Η στενή σχέση της εντερικής υγείας με τους ορμονικούς μας κύκλους είναι από καιρό γνωστή. Ξέρουμε καλά ότι ορισμένα πεπτικά προβλήματα επιδεινώνονται κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων περιόδων του μήνα.

Εξερευνώντας, όμως, περισσότερο αυτή τη σχέση, οι ειδικοί ανακαλύπτουν ότι τα συμπτώματα δεν εναλλάσσονται μόνο κατά τη διάρκεια του μήνα, ανάλογα με τη φάση του κύκλου, αλλά και κατά τη διάρκεια της ζωής, σε συνάρτηση με τις μεγάλες αλλαγές που σημειώνονται στην γυναικολογική υγεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της σύνδεσης είναι η επίδραση που φαίνεται να έχει η περιεμμηνόπαυση στη λειτουργία του πεπτικού συστήματος.

Αν διανύεις τα τέλη της δεκαετίας των 30 ή των 40, είναι πιθανό να έχει ήδη αρχίσει να σε απασχολεί η περιεμμηνόπαυση. Πέρα από τους συνήθεις ύποπτους, όπως η νοητική θολούρα, η κόπωση και οι εναλλαγές της διάθεσης, μπορεί επίσης να παρατηρείς ότι το έντερό σου δεν λειτουργεί όπως παλιά.

Η δυσφορία στο πεπτικό σύστημα μπορεί να είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων -άγχος, ταξίδια, κακός ύπνος και πολλά άλλα- γεγονός που καθιστά δύσκολο τον ακριβή εντοπισμό της αιτίας. Ωστόσο, οι αναδυόμενες έρευνες υποδεικνύουν μια σύνδεση μεταξύ των ορμονών του φύλου και της υγείας του μικροβιώματος του εντέρου. Αν παρατηρείς αλλαγές στην πέψη σου γύρω στη μέση ηλικία, αυτό μπορεί να συνδέεται με τις ορμονικές διακυμάνσεις της περιεμμηνόπαυσης.

Η σύνδεση μεταξύ περιεμμηνόπαυσης και εντερικών ενοχλήσεων

Τα πρόσφατα ερευνητικά στοιχεία επιβεβαιώνουν μια σύνδεση μεταξύ περιεμμηνόπαυσης και εντερικής υγείας. Σύμφωνα με την δρ. Deepali Misra-Sharp, γενική γιατρό του NHS, πολλές γυναίκες που μεταβαίνουν στην περιεμμηνόπαυση, συχνά εμφανίζουν μια σειρά από γαστρεντερικά (GI) συμπτώματα. «Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να αναπτύσσονται ή να επιδεινώνονται λόγω των κυμαινόμενων επιπέδων των ορμονών. Συχνά, μάλιστα, εμφανίζονται σε συνδυασμό με άλλες αλλαγές, όπως εξάψεις και εναλλαγές της διάθεσης», λέει χαρακτηριστικά.

Ουσιαστικά, αυτές οι πεπτικές διαταραχές είναι το αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο οι ορμόνες φύλου αλληλεπιδρούν με το έντερο. Σύμφωνα με την ειδικό σε θέματα διατροφής, Anna Mapson, το έντερο περιέχει υποδοχείς γι’ αυτές τις ορμόνες. «Οι διακυμάνσεις των οιστρογόνων, της προγεστερόνης και της τεστοστερόνης επηρεάζουν την πέψη, τη διάθεση, το δέρμα και τα επίπεδα ενέργειας», σημειώνει.

Η διαφορά φύλου

Ακόμα και αν δεν έχεις μπει ακόμη στην περιεμμηνόπαυση, η σύνδεση ορμονών-εντέρου μπορεί να σε αφορά. «Σχεδόν διπλάσιος αριθμός γυναικών εμφανίζει σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) σε σύγκριση με τους άνδρες, πιθανώς λόγω της επίδρασης των ορμονών του γυναικείου φύλου», λέει η Mapson. Οι γυναίκες με IBS είναι επίσης πιο πιθανό να εμφανίζουν προεμμηνορροϊκό άγχος και επώδυνες περιόδους, γεγονός που υποδηλώνει μια πολύπλοκη σχέση μεταξύ της υγείας του εντέρου και των επιπέδων των ορμονών.

Ο ρόλος των οιστρογόνων

Όπως συμβαίνει με πολλά περιεμμηνοπαυσιακά συμπτώματα, τα οιστρογόνα παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία του πεπτικού συστήματος, δημιουργώντας μια πολύπλοκη σχέση μεταξύ των δύο συστημάτων.

«Ορισμένα μικρόβια του εντέρου παράγουν ένα ένζυμο που ονομάζεται β-γλυκουρονιδάση, το οποίο τείνει να μειώνει την ποσότητα των οιστρογόνων που φεύγουν από το σώμα μέσω των αποβλήτων», εξηγεί η Mapson. «Αυτό σημαίνει ότι τα οιστρογόνα μπορεί να επαναπορροφηθούν από τον οργανισμό, οδηγώντας ενδεχομένως σε υπερβολικά επίπεδα και επιδεινώνοντας συμπτώματα όπως το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS), οι διακυμάνσεις της διάθεσης και τα προβλήματα ύπνου».

Ποια είναι τα συνήθη εντερικά συμπτώματα κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης;

Φούσκωμα και αέρια

Οι ορμονικές αλλαγές, ιδίως η μείωση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, μπορεί να επιβραδύνουν την πέψη, οδηγώντας σε αυξημένο φούσκωμα και αέρια. «Πολλές γυναίκες γίνονται επίσης πιο ευαίσθητες σε ορισμένες τροφές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου», λέει η δρ. Misra-Sharp.

Δυσκοιλιότητα

Η προγεστερόνη έχει χαλαρωτική επίδραση στους μύες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του εντέρου, γεγονός που μπορεί να οδηγεί σε πιο αργές κινήσεις του εντέρου και δυσκοιλιότητα. Αυτό συχνά επιδεινώνεται κατά την ωχρινική φάση του εμμηνορροϊκού κύκλου, όταν τα επίπεδα προγεστερόνης κορυφώνονται.

Κοιλιακός πόνος και κράμπες

Ορισμένες γυναίκες αναφέρουν συχνότερα ενόχληση και κράμπες στην κοιλιά κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης, που συχνά μοιάζουν με συμπτώματα IBS. «Τα συμπτώματα αυτά μπορεί είτε να ευθυγραμμίζονται με τον εμμηνορροϊκό κύκλο, είτε να εμφανίζονται πιο απρόβλεπτα», σημειώνει η δρ. Misra-Sharp.

Δυσπεψία και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

Τα χαμηλότερα επίπεδα οιστρογόνων μπορεί να επηρεάζουν την παραγωγή στομαχικού οξέος και την κίνηση των τροφών μέσω του πεπτικού συστήματος, οδηγώντας σε προβλήματα όπως η γαστροοιστρογονική παλινδρόμηση ή η δυσπεψία.

Τι μπορείς να κάνεις

Τα καλά νέα είναι ότι τα πεπτικά προβλήματα της περιεμμηνόπαυσης μπορούν, σε πολλές περιπτώσεις, να αντιμετωπιστούν με τη σωστή προσέγγιση. Η δρ. Misra-Sharp συνιστά έναν συνδυασμό διατροφικών προσαρμογών, σωματικής δραστηριότητας, διαχείρισης του στρες και, όταν είναι απαραίτητο, ιατρικών θεραπειών. «Με αυτές τις στρατηγικές, πολλές γυναίκες μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα και να βελτιώσουν τη συνολική ποιότητα ζωής τους κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου».

Πότε να ζητήσεις ιατρική συμβουλή

Ενώ τα περισσότερα περιεμμηνοπαυσιακά εντερικά συμπτώματα είναι διαχειρίσιμα μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, είναι σημαντικό να συμβουλευτείς έναν γιατρό εάν δεις ότι τα συμπτώματα επιμένουν ή εξελίσσονται αρκετά σοβαρά. Η Dr. Misra-Sharp συμβουλεύει να αναζητήσεις ιατρική βοήθεια εάν παρουσιάσεις σημαντικές αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, ανεξήγητη απώλεια βάρους ή έντονο πόνο. Αυτά θα μπορούσαν να είναι σημάδια άλλων υποκείμενων παθήσεων και σοβαρότερων προβλημάτων υγείας.

Με τις σωστές προσαρμογές στον τρόπο ζωής και, εάν είναι απαραίτητο, με ιατρική υποστήριξη, μπορείς να περιηγηθείς στις αλλαγές που βιώνει το σώμα σου πιο αποτελεσματικά.