Μερικά λεπτά κύλισης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή λίγη ώρα στον έξω κόσμο είναι αρκετά για να νιώσεις ότι ο κόσμος είναι ένα προβληματικό μέρος αυτή τη στιγμή. Υπάρχουν πολλές ειδήσεις και γεγονότα στην καθημερινότητά μας που πυροδοτούν αιφνιδιαστικές εσωτερικές αντιδράσεις, κάνοντας το σώμα μας να λειτουργεί με υπό καθεστώς μάχης ή φυγής.
Σύμφωνα με την κοινωνική λειτουργό Deb Dana, αυτές δεν είναι οι μόνες εσωτερικές αντιδράσεις που μπορούν να μας συμβούν. Όπως περιγράφει στο βιβλίο της με τίτλο «The Polycvagal Theory in Therapy», στον αντίποδα αυτών των αρνητικών εσωτερικών πυροδοτήσεων υπάρχουν οι θετικές αντιδράσεις, τις οποίες οι ίδια περιέγραψε με τον όρο «glimmers» (λάμψεις). Πρόκειται για μικρές στιγμές χαράς, που οδηγούν το σώμα στο να βιώσει συναισθήματα σύνδεσης, ηρεμίας και χαράς.
«Δεν υπάρχει αυτό», θα πεις ίσως σε μια πρώτη αντίδραση. Και είναι πράγματι μέρος της ανθρώπινης φύσης να εστιάζει στα αρνητικά. Υπάρχει, λοιπόν. Ίσως θα δυσκολευτείς λίγο πιο πολύ να εντοπίσεις αυτά τα μικρά σήματα. Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχουν παντού τριγύρω σου και το μόνο που έχεις να κάνεις είναι συντονιστείς σε αυτά.
Η ειδικευμένη στο τραύμα θεραπεύτρια Abby Rawlinson, συγγραφέας του «Reclaiming You», εξηγεί τι είναι οι λάμψεις και σε βοηθά να καταλάβεις πώς θα εντοπίσεις τις δικές σου.
«Οι λάμψεις είναι οι άνθρωποι, τα μέρη και οι εμπειρίες που ρυθμίζουν το νευρικό μας σύστημα», λέει η ειδικός μιλώντας στο Popsugar. «Ουσιαστικά, είναι οι μικρές στιγμές κατά τη διάρκεια της ημέρας που χαρίζουν μια αίσθηση ηρεμίας, ευτυχίας και εκτίμησης. Ενεργοποιούν μια φυσική απόκριση στο σώμα που μπορεί να μας βοηθήσει να νιώθουμε πιο ήρεμοι».
«Οι λάμψεις ενεργοποιούν το πνευμονογαστρικό νεύρο, που ξεκινά από τον πυρήνα του εγκεφάλου και μέχρι το έντερο. Είναι υπεύθυνο για να επαναφέρει το σώμα σε μια ρυθμισμένη κατάσταση, διασφαλίζοντάς του ηρεμία, συγκέντρωση και άνεση».
Αυτές οι μικρές, καθημερινές στιγμές χαράς μπορεί να πυροδοτήσουν ευχάριστες αναμνήσεις, ταξιδεύοντάς μας νοητά σε στιγμές που νιώθαμε χαρά και ασφάλεια. «Οι λάμψεις μετατοπίζουν το νευρικό μας σύστημα σε μια ρυθμισμένη κατάσταση, που μας επιτρέπει να είμαστε θετική και να νιώθουμε ότι η ζωή και οι προκλήσεις της είναι διαχειρίσιμες. Είμαστε πιο παραγωγικοί και δημιουργικοί και νιώθουμε ικανοί να χειριστούμε ό,τι κι αν έρθει», λέει η Rawlinson.
Ποια η διαφορά μεταξύ αρνητικών θετικών πυροδοτήσεων;
«Οι λάμψεις έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα από τις αρνητικές αντιδράσεις. Αντί να πυροδοτούν τις αντιδράσεις επιβίωσης του νευρικού συστήματος, προκαλούν μια αίσθηση ηρεμίας και χαλάρωσης», διευκρινίζει η Rawlinson. Ενώ οι αρνητικές πυροδοτήσεις διεγείρουν συχνά τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος, οι λάμψεις έχουν την ικανότητα να ανακαλούν στιγμές χαράς και ευτυχίας.
Πώς θα βρεις τις δικές σου λάμψεις
Σύμφωνα με την ειδικό, οι λάμψεις χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Αυτορυθμιζόμενες και συνρυθμιζόμενες. «Οι αυτορυθμιζόμενες λάμψεις είναι τα πράγματα που μπορείς να κάνεις μόν@ σου για να ρυθμίσεις τον εαυτό σου, όπως το διάβασμα, η δημιουργία, το περπάτημα, η γιόγκα ή ένα χαλαρωτικό μπάνιο. Οι συνρυθμιζόμενες λάμψεις είναι αυτά που κάνεις με άλλους, όπως η παρέα με φίλους, οι συνεδρίες με έναν θεραπευτή ή ο χρόνος με ένα κατοικίδιο».
Τείνουμε συχνά να κατηγοριοποιούμε τις ημέρες σε καλές και κακές. Στην πραγματικότητα, όμως, σπάνια μια ημέρα μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο καλή ή μόνο κακή. Η ζωή είναι γεμάτη σκαμπανεβάσματα, που συμβαίνουν συνέχεια. Οι λάμψεις, λοιπόν, είναι τα πολλά, μικρά, θετικά πράγματα που συμβαίνουν μέσα σε μια ημέρα, μέσα σε μια στιγμή.
Φυσικά, δεν είναι πάντα εύκολο να εντοπίσεις τις προσωπικές σου λάμψεις. Για τον καθένα, σημαίνει κάτι διαφορετικό, επομένως δεν υπάρχει μια προσέγγιση που ταιριάζει σε όλους. Το νευρικό σύστημα είναι ρυθμισμένο να αναζητά απειλές και όχι στιγμές ασφάλειας και «οι αισθήσεις που βιώνουμε σε κατάσταση ηρεμίας μπορεί επίσης να είναι πιο λεπτές από εκείνες που μας χαρακτηρίζουν σε μια απορυθμισμένη κατάσταση», παραδέχεται η Rawlinson.
Είναι σημαντικό να αρχίσεις να δίνεις προσοχή σε αυτά που σε κάνουν να νιώθεις καλά. «Προσπάθησε να σκεφτείς ποιες δραστηριότητες σε ευχαριστούν, ποια μέρη σου προσφέρουν χαρά, ποιοι άνθρωποι σε κάνουν να αισθάνεσαι άνεση και ασφάλεια», προτείνει η Rawlinson.
Όσο πιο ενεργά τις εντοπίζεις και τις αφήνεις να ασκούν τις ευεργετικές τους επιδράσεις πάνω σου, τόσο πιο εύκολο θα γίνει, με την πάροδο του χρόνου, να τις εντοπίζεις στην κάθε ημέρα σου.
Η Rawlinson συνιστά να επιδιώξεις να βιώνεις περισσότερο δέος στην καθημερινότητά σου: «Αισθανόμαστε δέος όταν συμβαίνει κάτι μεγαλειώδες, η γέννηση ενός παιδιού, ένα συγκλονιστικό γεγονός, ένα μαγικό ηλιοβασίλεμα. Πρόκειται για ένα συναίσθημα που μας αφήνει με μια βαθιά αίσθηση εκτίμησης για τα απλά και καθιστά το νευρικό μας σύστημα ρυθμισμένο σε μια κατάσταση, όπου νιώθουμε παρόντες και ευτυχείς», λέει. Το δέος, όμως, δε χρειάζεται να περιορίζεται σε ξεχωριστές στιγμές. «Μπορεί να υπάρξει σε καθημερινές εμπειρίες: Σ’ ένα τραγούδι που αγαπάς, παρατηρώντας την ομορφιά της φύσης, σε μια επαφή με τα πιο αγαπημένα σου πρόσωπα».