλά και η κοινωνία σχετικά με την επαγγελματική πορεία που πρέπει να ακολουθήσεις. Να θυμάσαι ότι θα αφιερώσεις ένα μεγάλο μέρος της ζωής σου στη δουλειά. Φρόντισε, λοιπόν, να κάνεις κάτι που πραγματικά σε ευχαριστεί.

Τι έχει μεγαλύτερη σημασία για σένα στη ζωή;

Το πρώτο βήμα ίσως είναι και το πιο δύσκολο. Προσδιόρισε τι έχει πραγματικά αξία για σένα στη ζωή. Οι απαντήσεις που θα δώσεις σε αυτό θα σε βοηθήσουν να διαμορφώσεις και τις επαγγελματικές σου αξίες. Σκέψου, για παράδειγμα, πόσο σημαντικός είναι ο μισθός για την επαγγελματική σου ολοκλήρωση και κατά πόσο είσαι διατεθειμέν@ να ανταλλάξεις λιγότερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής με περισσότερα χρήματα. Αναλογίσου, επιπλέον, ποιες προοπτικές θέλεις να έχει η δουλειά σου, αλλά και ποιες επιπλέον παροχές θα ήθελες να σου προσφέρει. Για πολλούς, είναι επίσης σημαντικό να αισθάνονται ότι μαθαίνουν διαρκώς κάτι νέο μέσα από τη δουλειά τους.

Συμβαδίζει η τωρινή σου δουλειά με τις επαγγελματικές αξίες που έθεσες;

Εάν διαπιστώσεις ότι η επαγγελματική σου σταδιοδρομία δεν ευθυγραμμίζεται με τις επαγγελματικές σου αξίες, ρώτα τον εαυτό σου:

• Γιατί απουσιάζουν οι αξίες από αυτή τη δουλειά;
• Μπορώ να τις ενσωματώσω στη δουλειά που είμαι τώρα;
• Ποια στοιχεία της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας θα μπορούσαν να τροποποιηθούν, ώστε να ευθυγραμμιστούν με τις αξίες μου;

Αν νιώθεις πως δεν υπάρχουν πολλά που μπορούν να αλλάξουν στην τρέχουσα δουλειά σου, ίσως ήρθε η ώρα να εξετάσεις μια πιθανή αλλαγή επαγγελματικής στέγης.

Πώς θα εξασφαλίσεις ότι η επόμενη δουλειά σου θα ευθυγραμμίζεται με τις αξίες σου;

Με γνώμονα τις αξίες που έχεις θέσει, ξεκίνα έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη σου ότι οι αξίες σου μπορεί να αναδιαμορφώνονται ανάλογα και με το πώς αλλάζουν οι ανάγκες σου κατά τη διάρκεια της ζωής και της επαγγελματικής σου σταδιοδρομίας. Είναι πάντοτε καλό να επανεξετάζεις τακτικά τις επαγγελματικές αξίες που έχεις θέσει, ώστε να βεβαιώνεσαι ότι εξακολουθούν να λειτουργούν για σένα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι οι αξίες που θα επιλέξεις θα πρέπει να έχουν νόημα και ουσία για τη ζωή σου και να συμβαδίζουν με τις αξίες που έχεις για τη ζωή.