Τρεις γυναίκες βρίσκονται στο επίκεντρο του ‘Big Little Lies’, της σειράς του ΗΒΟ που ξεκίνησε απο βιβλίο και εξετάζει με τόλμη, θέματα όπως η μητρότητα, ο γάμος και το χρήμα – έχοντας ως background πανέμορφες παραλίες και την κλασσική πλοκή του ‘ποιός το έκανε’. Ωστόσο, πέρα απο την αγωνία και το μυστήριο, η σειρά έχει εντυπωσιάσει με τις εικόνες ενδοοικογενειακής βίας που παρουσιάζονται ως κάτι το σύνηθες στο γάμο της Celeste και του Perry.
Διάβασε για Το Big Little Lies εφερε τις γυναικες στο προσκηνιο
Αν δεν παρακολουθείτε ήδη τη σειρά, οι ηθοποιοί Reese Witherspoon, Shailene Woodley και Nicole Kidman δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό (μαζί με ένα all-star cast) και απεικονίζουν κοινά στερεότυπα – η Madeline γνωρίζει τους πάντες και τα πάντα και ζηλεύει τη νέα και σέξι σύζυγο του πρωην της (Witherspoon), η Jane είναι μια εσωστρεφής νεαρή με άγνωστο παρελθόν (Woodley) και η Celeste είναι η δοτική και όμορφη μητέρα που μένει στο σπίτι και μεγαλώνει τους γιους της. Η τελευταία αποτελεί αντικείμενο θαυμασμού – αλλά και ζήλειας- για τον φαινομενικά τέλειο γάμο της (Kidman).
Aλλά – προσοχή, ακολουθούν spoilers! –
Στα πρώτα δυο επεισόδια αποκαλύπτεται πως η ζωή της Celeste είναι μια απάτη.
Όταν γνωρίζουμε για πρώτη φορά τη Celeste, αυτή στέκεται στο εντυπωσιακό μπαλκόνι μιας υπερπολυτελούς έπαυλης με θέα τον Ειρηνικό με τους δυο αξιαγάπητους δίδυμους γιους της. Πρόκειται για μια picture-perfect στιγμή, την οποία έρχεται να συμπληρώσει ο χαρισμάτικός και ομορφος σύζυγος της Perry (που τον υποδύεται ο Alexander Skarsgård). Έλειπε για δουλειά και η Celeste χαίρεται που είναι ξανά σπίτι. Οι δυο τους αγκαλιάζονται, συζητούν και γελούν μαζί όπως κάθε παντρεμένο ζευγάρι. Στη συνέχεια όμως, πιάνει το στήθος της έντονα μπροστά απο τα παιδιά τους και απο τη γλώσσα του σώματος της είναι φανερό πως νιώθει άβολα. Αμέσως απομακρύνεται με ένα αχνό χαμόγελο και πηγαίνει προς την άκρη. Η σκηνή συνεχίζεται με τον Perry να παίζει με τα παιδιά τους και η κάμερα δείχνει το πρόσωπο της Celeste, σκοτεινό και απόμακρο.
Ως θεατές, καταλαβαίνουμε οτι κάτι περίεργο έχει μόλις συμβεί αλλά δεν είμαστε και απολύτως σίγουροι. Υπάρχει η αίσθηση πως η Celeste αγαπά τον άντρα της, αλλά ίσως τον μισεί επίσης. Ή ακόμη και να τον φοβάται. Και σύντομα θα μάθετε το γιατί. Εκείνο το βράδυ, κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης για κάποιο αδιάφορο θέμα, ο Perry χαστουκίζει δυνατά τη Celeste στο πρόσωπο, και εκείνη φεύγει απο κοντά του σαν ένα πληγωμένο ζώο.
‘Η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ίδια σε κάθε σχέση, διότι κάθε σχέση διαφέρει.’
Ένα βράδυ, η Celeste εξομολογείται στη Madeline οτι, ‘Μερικές φορές νιώθω πως του αρέσει να μαλώνουμε γιατί αυτό οδηγεί στο σεξ’. Ωστόσο, παραλείπει να αναφέρει τη σωματική βια που της ασκεί ο Perry και συνεχίζει, ‘Μερικές φορές νιώθω πως μου αρέσει.’ Τα πράγματα όμως περιπλέκονται όταν ο τελευταίος προσφέρει στη Celeste ένα γιγαντιαίο μπουκέτο λουλούδια και μια κάρτα –στην οποία εκφράζει την αγάπη του προς αυτήν – και έτσι, φαίνεται να τον συγχωρεί.
Η Celeste είναι έξυπνη, μορφωμένη και οικονομικά ανεξάρτητη: πώς είναι δυνατόν να έχει επιτρέψει στον εαυτό της να είναι με κάποιον που την πληγώνει;
Το να είναι κανείς σε μια σχέση όπου υπάρχει κακοποίηση δεν έχει να κάνει με την εξυπνάδα ή το κοινωνικοοικονομικό status αλλά με την αδυναμία. Στο επίκεντρο αυτής της αδυναμίας είναι η βαθιά έλλειψη αυτοεκτίμησης. Παρ’ όλο που μια γυναίκα μπορεί να είναι ισχυρή και πετυχημένη στην καριέρα της, η αντίληψη που έχει για τον εαυτό της -στα πλαίσια των προσωπικών σχέσεων της – μπορεί να είναι εντελώς διαφορετική.
Μα φαίνεται να έχει τόση αυτοπεποίθηση.
Τα φαινόμενα απατούν. Πολλές γυναίκες σε βίαιες σχέσεις είναι ανασφαλείς και επικριτικές προς τον εαυτό τους. Συχνά μπορεί να υποφέρουν απο άγχος, κατάθλιψη, διάφορες διατροφικές διαταραχές ή ακόμη και να εθίζονται σε ουσίες αλλά και να κρίνουν σκληρά τους εαυτούς τους. Μπορεί ακόμη και να νιώθουν ως κάποιο βαθμό πως αξίζουν αυτή την κακοποίηση. Συνήθως, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες απέναντι στην απόρριψη – κάτι που σημαίνει πως βασίζονται υπερβολικά στους συντρόφους τους για να επιβεβαιώσουν την αξία τους – γεγονος που τις καθιστά απίστευτα αδύναμες και έρμαια στους ‘θύτες’ τους.
Γιατί δεν χωρίζει η Celeste τον Perry;
Δεν γνωρίζουμε ακόμη τους λόγους για τους οποίους παραμένει η Celeste στον γάμο της, αλλά σίγουρα υπάρχουν. Το να μάθει κανείς να απομακρύνεται απο μια βίαιη σχέση δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως υπάρχουν πολλά εμπόδια σε μια τέτοιου είδους σχέση. Είναι πολλοί οι παράγοντες που πρέπει να λάβει υπόψιν ο σύντροφος που δέχεται την κακοποίηση. Η πραγματικότητα είναι πως η πιο επικίνδυνη στιγμή για έναν επιζών/ θύμα είναι όταν απομακρύνεται απο τον βίαιο σύντροφο. Και η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο περίπλοκη όταν υπάρχουν παιδιά ή οικονομική εξάρτηση. Αυτά τα θέματα πρέπει να αντιμετωπιστούν με γνώμονα την ασφάλεια των εμπλεκόμενων.
Θα μπορούσε τουλάχιστον να μιλήσει σε κάποιον για την κακοποίηση, σωστά;
Είναι σύνηθες για τις γυναίκες να νιώθουν έντονα αισθήματα ντροπής και ενοχής όταν καταλήγουν σε βίαιες σχέσεις. Η ντροπή σε παραλύει. Νιώθουν πως θα έπρεπε να προσέχουν ώστε να μην καταλήξουν με κάποιον που τις πληγώνει. Αλλά αυτό το σκεπτικό λειτουργεί μονο με τη λογική, κάτι που εκλείπει απο μια βίαιη σχέση. Υπάρχουν λόγοι για τους οποίους πολλές γυναίκες καταλήγουν και παραμένουν σε βίαιες σχέσεις, ακόμη και αν οι λόγοι αυτοί δεν βγάζουν νόημα.
Γιατί δέχεται η Celeste τη συγγνώμη του συζύγου της και τον συγχωρεί σαν να μην έγινε τίποτα;
Η Celeste είναι ξεκάθαρα μπερδεμένη όσον αφορά τη σχέση της με τον Perry. Συνήθως, μια σχέση που περιλαμβάνει κακοποίηση ξεκινά ως μια πολύ δελεαστική και ελκυστική, όπου εύκολα ερωτεύεται κάποια τον σύντροφο της. Αρχικά, αυτός που ασκεί την κακοποίηση είναι ρομαντικός και γοητευτικός. Συμπεριφέρεται με τρόπο που ‘καλύπτει’ το μεγάλο κενό που ίσως νιώθει μέσα της η γυναίκα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με κοπλιμέντα, δώρα, περνώντας πολύ χρόνο μαζί ή έντονο σεξ, και με το πέρασμα του χρόνου, η κακοποίηση μπαίνει στο παιχνίδι. Ο κύκλος της κακοποίησης αποτελείται απο τρία μέρη:
- Η φάση όπου αυξάνεται η ένταση: Σε αυτή τη φάση, εμφανίζεται αυξανόμενη ένταση σε συνήθη θέματα όπως τα λεφτά, τα παιδιά ή τη δουλειά. Το θύμα προσπαθει να ελέγξει την κατάσταση και να ευχαριστήσει τον θύτη με το να ενδίδει ή να αποφεύγει την κακοποίηση. Τότε είναι το σημείο όπου ξεκινά η λεκτική βία. Στο τελος όμως, καθώς η ένταση αυξάνεται, αρχίζει και η σωματική βία.
- To επεισόδιο της οξείας κακοποίησης: Αυτό το επεισόδιο πραγματοποιείται όταν η ένταση βρίσκεται στα ύψη και ξεκινά η σωματική βία. Τις περισσότερες φορές προκαλείται απο κάποιον εξωτερικό παράγοντα ή τη συναισθηματική κατάσταση του θύτη- όχι απο τη συμπεριφορά του θύματος.
- Η φάση του ΄μήνα του μέλιτος΄: Στην αρχή, ο θύτης νιώθει ντροπή για τη συμπεριφορά του. Εκφράζουν τη μετάνοια τους, προσπαθούν να μειωσουν τις πραγματικές διαστάσεις της κακοποίησης και μπορεί ακόμη να κατηγορήσουν και το σύντροφο τους. Συμπεριφέρονται με φροντίδα, ζητούν συγγνώμη, είναι γενναιόδωροι και προσφέρουν τη βοήθεια τους. Θα προσπαθήσουν να πείσουν το σύντροφο τους πως δεν θα ξανασυμβεί. Αυτή η τρυφερη και γεμάτη μεταμέλεια συμπεριφορά ενδυναμώνει το δέσιμο μεταξύ των συντρόφων και πιθανοτατα, πείθει το θύμα για άλλη μια φορά πως δεν πρέπει να χωρίσει.
Αυτός ο κύκλος συνεχίζεται ξανά και ξανά και ίσως μπορεί να εξηγήσει γιατί παραμένουν τα θύματα σε βίαιες σχέσεις. Παρ’ όλη την κακοποίηση, οι υποσχέσεις και η γενναιοδωρία της φάσης του ΄μήνα του μέλιτος΄ δίνει στο θύμα τη λανθασμένη εντύπωση πως όλα θα πάνε καλά.
Είναι δυνατόν η Celeste να αγαπά τον σύζυγο της, παρ’ όλη την κακοποίηση;
Φυσικά. Η κακοποίηση – σε οποιαδήποτε μορφή της –οπωσδήποτε δεν ειναι αποδεκτή, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως ο θύτης δεν έχει και κάποια χαρακτηριστικά που τον κάνουν αγαπητό. Ίσως η γενναιοδωρία, το πάθος και η αίσθηση του χιούμορ να είναι τα θετικά στοιχεία του. Ίσως να είναι όλα αυτά που εμπνέει ο Perry στη Celeste. Την κάνει να νιώθει σεξουαλική, ερωτεύσιμη και πως την εκτιμά και τη σέβεται. Είναι αρκετά περίπλοκο, αλλά το μονο σίγουρο είναι πως η κακοποίηση είναι τοξική για τη σχέση τους. Άλλη μια πικρή αλήθεια είναι οτι, δεν μπορούμε να επιλέξουμε ποιός μας ελκύει. Η έλξη είναι κάτι που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Είναι αυτός λόγος για να μείνουμε με ένα σύντροφο που μας κακοποιεί; Οχι. Αλλά είναι σημαντικό να τονίσουμε πως η έλξη δεν είναι ένας διακόπτης που μπορούμε να ανοιγοκλείνουμε.
Πώς μπορώ να καταλάβω αν κάποιος βρίσκεται σε μια σχέση όπου υπάρχει βια; Ποιά είναι τα ανησυχητικά σημάδια;
Υπάρχει σύγχυση όσον αφορά το τί συνιστά μια βίαιη συμπεριφορά. Είναι αρκετά δύσκολο ακόμη και για το ίδιο το θύμα να συνειδητοποιήσει οτι βρίσκεται σε μια βίαιη σχέση και κατ’ επέκτασιν, το να φύγει απο αυτήν. Πολλοί πιστεύουν οτι είναι εύκολο να διακρίνει κανείς αν βρίσκεται σε μια βίαιη σχέση αλλά μερικές φορές, δεν είναι. Ίσως να υπάρχει πραγματική αγάπη ανάμεσα στους συντρόφους, κοινό παρελθόν που κάνει το μέλλον του ενός μακριά απο τον άλλο να φαντάζει αβάσταχτο ή υποσχέσεις του θύτη προς το θύμα πως θα αλλάξουν τη συμπεριφορά τους. Όλα αυτά το κάνουν τρομερά δύσκολο να φύγει το θύμα απο τη σχέση.
Μερικά συχνά (και πρώιμα) προειδοποιητικά σημάδια ενδοοικογενειακής βίας περιλαμβάνουν:
- υπερβολική ζήλεια/ κτητικότητα
- επιβολή ελέγχου, μη ρεαλιστικές προσδοκίες
- συνεχής απαίτηση προσοχής
- πίεση να απομακρυνθείς απο την οικογένεια/ φίλους
- ψέμματα ή χρήση τακτικών χειραγώγησης
- υπερβολική κριτική
- ξαφνικές αλλαγές διάθεσης
- αυστηροί ρόλοι στο σεξ
- λεκτική/ συναισθηματική/ ψυχολογική κακοποίηση
Εάν κάποιος που γνωρίζω μου εκμυστηρευτεί πως δέχεται κακοποίηση απο τον σύντροφο του, τί μπορώ να κάνω για να τον/ την στηρίξω;
Προσπάθησε να διατηρήσεις τη ψυχραιμία σου ενώ παράλληλα φροντίζεις για την ασφάλεια τους. Μην ασκήσεις κριτική και μην αποδώσεις ευθύνες, καθώς αυτό θα κάνει τα πράγματα χειρότερα. Ρώτησε τους πώς μπορείς να βοηθήσεις και βεβαίωσε τους πως είσαι δίπλα τους για ο,τι χρειαστούν. Mην κακολογήσετε τον σύντροφο και τις πράξεις του, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να κάνει το θύμα αμυντικό και είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν ακόμη αισθήματα απο μέρους τους.
Τέλος, να είστε υπομονετικοί. Το γεγονός οτι σας το εκμυστηρεύτηκαν δεν σημαίνει πως είναι έτοιμοι να αποχωρίσουν απο αυτή τη σχέση. Ενθαρρύνετε τους να καλέσουν σε μια υποστηρικτική γραμμή ενδοοικογενειακής βίας και να απευθυνθούν σε ένα ψυχολόγο ή σύμβουλο. ΜΗΝ προτείνετε να πάνε μαζί σε ψυχολόγο για ζευγάρια, καθώς κάτι τέτοιο αντενδείκνυται όταν έχει προηγηθεί ενδοοικογενειακή βία. Αν θεωρείτε πως βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο (σε περίπτωση σωματικής βίας ή αν απειλείται η ζωή τους), προτρέψτε τους να καλέσουν άμεσα την αστυνομία.
Original: theeverygirl.com
Μετάφραση: Δήμητρα Καρατζά
