Η προηγούμενη Δευτέρα με βρήκε να «τρέχω» σε έναν μαραθώνιο υποχρεώσεων, πριν καν ξεκινήσει η δουλειά -λογαριασμοί, emails και τηλεφωνήματα-. Κάπου ανάμεσα στο χάος, συνειδητοποίησα ότι βρισκόμουν σε απόλυτη σύγχυση, όχι μόνο ψυχική, αλλά και σωματική.
Πριν από μια δεκαετία, όταν έκανα τα πρώτα μου βήματα στην ενήλικη ζωή, τα δεδομένα ήταν εντελώς διαφορετικά. Μεγαλώνοντας, φαντάζεσαι πως η ενήλικη ζωή σημαίνει ανεξαρτησία, ταξίδια και ξενύχτια. Κανείς, όμως, δεν σε προετοιμάζει για την απότομη «προσγείωση», την πραγματικότητα που έρχεται αγκαζέ με τις ευθύνες. Οι ρυθμοί της καθημερινότητας είναι γρήγοροι, η πίεση έντονη και ο ανταγωνισμός στην αγορά εργασίας μεγάλος. Κάπως έτσι, μέσα σε αυτή τη στρεσογόνα πραγματικότητα μπορεί να κάνει την εμφάνιση του και κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, ένα απροσδόκητο ξέσπασμα του ίδιου σου του σώματος. Λες και αποφασίζει να σε προειδοποιήσει, ζητώντας σου να επιβραδύνεις.
Κάθε παρέα έχει πλέον τουλάχιστον ένα άτομο με αυτοάνοσο, αν όχι και περισσότερα. Εκεί που κάποτε συζητούσαμε τι θα φορέσουμε στη νυχτερινή μας έξοδο, τώρα βρισκόμαστε να αναλύουμε τα συμπτώματα μας και το πώς το άγχος σωματοποιείται με τρόπους που δεν είχαμε φανταστεί.
Έρευνες δείχνουν πως 1 στους 5 Έλληνες ζει με κάποιο αυτοάνοσο νόσημα και οι γυναίκες είναι σχεδόν διπλάσια επιρρεπείς. Καθώς τα δεδομένα πληθαίνουν, γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο πώς δεν πρόκειται απλώς για θέμα τύχης ή γονιδίων. Τα αυτοάνοσα νοσήματα δεν εμφανίζονται από το πουθενά, είναι σαν μια πιστωτική κάρτα που χρεώνεις για χρόνια. Κάθε αγχώδης μέρα, κάθε γρήγορο γεύμα φτωχό σε θρεπτικά συστατικά και κάθε καταπιεσμένο συναίσθημα είναι μια ακόμα χρέωση. Μέχρι που μια μέρα, ο λογαριασμός έρχεται φουσκωμένος και απαιτεί πληρωμή.
Ο μηχανισμός των αυτοάνοσων νοσημάτων βασίζεται σε ένα σταθερό μοτίβο: το ανοσοποιητικό μας σύστημα, αντί να μας προστατεύει στρέφεται εναντίον μας ξαφνικά. Χωρίς καμία προϋπόθεση, επιτίθεται στα ίδια του τα κύτταρα, προκαλώντας ένα ντόμινο φλεγμονών και ασθενειών.
Φλεγμονή, μια λέξη που συχνά ακούγεται αρνητική. Η αλήθεια, όμως, είναι πιο σύνθετη. Στην αρχή, είναι μια φυσιολογική αντίδραση, ένα μικρό καμπανάκι που σε προειδοποιεί να δώσεις προσοχή στο σώμα σου και στο όργανο όπου εκδηλώνεται. Σηματοδοτεί ότι το ανοσοποιητικό μας σύστημα κάνει τη δουλειά του. Όταν, όμως, η φλεγμονή δεν υποχωρεί, τότε το προειδοποιητικό καμπανάκι μετατρέπεται σε έναν διαρκή συναγερμό, που μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερα προβλήματα.
Μπορούμε άραγε να καθυστερήσουμε την εμφάνιση των συμπτωμάτων στα αυτοάνοσα; Όπως σε κάθε μεγάλη μάχη, είτε είναι με το ανοσοποιητικό σου είτε με την παρέα σου που προσπαθεί να κανονίσει ταξίδι αλλά κανείς δεν κλείνει εισιτήρια, η στρατηγική έχει σημασία. Και εδώ κάνει την εμφάνιση της η διατροφή. Γιατί, όπως εκείνος ο φίλος που επιτέλους παίρνει την πρωτοβουλία και κάνει την κράτηση πριν ανέβουν οι τιμές, έτσι κι ένα σωστό διατροφικό boost μπορεί να κάνει τη διαφορά για το σώμα σου.
Και κάπου εκεί, ανάμεσα σε τόνους ερευνών και health trends, κατάλαβα πως η φύση -για ακόμα μια φορά- μας έχει προσφέρει δύο θησαυρούς/συμμάχους για το ανοσοποιητικό μας:
Βιταμίνη D
● Ρυθμίζει μια σειρά γονιδίων που επηρεάζουν τη φλεγμονή και τη λειτουργία των λευκοκυττάρων.
● Σαν ένας αυστηρός αλλά δίκαιος director, δίνει οδηγίες στο ανοσοποιητικό μας, καθοδηγώντας το μακριά από «υπερβολικές» αντιδράσεις.
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα
● Μπλοκάρουν τη σύνθεση των φλεγμονωδών κυτοκινών.
● Ρίχνουν τους φλεγμονώδεις δείκτες, όπως η CRP και φέρνουν την ισορροπία στην υγεία μας.
Κι επειδή η ισορροπία στη ζωή ξεκινάει από το πιάτο σου, τα παρακάτω τρόφιμα θα σε βοηθήσουν:
● Ξηροί καρποί, σπόροι, σκούρα φυλλώδη λαχανικά, κακάο, σπανάκι: Πλούσια σε μαγνήσιο, υποστηρίζουν τη λειτουργία του νευρικού συστήματος και συμβάλλουν στη ρύθμιση της ανοσολογικής απόκρισης.
● Σολομός, σαρδέλες, σκουμπρί, πέστροφα, τόφου, κόκκινα φασόλια, σόγια, edamame: Πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, καταπολεμούν τη φλεγμονή.
● Αυγά, πράσινα λαχανικά, δημητριακά ολικής, φρούτα, μαγιά μπύρας: Οι βιταμίνες Β κρατούν το νευρικό σου σύστημα ήρεμο, το ανοσοποιητικό σου σε εγρήγορση και τον μεταβολισμό σου ενεργό.
● Παρθένο ελαιόλαδο, ελιές: Το διαχρονικό must-have της μεσογειακής διατροφής και καλές πηγές ελαϊκού οξέος.
Όπου υπάρχουν τα do’s, υπάρχουν και τα don’ts, γιατί ισορροπία δεν είναι μόνο το τι προσθέτεις, αλλά και το τι αποφεύγεις.
● Τι να αφήσεις εκτός πιάτου: Συντηρητικά, τεχνητά χρώματα, trans λιπαρά, επεξεργασμένα σάκχαρα, τεχνητές γλυκαντικές ουσίες.
● Αν βρίσκεσαι σε θεραπεία για αυτοάνοσο: Περιόρισε σημαντικά την καφεΐνη, τη γλουτένη και τα γαλακτοκομικά.
Και ίσως τελικά, αυτό που όλοι χρειαζόμαστε είναι μικρές διατροφικές αλλαγές που θα μας βοηθήσουν να γίνουμε οι σεναριογράφοι της δικής μας πετυχημένης well-being ιστορίας. Φρόντισε την ενίσχυση του ανοσοποιητικού σου συστήματος, θρέψε το σώμα σου και σίγουρα θα σε ανταμείψει.