Η μίνι σειρά του Netflix, Adolescence, έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις, όχι μόνο λόγω της συναρπαστικής αστυνομικής της πλοκής και της ιδιαίτερης σκηνοθετικής της ματιάς, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώνει την πολυπλοκότητα της εφηβείας. Στον πυρήνα της, η σειρά εξερευνά τη διαδρομή ενός εφήβου μέσα από τις σκιές μιας τραυματικής εμπειρίας, αναδεικνύοντας τις λεπτές γραμμές μεταξύ ενοχής, θυματοποίησης και εσωτερικών συγκρούσεων.
Ένας από τους πιο σημαντικούς χαρακτήρες στη σειρά είναι η ψυχολόγος Briony Ariston, την οποία υποδύεται εξαιρετικά η Erin Doherty. Η Ariston αναδεικνύεται ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της εφαρμογής αρχών της κλινικής ψυχολογίας στην πράξη, προσφέροντας μια ρεαλιστική, αν και συμπυκνωμένη, εικόνα της ψυχολογικής αξιολόγησης και παρέμβασης.
Εφαρμογή αρχών κλινικής ψυχολογίας στην αξιολόγηση του εφήβου
Από την πρώτη της εμφάνιση, η Ariston δεν προσεγγίζει τον νεαρό Jamie Miller ως έναν απλό κατηγορούμενο. Αντίθετα, επιδεικνύει μια προσέγγιση που εδράζεται στην κατανόηση και την ενσυναίσθηση, δύο θεμελιώδεις αρχές της κλινικής ψυχολογίας.
Αναγνωρίζει ότι πίσω από την πράξη, για την οποία ο 13χρονος Jamie παραμένει σιωπηλός και αινιγματικός, κρύβονται πιθανώς βαθύτερα ψυχολογικά ζητήματα. Όπως γνωρίζουν καλά όσοι έχουν ολοκληρώσει σπουδές στην ψυχολογία, η υπομονή και η επιμονή της στις συνεδρίες αντικατοπτρίζουν τη σημασία που έχει η οικοδόμηση μιας θεραπευτικής σχέσης – μιας σχέσης απαραίτητης για την αποτελεσματική ψυχολογική διερεύνηση και την ανάπτυξη ενός κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου.
Παρατήρηση συμπεριφοράς και ανάλυση αντιδράσεων
Η Ariston εφαρμόζει διάφορες τεχνικές που βασίζονται σε επιστημονικά τεκμηριωμένες πρακτικές και τις οποίες συναντάμε συχνά στην κλινική πράξη. Παρατηρούμε την προσπάθειά της να δημιουργήσει ένα ασφαλές και μη επικριτικό περιβάλλον για τον Jamie, ενθαρρύνοντάς τον να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του χωρίς φόβο.
Οι ερωτήσεις της είναι συχνά ανοιχτού τύπου, στοχεύοντας στην εξερεύνηση του εσωτερικού του κόσμου και στην κατανόηση της δικής του οπτικής για τα γεγονότα. Η προσοχή της στη μη λεκτική επικοινωνία του Jamie, στις εκφράσεις του προσώπου και στη στάση του σώματος, αποτελεί επίσης μια κλασική τεχνική κλινικής παρατήρησης, που την βοηθά να ανιχνεύσει πιθανές αντιφάσεις ή ανείπωτες αλήθειες.
Ολιστική προσέγγιση στην κατανόηση του ψυχοκοινωνικού περιβάλλοντος
Η Ariston δεν επικεντρώνεται αποκλειστικά στο άτομο, αλλά λαμβάνει υπόψη της το ευρύτερο ψυχοκοινωνικό του πλαίσιο. Διερευνά τη δυναμική της οικογένειάς του, τις κοινωνικές του αλληλεπιδράσεις και τον ρόλο των social media στη διαμόρφωση της ψυχικής του κατάστασης.
Η συγκεκριμένη προσέγγιση αντικατοπτρίζει το βιοψυχοκοινωνικό πρότυπο της κλινικής ψυχολογίας, σύμφωνα με το οποίο η ανθρώπινη συμπεριφορά επηρεάζεται από μια πολυπαραγοντική αλληλεπίδραση βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραμέτρων.
Αντικειμενικότητα και δεοντολογία
Τέλος, ένα από τα πιο αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά της Ariston είναι η αυστηρή προσήλωσή της στην επαγγελματική δεοντολογία. Παρά τη σοβαρότητα του εγκλήματος και την έντονη συναισθηματική φόρτιση της υπόθεσης, διατηρεί την αντικειμενικότητά της. Δεν αναλαμβάνει τον ρόλο του δικαστή ή του συνηγόρου: ο ρόλος της είναι να αξιολογήσει την ψυχολογική κατάσταση του Jamie με επιστημονική ακρίβεια και να προσφέρει πληροφορίες που μπορεί να συμβάλλουν στην κατανόηση της υπόθεσης.
Τελικές σκέψεις
Παρότι το Adolescence συμπυκνώνει δραματουργικά τη διαδικασία της ψυχολογικής αξιολόγησης, η προσέγγιση της Ariston είναι εντυπωσιακά ακριβής από επιστημονική σκοπιά. Η σειρά καταφέρνει να μεταφέρει στο ευρύ κοινό βασικές αρχές της κλινικής ψυχολογίας, προσφέροντας μια ρεαλιστική απεικόνιση του τρόπου με τον οποίο οι ειδικοί ψυχικής υγείας προσεγγίζουν τις πολύπλοκες υποθέσεις προσπαθώντας να κατανοήσουν την ανθρώπινη ψυχή, ακόμη και στις πιο σκοτεινές της εκφάνσεις.
Μελετώντας την ψυχολογία των χαρακτήρων της σειράς, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι στη σύγχρονη εποχή και τον καθοριστικό ρόλο που παίζουν η οικογένεια, το σχολείο και το διαδίκτυο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους. Η σειρά αποτελεί μια εξαιρετική αφορμή για συζήτηση γύρω από την ψυχική υγεία των εφήβων, προσφέροντας πολύτιμα μαθήματα τόσο στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας όσο και στο ευρύ κοινό.
