Χριστούγεννα και νέος χρόνος. Η οικογένεια και η ανεξίτηλη σφραγίδα της πάνω μας σε κοινή πορεία με το χρόνο που φεύγει. Και με τον χρόνο που κερδίζεται όταν οι οικογένειες μεγαλώνουν. Στην Ελλάδα ειδικά, ο θεσμός κρατάει στέρεες βάσεις, ωστόσο το μωσαϊκό που σχηματίζει ο ρόλος της δημιουργεί ανομοιογενείς εικόνες και συμπεριφορές. Πρώτη ύλη, ξενοιασιά, ισορροπίες, απωθημένα, κατηγορίες, (αόρατες) αλυσίδες, προστατευτικές φούσκες, δοκιμαστικές εκρήξεις, διάψευση, πληρότητα, μικρόκοσμος, κενά δυσαναπλήρωτα, βαθιά μνήμη, ευγνωμοσύνη, ωριμότητα, αλλαγή ρόλων – μια κυκλική τροχιά που μόνο τέλεια δεν είναι. Τέτοια εποχή, πάντα οι εικόνες γίνονται εντονότερες και οι οικογενειακές συγκεντρώσεις δεν παύουν να είναι πολύτιμες και ξεχωριστές.

Πάμε να θυμηθούμε 10 τραγούδια που μιλάνε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο για την οικογένεια.

1) Από την πρόσφατη δουλειά του ευρηματικού Φοίβου Δεληβοριά με τίτλο “Καλλιθέα”, ξεχωρίζει το κομμάτι “Μπάσταρδος γιος”. Mιλάει για τη μετεξέλιξη των γενεών, για τα παιδικά μας βιώματα που απομακρύνονται σιγά σιγά και κρατάνε ένα ξεχωριστό κομμάτι της μνήμης σε ένα περίεργο είδος μουσικής και νοσταλγίας.

2) Η Νατάσσα Μποφίλιου σε στίχους του Γεράσιμου Ευαγγελάτου και μουσική του Θέμη Καραμουρατίδη στο τραγούδι “Δεμένη” από το άλμπουμ  του 2012, “Οι μέρες του φωτός”. Μια φροϋδική προσαρμογή σε ένα σταυροδρόμι εσωτερικής ωρίμανσης και κοινωνικών σχέσεων.

3) Συνεχίζουμε στο ίδιο είδος με τον Ηλία Βαμβακούση από τη δισκογραφική του απόπειρα “Κάποια μέρα” από το 2013. To τραγούδι λέγεται “Διαδρομή” και δεν είναι παρά η καταγραφή της διαδρομής του πατέρα του ή κάποιου πατέρα τέλος πάντων, προς τη δουλειά του ένα καλοκαιρινό πρωινό με μια εναλλακτική αναμνησιακή ματιά.

4) Στη συνέχεια, διαλέγουμε μια ατμοσφαιρική διασκευή του Κωνσταντίνου Βήτα, από το δίσκο “Transformations του 2003” σε ένα από τα πολλά αριστουργήματα του δίδυμου Χατζιδάκις – Γκάτσος. Τίτλος “Ήσουν παιδί σαν το Χριστό” και η ανάμνηση μιας όμορφης εποχής που έγινε ευγνωμοσύνη.

5) Επίσκεψη στην ξένη δισκογραφία και στην υπέροχη φωνή της Ιρλανδής Dolores O’Riordan και τους Cranberries. Το τραγούδι “Ode to my family” από το δίσκο του 1994, “No need to argue”. Ο τίτλος μιλάει από μόνος του.

6) Από τον δίσκο “John Lennon Anthology”, ανασύρουμε το “Beautiful boy” του John Lennon, ένα πολύ όμορφο τρυφερό νανούρισμα αφιερωμένο στο γιο του, Sean.

7) Αρκετά χρόνια αργότερα, συναντάμε μία από τις λίγες μπαλάντες των Metallica μέσα από album “Load” του 1996. Ο τίτλος είναι “Mama said” και μάλλον αποτελεί μια αυτοβιογραφική αναφορά του James Hetfield στη δύσκολη σχέση με τη μητέρα του και στην προσπάθειά του να προχωρήσει χωρίς αυτήν μετά το θάνατό της.

8) Η  υπέροχη “Mπαλάντα της Ιφιγένειας” σε στίχους, μουσική και ερμηνεία της Χαρούλας Αλεξίου από το 1984 και το δίσκο “Εμφύλιος έρωτας”. Eξίσου αυτοβιογραφικό, μοναδικά αφηγηματικό. Χωρίς άλλα περιττά σχόλια.

9) To 1978, o Νίκος Ξυλούρης κυκλοφόρησε το δίσκο με τίτλο “Σάλπισμα”, ο οποίος εμπεριέχει μελοποιήσεις του Λουκά Θάνου σε έργα γνωστών ποιητών. Οι “Πόνοι της Παναγιάς” σε στίχους του Κώστα Βάρναλη, αναφέρεται στην πικρή σοφία της κάθε μάνας και την ανάγκη να προστατέψει το παιδί της σε σπαρακτικό ιδιοφυή αντιπαραβολικό φόντο με την Παναγία και τον Χριστό. Νομίζω ότι ο στίχος “όχι σκλάβος ή προδότης” θα με ανατριχιάζει για πάντα.

10) Για το τέλος και σε πιο λαϊκούς ήχους, θυμόμαστε την σπουδαία δημιουργία του Άκη Πάνου και το τραγούδι του “Πες μου παππού”. H αναζήτηση της σοφίας μέσα από τα μάτια της οικογένειας σε ένα βαθιά αυθεντικό λαϊκό κομμάτι, από εκείνα που ήξεραν να συνδέουν την τέχνη με την πραγματική ζωή.