Η Εγκληματολογία ανήκει στις Κοινωνικές Επιστήμες (αν και εξυπηρετείται και από την Ιατρική – Βιολογία). Είναι η μελέτη του εγκλήματος σε όλες του τις εκφράσεις, οπουδήποτε και από οποιονδήποτε και αν εκτελείται. Πιο συγκεκριμένα εξετάζει τις αιτίες και συνέπειες οιασδήποτε εγκληματικής συμπεριφοράς.

Η Ευθυμία Μπλάνη είναι Ειδικός Σκιαγράφησης Προφίλ Εγκληματία και μας εξηγεί τι κάνει στην δουλειά της για να μην μείνουμε σε όσα ξέρουμε από τις Αμερικάνικες σειρές. 

• • • Ποια είναι τα είδη της (& τα χαρακτηριστικά κάθε είδους);

Επειδή η Εγκληματολογία είναι “μια μάνα με πολλά παιδιά” θα επιχειρήσω να υπεραπλουστεύσω (χάριν ευκολίας και καλύτερης κατανόησης), κάνοντας τον διαχωρισμό μεταξύ πρακτικής και θεωρητικής Εγκληματολογίας.

Η πρακτική Εγκληματολογία ασχολείται με την εκτέλεση του πολιτειακού νόμου (και της ανάλογης με το διαπραχθέν έγκλημα ενδεδειγμένης διαδικασίας), του οποίου η ουσία εξυπηρετεί (ή τουλάχιστον αυτό οφείλει) στην διαφύλαξη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και τον σεβασμό προς τη ζωή εν γένει (το οποίο επιτάσσει και ο φυσικός νόμος). Επιπροσθέτως, στην επιβολή κυρώσεων (π.χ σύλληψη, φρούρηση, συλλογή φυσικών στοιχείων, επεξεργασία φυσικών στοιχείων στα εγκληματολογικά εργαστήρια κ.λ.π) μετά την εγκληματική πράξη.

Εδώ συναντάμε επαγγέλματα όπως του αστυνομικού, του φύλακα σωφρονιστηρίου, αλλά και του εργαστηριακού εγκληματολόγου ο οποίος χειρίζεται το κομμάτι των εξειδικευμένων εργαστηριακών μεθόδων που χρησιμοποιούνται για την απόδειξη ενοχής ή αθωότητας μέσω όποιων διαθέσιμων φυσικών στοιχείων εντοπίζονται κάθε φορά  στην σκηνή του εγκλήματος είτε πρωτεύουσα, είτε δευτερεύουσα (π.χ γενετικό υλικό, δακτυλικό αποτύπωμα, αίμα κ.λ.π).

Η θεωρητική Εγκληματολογία ασχολείται με το ψυχολογικό κομμάτι του εγκλήματος. Ψάχνει τις αιτίες του και τις συνέπειές του στον άνθρωπο ατομικά και στην κοινωνία γενικότερα. Επιπροσθέτως, αναλαμβάνει και το κομμάτι της μελέτης των ενδεδειγμένων λύσεων περιορισμού της εγκληματικής συμπεριφοράς καθώς και ενδεδειγμένης (ανάλογης με την εγκληματική πράξη) τιμωρίας (& διάρκειας σωφρονισμού). Σε αυτόν τον τομέα βρίσκουμε επαγγέλματα όπως του Ειδικού Σκιαγράφησης Προφίλ Εγκληματία, Ψυχολόγου Σωφρονιστηρίου,  Κοινωνικού Λειτουργού κ.λ.π

Εσείς σε ποιο είδος ειδικεύεστε; 

Ειδικός Σκιαγράφησης Προφίλ Εγκληματία.

Υπάρχει κάποιο Πανεπιστημιακό Τμήμα Εγκληματολογίας στην Ελλάδα ή απαιτούνται μεταπτυχιακές σπουδές;

Ο μοναδικός αμιγής τομέας Εγκληματολογίας στη χώρα μας προσφέρεται από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Οι μεταπτυχιακές σπουδές (κυρίως στην αλλοδαπή εάν υπάρχει πρόθεση συνέχισης στον εν λόγω τομέα) είναι στην διακριτική ευχέρεια του φοιτητή και εξαρτώνται από τους επαγγελματικούς στόχους που έχει θέσει για το μέλλον.

Ανεξάρτητα από τα πτυχία, η συγκεκριμένη επιστήμη απαιτεί να διαθέτει κάποιος συγκεκριμένες δεξιότητες ή συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στην προσωπικότητά του;

Θεωρώ ότι τα δύο σημαντικότερα στοιχεία που πρέπει να διαθέτει ένας επιτυχημένος και σωστός Εγκληματολόγος είναι: α) η προσοχή στη λεπτομέρεια και β) η ικανότητα αποστασιοποίησης από μια συναισθηματικά φορτισμένη εμπειρία.

Πού μπορεί να βρεί εργασία ένας εγκληματολόγος της δικής σας ειδίκευσης;

Και στον Ιδιωτικό και στον Δημόσιο Τομέα. Είτε ως ελεύθερος επαγγελματίας μέσα από ένα εταιρικό σώμα το οποίο συνεργάζεται με την Πολιτεία και γνωματεύει σε διάφορες υποθέσεις, είτε απασχολούμενος εξ’ ολοκλήρου στο Δημόσιο (δυσκολότερο το συγκεκριμένο στην Ελλάδα). Στην Ελλάδα συνήθως επιλέγεται ακαδημαϊκή καριέρα.

Είναι ένα επάγγελμα με καλές απολαβές;

Ναι, εάν γίνουν οι σωστές επιλογές απασχόλησης. Στο εξωτερικό είναι ένα καλοπληρωμένο επάγγελμα από όποιο πόστο και εάν επιλέξει να το υπηρετήσει ο κάθε ενδιαφερόμενος. Για παράδειγμα ένας αστυνομικός στο Λος Άντζελες, Καλιφόρνια, Η.Π.Α ξεκινάει με μισθό γύρω στα 4,000 $, ενώ ένας αντίστοιχος Έλληνας αμείβεται με περίπου 700 €. Ο Ειδικός Σκιαγράφησης Προφίλ Εγκληματία είναι ένας ρόλος που είτε σε Σώματα εκτός μητροπολιτικών πόλεων, στην Ελλάδα αποτελεί επιστημονική φαντασία, ενώ στις μεγάλες πόλεις είναι στα σπάργανα.

Τι γίνεται με το εργασιακό στρές;

Δεν διαφέρει από κάποια άλλη δουλειά, δεδομένου ότι η επικινδυνότητα ενυπάρχει και σε άλλα επαγγέλματα. Βέβαια σημαντικό ρόλο παίζει η οργανωμένη και μεθοδική αντιμετώπιση των καθημερινών απαιτήσεων, για την ελαχιστοποίηση του στρες, δεδομένου ότι είναι μια εργασία που απαιτεί προσοχή στη λεπτομέρεια, μιας και οποιοδήποτε λάθος μπορεί να στοιχήσει σε μια υπόθεση.

• Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία του επαγγέλματος και ποια η μεγαλύτερη ευχαρίστηση;

Η μεγαλύτερη δυσκολία σίγουρα είναι το σοκ που αρχικά δημιουργείται στον επαγγελματία από τα περιστατικά που αντιμετωπίζει στην εργασιακή του ρουτίνα, όπως ο βίαιος θάνατος. Πολλές φορές οι συνθήκες είτε του θύματος ή της σκηνής του εγκλήματος δημιουργούν έντονο το αίσθημα της αποστροφής. Αυτό είναι κάτι που εξομαλύνεται σιγά-σιγά.

Η μεγαλύτερη ευχαρίστηση σίγουρα είναι όταν απονέμεται δικαιοσύνη.

• Υπάρχει χώρος για ελεύθερο χρόνο;

Εξαρτάται από το πόσο ενεργός αποφασίζει να είναι κάποιος στο επάγγελμα και ανάλογα με τους στόχους που έχει θέσει, τα οποία σαφέστατα είναι ευκολότερο διαχειρίσιμα εάν δουλεύει ανεξάρτητα και όχι στο Δημόσιο. Στο Δημόσιο υπάρχει ένας ανεξάντλητος φόρτος, μιας και όπως όλοι γνωρίζουμε «το έγκλημα δεν κοιμάται ποτέ».

• Είναι ένα επάγγελμα που σχετίζεται με το έγκλημα, άρα ταυτόχρονα εγκυμονεί κινδύνους;

Αναλόγως με το πόστο που υπηρετεί ο κάθε επαγγελματίας. Κίνδυνος για την σωματική ακεραιότητα δεν υπάρχει, ας πούμε για τον εγκληματολόγο του εργαστηρίου, όμως υπάρχει κίνδυνος καταστροφής της υπόθεσης εάν τα φυσικά στοιχεία δεν διαχειριστούν σωστά και με τον ενδεδειγμένο τρόπο.

• Εσείς πότε καταλάβατε ότι θέλετε να ακολουθήσετε το συγκεκριμένο κλάδο;

Όπως και εγκληματίας γίνεσαι και δεν γεννιέσαι, το ίδιο ισχύει και για τον Εγκληματολόγο, διατηρώντας μια μικρή επιφύλαξη για τον αναλυτή της ψυχολογίας και συμπεριφοράς του εγκληματία και ανάλυσης του εγκλήματος, ο οποίος θεωρώ ότι πρέπει πέραν της εκπαίδευσής του να έχει και ένα έμφυτο ταλέντο πάνω σε αυτό.