Με τον όρο βουλιμία εννοούμε τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια έντονης επιθυμίας για τροφή. Σε ένα επεισόδιο βουλιμίας το άτομο καταναλώνει μεγάλη ποσότητα τροφής σε μικρό χρονικό διάστημα συνοδευόμενο από αίσθημα απώλειας ελέγχου, καταθλιπτικής διάθεσης και σκέψεων αυτομομφής.

Το επεισόδιο βουλιμίας ακολουθείται από την προσπάθεια απαλλαγής από τις περιττές θερμίδες συνήθως μέσω εμετού, καθαρτικών, διουρητικών και υπερβολικής άσκησης. Το άτομο οδηγείται και εγκλωβίζεται σε έναν φαύλο κύκλο με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής του.

Ο κύκλος των συναισθημάτων που ακολουθεί ένα επεισόδιο βουλιμίας είναι μεγάλος

Στα πρώτα λεπτά κατανάλωσης της αρκετά μεγάλης ποσότητας τροφής κατακλύζουν το άτομο συναισθήματα ευφορίας, ανακούφισης, ηδονής και ικανοποίησης. Πολύ σύντομα, κατά τη διάρκεια της πράξης τη θέση τους έρχονται να πάρουν η ένταση, το άγχος και η αίσθηση της μοναξιάς.

Σύμφωνα με τον Dr. Christopher Fairburn, όσο διαρκεί το επεισόδιο, η εναλλαγή των συναισθημάτων συνεχίζεται με το άτομο πλέον να υποφέρει από συναισθήματα ενοχής, θυμού, ανικανότητας, αυτοκριτικής και αποστροφής για τον εαυτό του. (Fairburn C, 1995).

Η πίεση που ασκείται στο άτομο από το κοινωνικό περιβάλλον, τα SocialMedia και σε αρκετές περιπτώσεις το οικογενειακό περιβάλλον, είναι πιθανό να διαταράξουν την αίσθηση του εαυτού, και να οδηγήσουν σε μία διαταραχή πρόσληψης τροφής, κυρίως σε άτομα που είναι αποδιοργανωμένα εσωτερικά, και συνεπώς είναι επιρρεπή στην όποια πίεση.

Η διαστρέβλωση της εικόνας του εαυτού

Ένα κοινό γνώρισμα των ατόμων που πάσχουν από βουλιμία είναι διαστρεβλωμένη εικόνα που έχουν για το σώμα τους. Σχεδόν ποτέ δεν είναι ικανοποιημένοι με το είδωλο τους στον καθρέφτη, θεωρώντας το σώμα τους παράξενο και μη ελκυστικό. Η εικόνα τους παίζει κυρίαρχο ρόλο στη διάθεση τους καθορίζοντας πολλές φορές της ευτυχία και την επιτυχία τους. Έτσι η αναζήτηση ταυτότητας μέσα από την ανάγκη για κοινωνική αποδοχή και καταξίωση μπορεί να αποτελέσει έναν ισχυρό παράγοντα άγχους, όπου το άτομο οδηγείται στην υπερκατανάλωση τροφής προκειμένου να ανακουφιστεί και να αυτορυθμιστεί.

Η τροφή έρχεται να καλύψει τα συναισθήματα του κενού και της μοναξιάς

Είναι σύνηθες τα άτομα που υποφέρουν από βουλιμία να αποφεύγουν κοινωνικές συναναστροφές, ιδιαίτερα αν συμπεριλαμβάνεται κάποιο γεύμα σε αυτές, με αποτέλεσμα με την απουσία τους να πληγώνουν και να πληγώνονται στον κοινωνικό τους κύκλο, να είναι επιρρεπείς στο άγχος και να έχουν συχνές ψυχολογικές μεταπτώσεις.

Η σχεσιακή ψυχοθεραπεία στις διαταραχές πρόσληψης τροφής

Αναγνωρίζοντας τις διατροφικές διαταραχές στο σύνολο τους ως βαθύτερα διαπροσωπικά προβλήματα, μέσα από τη Σχεσιακή Ψυχοθεραπεία ο ασθενής ενθαρρύνεται να εκφράσει τα αισθήματα ντροπής και αμηχανίας που τον κατακλύζουν. Θεραπευτής και θεραπευμένος επικεντρώνονται στο τι συμβαίνει στο «εδώ και τώρα» της θεραπευτικής πράξης και το άτομο ενθαρρύνεται να εξερευνήσει διαφορετικούς τρόπους συσχετισμού με τους άλλους ανθρώπους.

Στη θεραπεία δίνεται έμφαση σε όλες εκείνες τις διαπροσωπικές δυσκολίες που ευθύνονται για τα συμπτώματα της κατάθλιψης, που ακολουθεί τη βουλιμία, όπως είναι η διαρκής θλίψη, οι διαμάχες με το περιβάλλον, η έλλειψη παραγωγικότητας, οι δυσκολίες δημιουργίας ή/και διατήρησης σχέσεων και προβλήματα αντιμετώπισης μεταβατικών σταδίων ζωής.

«Μία από τις πιο ευχάριστες παραμέτρους της βοήθειας που παρέχει κάποιος στους ανθρώπους για να ξεπεράσουν τα προβλήματα βουλιμίας τους είναι να παρατηρεί την ανάδυση του πραγματικού τους εαυτού καθώς αυτά υποχωρούν σταδιακά. Η κατάθλιψη, η ένταση και το άγχος εξασθενίζουν, ο βαθμός συγκέντρωσης βελτιώνεται και τα παλιά ενδιαφέροντα επιστρέφουν.» (Fairburn, 1995, p.84)

Η επιθυμία για αλλαγή θεωρείται καθοριστικός παράγοντας ώστε να κινητοποιηθεί το άτομο και να ζητήσει βοήθεια. Μέσα από τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας καταφέρνει να έρθει σε επαφή με εκείνα τα καταπιεσμένα συναισθήματα που πυροδότησαν τη διατροφική διαταραχή. Οι αναμενόμενες δυσκολίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής πράξης από κοινού είναι ο φόβος της αύξησης του σωματικού βάρους που θα φέρει ο ασθενής μαζί με τη λανθασμένη αντίληψη που έχει για το σώμα του, όπως επίσης διαταραχές στη διάθεση του και στη συναισθηματική ανταπόκριση καθώς και τις διατροφικές του συνήθειες.

Ο σκοπός της θεραπευτικής διαδικασίας

Σκοπός της θεραπευτικής διαδικασίας είναι το άτομο να ανατροφοδοτηθεί, να ενδυναμωθεί και να ενισχυθούν η αυτοεκτίμηση και ο αυτοέλεγχος του. Γίνεται από κοινού μία διερεύνηση των παραγόντων που προκάλεσαν και διατηρούν τα επεισόδια βουλιμίας εστιάζοντας στους ρόλους που παίρνει ο ασθενής στη ζωή του αλλά και στα διαπροσωπικά κενά του.

Ο ασθενής ενθαρρύνεται να κάνει αλλαγές και να δοκιμάσει νέους τρόπους συσχέτισης, συμπεριφοράς και αποδοχής που θα συμβάλλουν στην αλλαγή που διεκδικεί.

Πηγή : Fairburn, C. (1995). Βουλιμία Ξανακερδίστε τον έλεγχο. 5η έκδοση. Εκδόσεις Πατάκη.