Σκέψου πώς νιώθεις όλες εκείνες τις στιγμές που δεν βρίσκεις το κινητό σου. Τρόμο πιθανότατα, πανικό. Όχι μόνο γιατί μπορεί να έχεις χάσει μια σημαντικού κόστους συσκευή, αλλά κυρίως εξαιτίας της αίσθησης ότι έχεις αποκοπεί από τον κόσμο. Τι κι αν βρίσκεσαι στη μέση ενός γεμάτου δωματίου, τι κι αν υπάρχουν γύρω σου χιλιάδες τρόποι να επικοινωνήσεις με όποιον επιθυμείς, τίποτα δεν είναι αρκετό για να κατευνάσει το στρες που πυροδοτείται από την ιδέα ότι το smartphone σου δε βρίσκεσαι κοντά σου.
Δεν είναι παράξενο. Οι ψηφιακές συσκευές αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της καθημερινότητάς μας. Έχουμε συνηθίσει να αξιοποιούμε το διαδίκτυο για πλήθος καθημερινών εργασιών, από την έρευνα αγοράς ενός προϊόντος, μέχρι την ανακάλυψη μιας τοποθεσίας ή την ενημέρωσή μας. Αναμφισβήτητα, λοιπόν, σε μεγάλο βαθμό, ο κόσμος του διαδικτύου μας έχει ωφελήσει, διευκολύνοντας πολλές πτυχές της ζωής μας.
Οι εντυπωσιακές του δυνατότητες, όμως, οδήγησαν γρήγορα πολλούς από εμάς σε μια σχέση εξάρτησης με το κινητό μας. Πλέον, νιώθουμε μισοί χωρίς αυτό και αδυνατούμε να λειτουργήσουμε αν δε συμβουλευτούμε πρώτα το διαδίκτυο. Παράλληλα, μοιάζει σχεδόν υποχρεωτικό να είμαστε διαρκώς ενεργοί, διαρκώς παρόντες.
Είναι προφανές, λοιπόν, ότι η σχέση μας με το διαδίκτυο εξελίσσεται με τρόπο προβληματικό, κάτι που πλέον διαισθάνονται πολλοί, αναζητώντας τρόπους να αλλάξουν την κατάσταση. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν και δυσαρεστούνται με την ιδέα του πόσο χρόνο κι ενέργεια ξοδεύουν και στρέφονται προς την «ψηφιακή αποτοξίνωση», για να ανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους και να βελτιώσουν την ψυχική τους υγεία.
Ψηφιακή αποτοξίνωση είναι η προσπάθεια πολλών χρηστών να περιορίσουν συνειδητά το χρόνο που ξοδεύουν στις ψηφιακές συσκευές, στοχεύοντας σε μια πιο μετριοπαθή και ισορροπημένη χρήση. Στις ΗΠΑ, τα στοιχεία δείχνουν ότι σχεδόν οι μισοί κάνουν συνειδητή προσπάθεια να απομακρυνθούν από τις οθόνες, παρ’ όλα αυτά το 62% εξακολουθεί να αισθάνεται εθισμένο στις συσκευές. Έτσι, πολλές προσπάθειες αποτοξίνωσης αποτυγχάνουν, οδηγώντας σε απογοήτευση και αίσθημα αποτυχίας.
Αν βρίσκεσαι σε αυτή τη φάση και αναζητάς αποτελεσματικούς τρόπους να αποτοξινωθείς ψηφιακά, οι Kelley Cours Anderson από το College of Charleston και Karen Anne Wallach από το University of Alabama in Huntsville υποστηρίζουν στη μελέτη τους πως έχουν ανακαλύψει 4 στρατηγικές που φαίνεται να λειτουργούν.
Ποιες είναι αυτές;
1. Αντικατάστησε τον χρόνο στις συσκευές με άλλες δραστηριότητες
Οι ψηφιακές συνήθειες είναι τόσο βαθιά ριζωμένες στην καθημερινότητά μας, που συχνά πιάνουμε το τηλέφωνό μας ασυναίσθητα. Κατά έναν τρόπο, λειτουργεί σαν «πιπίλα» για την αποφυγή της πλήξης ή του άγχους. Επομένως, η ψηφιακή αποτοξίνωση μπορεί να δημιουργήσει την αίσθηση της στέρησης, δυσκολεύοντας τους ανθρώπους να μείνουν συνεπείς σε αυτή. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να βρεις εναλλακτικές δραστηριότητες, που θα απασχολήσουν το μυαλό και τα χέρια σου. Μπορεί να πρόκειται για ένα χόμπι, τις δουλειές του σπιτιού, μια προπόνηση ή οτιδήποτε άλλο. Η ενασχόληση με διασκεδαστικές, μη δομημένες δραστηριότητες μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους και να προσφέρει έναν πιο υγιεινό τρόπο χαλάρωσης, που δεν περιλαμβάνει την εξάρτηση από τις οθόνες.
2. Ενίσχυσε τους κοινωνικούς σου δεσμούς
Πόσο συχνά παραπονιέσαι ότι δεν βλέπεις αρκετά τους αγαπημένους σου; Σίγουρα, οι ψηφιακές πλατφόρμες παρέχουν έναν εύκολο τρόπο σύνδεσης, αυτός ο τρόπος όμως δεν προσφέρει τα ίδια οφέλη με μια δια ζώσης, ουσιαστική επαφή. Αντιθέτως, τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η άνοδος της ψηφιακής αλληλεπίδρασης έχει αυξήσει τα αισθήματα απομόνωσης και FOMO, της φοβίας δηλαδή που προκύπτει από τη σκέψη πως κάτι χάνεις όταν δεν είσαι συνδεδεμέν@. Οι ενήλικες σήμερα φαίνεται να περνούν 70% λιγότερο χρόνο με φίλους από ό,τι πριν από 20 χρόνια. Άσε, λοιπόν, το κινητό και συνάντησε από κοντά τους φίλους σου ή πάρε μέρος σε ομαδικές δραστηριότητες. Οι κοινές εμπειρίες και η αίσθηση του ανήκειν στην κοινότητα μειώνουν την ανάγκη σου να τσεκάρεις κάθε λίγο το τηλέφωνό σου και σε βοηθούν να επικεντρωθείς στη στιγμή.
3. Αγκαλιάσε την ιδέα της ενσυνειδητότητας
Ζώντας σε μια κουλτούρα που σε θέλει διαρκώς συνδεδεμέν@, ο χρόνος της ψηφιακής απομόνωσης μοιάζει σχεδόν αδύνατος. Κι όμως, η έλλειψη αυτού του τόσο πολύτιμου χρόνου, όπου υπάρχεις μόνο εσύ, ο εαυτός και οι σκέψεις σου είναι πιθανότατα ο λόγος για τον οποίο αισθάνεσαι τόσο καταβεβλημέν@. Αυτός ο χαμένος χρόνος είναι, λοιπόν, που πρέπει να ανακτήσεις. Απόλαυσε ήσυχες στιγμές -μέσω της γιόγκα, του διαλογισμού ή ενός απλού περιπάτου- για να επανασυνδεθείς με τον εαυτό σου, μακριά από οθόνες. O χρόνος στη φύση μπορεί επίσης να προσφέρει μια ευρύτερη αίσθηση ευεξίας, ενισχύοντας την προσοχή σου σε ό,τι είναι πραγματικά σημαντικό.
4. Αντιμετώπισε την ψηφιακή ισορροπία ως τρόπο ζωής
Η ψηφιακή αποτοξίνωση δεν είναι κάτι που θα γίνει μία φορά και θα τελειώσει. Είναι μια διαρκής κατάσταση, μια αλλαγή του τρόπου ζωής που είχες συνηθίσει μέχρι τώρα. Η εφάπαξ αποτοξίνωση μπορεί να προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, αλλά χωρίς συνεχή ανασκόπηση και καθορισμό ορίων, οι ψηφιακές συνήθειες πιθανότατα θα επιστρέψουν. Για να υπάρξει μακροπρόθεσμη επιτυχία, ο καθορισμός συγκεκριμένων στόχων θα πρέπει να εστιάζει στην επανάκτηση της ευημερίας. Θέσε λοιπόν μικρούς, εφικτούς στόχους, όπως μια βραδιά την εβδομάδα χωρίς καθόλου τεχνολογία ή έναν καθημερινό 10λεπτο περίπατο χωρίς τηλέφωνο. Αυτές οι συνήθειες μπορούν να δημιουργήσουν βιώσιμες αλλαγές με την πάροδο του χρόνου, ενισχύοντας τη δέσμευσή σου για ψηφιακή ισορροπία. Να θυμάσαι, η ψηφιακή ευημερία δεν είναι μια λίστα ελέγχου, αλλά μια εξελισσόμενη διαδικασία, που διαμορφώνεται από τις δικές σου ανάγκες κι εμπειρίες.
Δεν είναι εύκολο να αποκοπούμε από μια καλά καθιερωμένη συνήθεια. Είναι, όμως, σημαντικό να προσπαθήσουμε, γιατί προσφέρει έναν βαθιά ανταποδοτικό στόχο. Το να αποσυνδέεσαι από την τεχνολογία σου επιτρέπει να επανασυνδεθείς με τον εαυτό σου και να διαμορφώσεις, τελικά, μια καθημερινότητα πιο ικανοποιητική. Ανακάλυψε τις στρατηγικές που λειτουργούν για σένα και ανάπτυξε μια πιο υγιή σχέση με την τεχνολογία, που θα έχει μόνο θετικό πρόσημο στη ζωή σου.
