Έχεις ποτέ νιώσει ότι ένας φίλος είναι θυμωμένος μαζί σου και στο τέλος κατάλαβες ότι όλο αυτό ήταν απλώς δημιούργημα του φόβου σου;

Ή ένιωσες σίγουρ@ ότι ο σύντροφός σου σε απατά, μόνο και μόνο για να ανακαλύψεις ότι το προαίσθημά σου ήταν παντελώς λάθος; Ή μήπως πίστεψες ότι το αφεντικό σου θεώρησε ότι έχεις χαλαρώσει στη δουλειά, ενώ σε διαβεβαίωσε ότι αυτό δεν ίσχυε καθόλου;

Ένας συνηθισμένος λόγος που μπορεί να υπάρχουν τέτοιες λανθασμένες αντιλήψεις, είναι ότι ο εγκέφαλος μερικές φορές δυσκολεύεται να διακρίνει μεταξύ των ερεθισμάτων και των απειλών.

Πρόκειται για ένα ισχυρό συναίσθημα, αίσθηση ή πεποίθηση που προκύπτει στο παρόν, αλλά στην πραγματικότητα βασίζεται σε εμπειρίες του παρελθόντος. Έτσι, χρησιμοποιώντας τα παραπάνω παραδείγματα, μπορεί εύκολα να υποθέσεις ότι αυτά τα σενάρια επαναλαμβάνονται, ακόμη και αν τα στοιχεία δε μοιάζουν τόσο με τα προηγούμενα. Μια απειλή, από την άλλη, είναι περισσότερο ένα ισχυρό συναίσθημα, αίσθηση ή πεποίθηση που προκύπτει επειδή υπάρχει ένας πραγματικός κίνδυνος ή ρίσκο στην παρούσα στιγμή.

Κατανοώντας πώς να ανταποκρινόμαστε στα συναισθηματικά ερεθίσματα, μπορούμε να βελτιώσουμε την ικανότητά μας να βρίσκουμε ψυχική ηρεμία εν μέσω ανησυχίας.

Μπορείς να ευχαριστήσεις την αμυγδαλή σου για ένα μέρος αυτής της σύγχυσης. Η αμυγδαλή είναι το τμήμα του εγκεφάλου που αποθηκεύει τις αναμνήσεις, ώστε το άτομο να μπορεί να αναγνωρίζει παρόμοια γεγονότα στο μέλλον. Σκέψου την ως το μέρος του εγκεφάλου που ρωτάει «είμαι ασφαλής εδώ;». Ενώ η αντίδραση της αμυγδαλής «πάλεψε ή φύγε» έχει βοηθήσει τους ανθρώπους να εξελιχθούν, όταν ενεργοποιείται, μπορεί επίσης να μας εμποδίζει να δούμε την πραγματικότητα της παρούσας κατάστασης. Αυτό μπορεί να επιφέρει αδικαιολόγητο στρες που εμποδίζει την ικανότητά μας να απολαμβάνουμε τη ζωή και να διαβάζουμε με ακρίβεια τις αλληλεπιδράσεις.

Όταν κάποιος μας προκαλεί, είναι λογικό κι επόμενο να ρίχνουμε ευθύνες ή να αναζητούμε στοιχεία που επιβεβαιώνουν την ιστορία που έχουμε στο μυαλό μας. Είναι πολύ πιο δύσκολο να δεχτούμε ότι μια συγκεκριμένη ”αναστάτωση” μπορεί να ζει μέσα στο δικό μας κεφάλι, παρά να αποτελεί αντανάκλαση της πραγματικότητας.

Διάβασε τις τρεις αλήθειες που πρέπει να κατανοήσεις πριν μάθεις πώς να αντιδράς σε συναισθηματικά ερεθίσματα, ξεκαθάρισε τα συστατικά των συναισθηματικών πυροδοτήσεων, και στη συνέχεια μάθε τη μέθοδο του «Stop, Drop, and Roll» για να αντιδράσεις.

1. Ο εγκέφαλος έχει εξελιχθεί για να ανησυχεί

Ο εγκέφαλός μας είναι προορισμένος να είναι αρνητικός, προκειμένου να εντοπίζει τον κίνδυνο και να μας σώζει από αυτόν. Η ανησυχία για τον κίνδυνο οδηγεί τους ανθρώπους να παίρνουν λιγότερα ρίσκα, να αναζητούν ασφάλεια και να επικεντρώνονται στο να κάνουν τα πράγματα καλά.

Τα αγχώδη συναισθήματα που είναι προσαρμοστικά, μας επιτρέπουν να πλοηγούμαστε στον κόσμο με πιο έξυπνο τρόπο. Όταν όμως οι ανεπίλυτες ανησυχίες του παρελθόντος διεισδύουν σε παρούσες καταστάσεις, μπορεί να μας προκαλέσουν περιττή ανησυχία.

2. Να θυμάσαι ότι δεν δημιουργούνται όλα τα αγχώδη συναισθήματα με τον ίδιο τρόπο

Η επίγνωση του κινδύνου είναι καλό πράγμα, ειδικά όταν ζούμε σε έναν κόσμο που δεν εξασφαλίζει την ασφάλεια όλων των ανθρώπων. Γι’ αυτό μην υποθέτεις ότι κάθε συναίσθημα που αναβλύζει είναι έναυσμα και όχι απειλή που αξίζει την αντίδρασή σου.

Ανεξάρτητα από το αν υπάρχει ή όχι πραγματική απειλή για εσένα αυτή τη στιγμή, να ξέρεις ότι η επαγρύπνησή σου είναι έγκυρη και δεν πρέπει να την απορρίπτεις.

3. Το να ενεργοποιηθείς δεν είναι πρόβλημα

Οι σκανδαλισμοί είναι μέρος της ζωής και οι ίδιοι δεν είναι το πρόβλημα. Ο στόχος δεν είναι να ζήσουμε μια ζωή χωρίς την παρουσία αναστάτωσης, αλλά μάλλον να προσδιορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να ασχοληθούμε μαζί της. Ο τρόπος με τον οποίο ανταποκρινόμαστε στα συναισθηματικά εναύσματα στο παρόν, μπορεί είτε να μας απελευθερώσει είτε να μας υποβιβάσει στις λιγότερο συνειδητές στρατηγικές επιβίωσης στις οποίες στηριζόμασταν προηγουμένως. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει μια μέθοδος για να σε βοηθήσει σε αυτό.

Η μέθοδος «Stop, Drop, and Roll» για την αντίδραση σε συναισθηματικά ερεθίσματα

Όταν αισθάνεσαι ότι σε προκαλούν συναισθηματικά, δοκίμασε την ακόλουθη άσκηση τριών βημάτων «Stop, Drop, and Roll» για να μετρήσεις πώς θα μπορούσες να αντιδράσεις.

Βήμα 1: Stop

Η «πειρατεία της αμυγδαλής» μπορεί να συμβεί όταν τα έντονα συναισθήματα καθιστούν δύσκολη ή αδύνατη τη λογική σκέψη. Αυτό μπορεί να συμβαίνει σε εσένα όταν βιώνεις «οδική οργή», βλέπεις κόκκινο ή στέλνεις κάποιον στον.. αγύριστο εν βρασμώ ψυχής. Το μέρος του εγκεφάλου σου που μπορεί να σκεφτεί λογικά, δεν είναι στην πραγματικότητα προσβάσιμο σε εσένα εκείνη την στιγμή, καθώς κατακλύζεται από συναισθήματα.

Επομένως, μην ενεργείς! Σταμάτα, πάρε μία ανάσα, παρατήρησε τα συναισθήματά σου και συνέχισε με επίγνωση. Έτσι βοηθάς τον εγκέφαλο να μετακινηθεί από την πεποίθηση «κινδυνεύω» στην πεποίθηση «αισθάνομαι αναστατωμέν@ και αυτή η κατάσταση απαιτεί περισσότερη διερεύνηση προτού επιβεβαιώσω ότι κινδυνεύω».

Βήμα 2: Drop

Όταν σταματάμε και κάνουμε παύση, δίνουμε στον εαυτό μας τη δυνατότητα να γίνει «περίεργος» για τις σωματικές μας αισθήσεις και τις ιστορίες που μας λέει ο εγκέφαλός μας. Τα συναισθήματα είναι αληθινά, αλλά δεν είναι γεγονότα. Αυτή η κατάσταση της «πτώσης» στην εμπειρία, μπορεί να γίνει παρουσία μιας συναισθηματικής αναστάτωσης, αν αυτό σου φαίνεται εύκολο, ή αλλιώς, όταν έχεις περισσότερο χώρο και χρόνο.

Ορισμένες ερωτήσεις που μπορεί να είναι χρήσιμες για να προβληματιστείς προκειμένου να ηρεμήσεις, είναι οι εξής: Τι μου δίνει να καταλάβω ότι είμαι αγχωμέν@; Ποια μηνύματα παράγει το σώμα μου; Ποιες ιστορίες λέω στο κεφάλι μου; Τι συμβαίνει στο σώμα μου καθώς σκέφτομαι αυτή την ιστορία; Υπάρχουν άλλες πιθανές ιστορίες που μπορώ να ιδεολογήσω; Τι μετατοπίζεται στο σώμα μου καθώς λέω μια νέα ιστορία;

Βήμα 3: Roll

Μόλις εξασκηθείς στο να κατανοείς εκ των έσω ένα συναίσθημα αντί να το περιορίζεις, αυξάνεις την ικανότητά να ανέχεσαι τη δυσφορία και έτσι χτίζεις την ικανότητά για διπλή επίγνωση – την ικανότητα να έχεις επίγνωση του εξωτερικού και του εσωτερικού σου κόσμου ταυτόχρονα.

Τελικά, το να γνωρίσουμε τον εαυτό μας μέσα από τα ερεθίσματα που μας προκαλούν, είναι αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει να μάθουμε πώς να ανταποκρινόμαστε στα συναισθηματικά ερεθίσματα. Αυτό μπορεί, με τη σειρά του, να βοηθήσει να σταματήσουν να καθορίζουν τη ζωή μας.