Το καλοκαίρι που μας πέρασε είχα παρευρεθεί στην επίσημη πρεμιέρα του “Lost Daughter”, την κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου βιβλίου της Έλενας Φεράντε.

Στην ταινία η πρωταγωνίστρια είναι μία γυναίκα, η οποία είναι μητέρα δύο κοριτσιών και ταυτόχρονα καθηγήτρια ακαδημαϊκής καριέρας. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας παρακολουθούμε τη Leda, τη γυναίκα αυτή να παλεύει με τις τύψεις που της φορτώνει η κοινωνία επειδή πολύ απλά “δεν ήταν ευτυχισμένη μόνο με το να είναι μάνα”.

Γιατί έτσι μεταφράζεται αυτό το “ταυτόχρονα” στη σύγχρονη κοινωνία, ως κακή μάνα, εγωίστρια, που κοιτάει τις προσωπικές της ανάγκες όταν πλέον θα έπρεπε να ζει και να αναπνέει ως προέκταση των παιδιών της. Στον ελεύθερο χρόνο της, όσος κι αν απομένει, αφού έχει πλήρως ασχοληθεί με τα παιδιά, θα πρέπει να διαβάζει βιβλία σχετικά με το σωστό μεγάλωμα, να ψάχνει τον καλύτερο παιδότοπο ως την πιο συναρπαστική έξοδο του ΣΚ και προφανώς να βγαίνει μόνο με άλλες μαμάδες που θα μπορούν να ανταλλάσσουν εμπειρίες για το ποιο φαγητό προτιμάει ο Γιαννάκης ή που έχει φθηνότερες πάνες.

Οτιδήποτε παρεκκλίνει από αυτό και έχει ως επίκεντρο την προσωπική ευχαρίστηση, θεωρείται απαγορευτικό. Τις περισσότερες φορές που βλέπω μια γυναίκα να απολαμβάνει κάτι ή να φεύγει μερικές μέρες μακριά από το παιδί της, αυτό συνοδεύεται από μια απολογία, είτε γραπτή, είτε λεκτική. Όταν δεν εντοπίζεται τίποτα από τα δύο, τότε είναι σίγουρα νοητή. Δεν έχω δει ποτέ τέτοια απολογία από άντρα. Γιατί στους άντρες επιτρέπεται, σχεδόν επιβάλλεται να επενδύουν στην καριέρα τους. Δεν ερωτώνται ποτέ πως συνδυάζουν προσωπική ζωή και καριέρα ή αν νιώθουν τύψεις που άφησαν τα παιδιά στο σπίτι.

Είναι πολύ σημαντικό ένας άνθρωπος όταν γίνεται γονέας να μην χάνει όλες του τις άλλες ιδιότητες. Να μην τον ρουφάει αυτή η ταμπέλα, να διατηρεί την προσωπικότητα του. Καταλαβαίνω ότι αυτή η ισορροπία για να διατηρηθεί μπορεί να είναι παραπάνω από απαιτητική διαδικασία, καθώς οι ρόλοι διαταράσσονται και πλέον ο άνθρωπος είναι και γονιός και πρέπει να μάθει να ζει σε μια νέα πραγματικότητα. Όμως δεν πρέπει να είναι μόνο γονιός.

Έχω μια καλή φίλη που τη θαυμάζω για αυτό, ήταν από τα πρώτα πράγματα που είχα παρατηρήσει πάνω της. Ένας άνθρωπος ζωντανός που θέλει να ρουφάει της ζωή. Που ναι, έγινε μάνα, λατρεύει τα παιδιά της, αλλά δεν απολαμβάνει καθόλου τα ομαδικά γκρουπ των μαμάδων που ασχολούνται όλη τη μέρα με την παραμικρή λεπτομέρεια για τη διοργάνωση της σχολικής εκδήλωσης, που δεν θα κάτσει να φτιάξει να χειροποίητα χριστουγεννιάτικα στολίδια και που μέσα σε όλον αυτό τον μαμαδοπυρετό νιώθει κάπως παράταιρη που ναι, προτιμάει να πιει 10 ποτά και να χορεύει σε ένα φεστιβάλ μέχρι το πρωί. Που δεν φοβάται να δείξει πόσο απολαμβάνει τον χρόνο με τον εαυτό της/ τον σύντροφό της/ τους φίλους της.

Μέσα στον προηγούμενο μήνα παρακολουθήσαμε όλοι αποσβολωμένοι την εμφάνιση της Rihanna στο Superbowl η οποία συνοδευόταν από την επίσημη ανακοίνωση της προχωρημένης εγκυμοσύνης της. Μέσα σε όλα τα διθυραμβικά σχόλια, διάβασα πάρα πολλά σχόλια απογοήτευσης, από το ότι δεν ήταν αυτό το show που περιμέναμε από την άλλοτε too-hot-to-handle Rihanna, μέχρι πως τώρα που είναι σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα πάλι έγκυος θα καθυστερήσει κι άλλο να βγάλει δίσκο.

Γενικότερα μια δυσφορία

Άλλη μια φορά δηλαδή που μια γυναίκα έγινε αντικείμενο κατακραυγής επειδή αποφάσισε να κάνει ό,τι θέλει. Να έχει προσωπικές επιθυμίες. Να θέλει και να περιμένει το δεύτερο παιδί της και να τραγουδήσει στο Super Bowl, αντί να κάθεται στο σπιτάκι της, πίνοντας το τσαγάκι της και κάνοντας οτιδήποτε κλισέ πρέπει να κάνει μια έγκυος. Κάποιοι σίγουρα δεν αντέχουν τόση προσωπική βούληση.

Είναι πολύ δύσκολο για την ίδια τη γυναίκα πολλές φορές να διακρίνει τις προσωπικές της επιθυμίες, όταν όλη η κοινωνία προσπαθεί να τις σαμποτάρει. Ακόμη και για εμάς τους ίδιους, από την πλευρά του παιδιού, έχουμε σίγουρα πιάσει πολλές φορές τον εαυτό μας να ξεχνάμε ότι οι γονείς μας είναι και άνθρωποι.

Η μητέρα μας είναι γυναίκα πρώτα και μετά όλα τα υπόλοιπα.

Γυναίκα με όνειρα, φοβίες, επιθυμίες, ανασφάλειες, ερωτικές επιθυμίες, σκοτεινές σκέψεις, φωτεινές σκέψεις. Άνθρωπος που δεν πρέπει να ματαιώνεται και να βάζει τον εαυτό του δεύτερο επειδή πλέον μπορεί να αγαπάει περισσότερο και από τον ίδιο ένα άλλο πλάσμα. Γιατί μια μητέρα που παλεύει για τις επιθυμίες της και αγαπάει τον εαυτό της, δείχνει με τον πιο έμπρακτο και πρακτικό τρόπο στο παιδί της πως να είναι μαχητής. Πώς να ονειρεύεται, να τολμάει, να μην μπαίνει σε καλούπια. Κι αυτό είναι κάτι που δεν θα αφήσουμε καμία κοινωνία να μας το στερήσει.