Οι παράγοντες που καθιστούν έναν οργανισμό υγιή είναι αμέτρητοι και πιθανότατα γνωρίζεις πολλούς από αυτούς, καθώς και τι πρέπει να κάνεις για να φροντίζεις τον εαυτό σου. Εξίσου πιθανό είναι να μη σε έχουν απασχολήσει ποτέ τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σου.
Πρόκειται για έναν παράγοντα υγείας που δεν ακούγεται συχνά, ειδικά στους υγιείς οργανισμούς, που δεν αντιμετωπίζουν κάποια πάθηση σχετική με το σάκχαρο, όπως ο διαβήτης. Οι ειδικοί, όμως, θυμίζουν σταθερά ότι δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσεις κάποιο δυσάρεστο σύμπτωμα για να ασχοληθείς με την υγεία σου. Είναι καλύτερο να την παρακολουθείς σταθερά, ώστε να προλαβαίνεις κάτι πριν αυτό εξελιχθεί.
Τι πρέπει, λοιπόν, να γνωρίζεις για το σάκχαρο; Τι συνέπειες έχει για τον οργανισμό σου όταν είναι απορρυθμισμένο και πώς θα το επαναφέρεις σε υγιή επίπεδα;
Το Glamour συγκέντρωσε τις γνώμες των ειδικών και εμείς σου έχουμε τις απαντήσεις:
«Η γλυκόζη υπάρχει τόσο σε αποθηκευμένες μορφές, όσο και στα τρόφιμα που καταναλώνουμε. Πρόκειται για ένα συστατικό απαραίτητο για την τροφοδοσία των κυττάρων και σημαντικό για τη λειτουργία του εγκεφάλου», γι’ αυτό και είναι σημαντικό να υπάρχει στην κυκλοφορία του αίματος, επισημαίνει η Henrietta Norton, συνιδρύτρια του Wild Nutrition.
Τα υγιή επίπεδα σακχάρου στο αίμα παρέχουν στα κύτταρα την ενέργεια που απαιτείται για τις διεργασίες του οργανισμού. Υπάρχουν, όμως και οι περιπτώσεις που το σάκχαρο παρουσιάζει έντονες διακυμάνσεις και η ινσουλίνη στο σώμα είναι υπερβολική. Η αντίσταση στην ινσουλίνη εμφανίζεται όταν τα κύτταρα του σώματος δεν ανταποκρίνονται πλέον, γεγονός που οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα σακχάρου. Η τακτική και υπερβολική έκθεση σε σάκχαρα και υδατάνθρακες σημαίνει ότι η ινσουλίνη -και το πάγκρεας που την εκκρίνει- πρέπει να εργάζεται διπλά, με αποτέλεσμα να μη λειτουργεί τελικά αποτελεσματικά.
Τότε, το σάκχαρο ανεβαίνει, ενισχύοντας τον κίνδυνο διαβήτη, αλλά και άλλων επιπτώσεων υγείας, όπως «κόπωση, εγκεφαλική σύγχυση, εναλλαγές στη διάθεση, άγχος, κατάθλιψη, μειωμένη ανοσία, φλεγμονή, διαταραχές περιόδου και πολλά ακόμη», συμπληρώνει η διατροφολόγος Rhian Stephenson.
Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι ένας από τους κυριότερους παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη όχι μόνο διαβήτη τύπου 2, αλλά και καρδιαγγειακών παθήσεων, καρκίνου, παχυσαρκίας και νόσου Αλτσχάιμερ.
Στόχος είναι να διατηρηθούν υγιή και ισορροπημένα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και της ινσουλίνης στον οργανισμό, ώστε ο οργανισμός να παραμείνει υγιής:
«Τα επίπεδα σακχάρου κυμαίνονται ανάλογα με τη διατροφή, τα επίπεδα άσκησης, το στρες και άλλους παράγοντες ζωής και υγείας», εξηγεί η Norton. Όταν τα επίπεδα φτάνουν σε πολύ υψηλές ή χαμηλές τιμές, τότε είναι που αρχίζουν τα προβλήματα.
Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο. «Η γλυκόζη του αίματος προέρχεται από τα τρόφιμα που καταναλώνουμε, κυρίως τους υδατάνθρακες, που εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και μετατρέπονται σε ενέργεια ή λίπος», εξηγεί η Jessica Sepel, ιδρύτρια της JS Health. Οι βασικοί ένοχοι περιλαμβάνουν το αλκοόλ, τα επεξεργασμένα σάκχαρα, τους υδατάνθρακες και τα σακχαρούχα ή ενεργειακά ποτά. Ο καφές προκαλεί επίσης έντονες διακυμάνσεις σακχάρου στο αίμα, λόγω της σχέσης μεταξύ αδρεναλίνης, κορτιζόλης και ινσουλίνης.
7 σημάδια που θα σε υποψιάσουν ότι το σάκχαρό σου δεν είναι φυσιολογικό
Μπορείς να υπολογίσεις το σάκχαρό σου παρατηρώντας εάν έχεις κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα:
- Λήθαργο, κούραση ή νωθρότητα
- Νοητική σύγχυση
- Κακή διάθεση, άγχος ή κατάθλιψη
- Ευερεθιστότητα
- Αίσθημα διαρκούς πείνας ή λαχτάρα για ανθυγιεινά τρόφιμα
- Αίσθηση λιποθυμίας ή τρέμουλο
- Αμνησία
«Τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα επιδρούν βαθιά στη διάθεση», λέει η Norton. «Οι χημικές ουσίες του εγκεφάλου (νευροδιαβιβαστές) και οι ορμόνες που ελέγχουν τη διάθεση παράγονται χρησιμοποιώντας τη γλυκόζη ως κύριο καύσιμο. Ένας σημαντικός όγκος ερευνών έχει δείξει ότι τα υπερβολικά υψηλά ή χαμηλά επίπεδα γλυκόζης επηρεάζουν την παραγωγή αυτών των ορμονών και των νευροδιαβιβαστών, επιδρώντας άμεσα στην ψυχική ευεξία».
Μακροπρόθεσμα, μπορεί επίσης να αντιμετωπίσεις κι αλλά ζητήματα υγείας, όπως αλλαγές στο βάρος, ορμονικές ανισορροπίες, μακροχρόνια προβλήματα ψυχικής υγείας και χρόνιες ασθένειες.
-
Με σωστή διατροφή
Η διατροφή αποτελεί κυρίαρχο παράγοντα ρύθμισης του σακχάρου. Ο πιο γρήγορος τρόπος να αντιμετωπίσεις τα κυμαινόμενα επίπεδα είναι να αφαιρέσεις τις υπερβολικές ποσότητες ζάχαρης από τη διατροφή σου. «Όταν ακολουθείς μια διατροφή πλούσια σε ζάχαρη και υδατάνθρακες, που απορροφώνται γρήγορα, σημειώνονται μεγαλύτερες διακυμάνσεις ινσουλίνης και σακχάρου στο αίμα», λέει η Stephenson. «Αν συνεχιστεί αυτό, το σώμα γίνεται σταδιακά ανθεκτικό στις επιδράσεις της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα να χρειάζεται περισσότερη για να διατηρήσει το σάκχαρο σταθερό». Η Stephenson συνιστά να καταναλώνεις επαρκείς ποσότητες πρωτεΐνης, λίπους και φυτικών ινών. Εξίσου σημαντικό είναι να συνδυάζεις σωστά τις διαφορετικές κατηγορίες τροφίμων. Η ανάμειξη υδατανθράκων με πρωτεΐνη και λίπος μπορεί να επιβραδύνει τη μετατροπή της γλυκόζης. Η βιοχημικός Jessie Inchauspé, γνωστή στο Instagram και ως «θεά της γλυκόζης», συνιστά να ξεκινάς κάθε γεύμα με ένα «φυτικό ορεκτικό», καθώς οι φυτικές ίνες των λαχανικών επικαλύπτουν τον πεπτικό σωλήνα, μειώνοντας την ικανότητά του να απορροφά τη γλυκόζη από τα τρόφιμα. Αυτό, με τη σειρά του, μειώνει τις αυξήσεις του σακχάρου στο αίμα.
-
Με διαλειμματική νηστεία
Οι χρονικά περιορισμένες δίαιτες, όπως η διαλείπουσα νηστεία, μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη μείωση του φορτίου της ινσουλίνης. Σύμφωνα με την Stephenson, ο σημαντικότερος διατροφικός παράγοντας παραμένει η συνολική διατροφή σου.
-
Αντιμετωπίζοντας το στρες
Εάν υποφέρεις από χρόνιο στρες, είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίζεις και αυξημένα επίπεδα σακχάρου. «Γι’ αυτό οι άνθρωποι δυσκολεύονται συχνά να χάσουν βάρος όταν είναι αγχωμένοι, ακόμα κι αν η διατροφή τους είναι ισορροπημένη», λέει η Stephenson. «Οτιδήποτε μπορείς να κάνεις για να μειώσεις τον αντίκτυπο του στρες θα επιδράσει θετικά και στο σάκχαρο». Αφιέρωσε χρόνο σε χαλαρωτικές δραστηριότητες, όπως ο διαλογισμός, η επίγνωση, η γιόγκα ή η αναπνοή και άλλα.
-
Εντάσσοντας την άσκηση στη ζωή σου
Η άσκηση είναι χρήσιμη με πολλούς τρόπους. «Σκέψου τους μύες σου ως τη μεταβολική σου μηχανή. Όταν οι μύες είναι δυνατοί, καις περισσότερη γλυκόζη ως καύσιμο, τόσο κατά τη διάρκεια της άσκησης, όσο και κατά την ανάπαυση», λέει η Stephenson. «Αν έχεις χαμηλή μυϊκή μάζα, είναι πιο πιθανό να αποθηκεύεις μεγαλύτερες ποσότητες γλυκόζης ως λίπος». Εκτός από τις προπονήσεις ενδυνάμωσης, κάνε μια σύντομη βόλτα μετά από κάθε γεύμα, καθώς αυτό αμβλύνει την απόκριση της γλυκόζης, ειδικότερα σε γεύματα πλούσια σε ζάχαρη ή επεξεργασμένους υδατάνθρακες.
-
Με τη βοήθεια συμπληρωμάτων
«Το χρώμιο, η κανέλα, ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο και η βιταμίνη Β6 είναι μερικά από τα αγαπημένα μου συμπληρώματα για τη ρύθμιση του σακχάρου», αποκαλύπτει η Sepel. «Ένας καλός συνδυασμός μπορεί πραγματικά να βοηθήσει».