Το άγχος μας είναι οικείο. Είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα αισθανθούμε πίεση είτε πρόκειται για μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή μας, όπως μία μετακόμιση ή μία νέα δουλειά ή για καθημερινά άγχη της δουλειάς, τα πλάνα μας και τα αναπόφευκτα πράγματα που συμβαίνουν και δεν μπορούμε να ελέγξουμε.
Οι έρευνες δείχνουν ότι το χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία. Βραχυπρόθεσμα, το άγχος μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο και τη διάθεσή μας και μπορεί να επηρεάσει τι και πώς τρώμε.
Με άλλα λόγια, το άγχος θα μπορούσε να σαμποτάρει τη διατροφή μας με περισσότερους από έναν τρόπους. Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις του χρόνιου στρες στο σώμα, το στρες μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο, να αλλάξει τις συνήθειές μας αλλά και τον τρόπο που αναζητάμε τροφή.
1. Μπορεί να αντιμετωπίσεις αλλαγές στην όρεξη
Όταν είσαι υπό στρες, το σώμα απελευθερώνει κορτιζόλη, η οποία παίζει ρόλο στην αύξηση της όρεξής. Από την άλλη πλευρά, το βραχυπρόθεσμο στρες μπορεί να προκαλέσει μια αντίδραση φυγής ή μάχης, η οποία καταστέλλει την όρεξή μας. Λόγω αυτών των δύο διαφορετικών βιολογικών αποκρίσεων, κάθε σώμα αντιδρά διαφορετικά στο στρες.
Μερικοί βρίσκουν τον εαυτό τους να αναζητά φαγητά όπως γλυκά, αλμυρά σνακ και άλλα επεξεργασμένα τρόφιμα ως υποσυνείδητη μέθοδο για προσωρινή αυτοκαταπραϋντική δράση ή ως αντίδραση στην αύξηση της όρεξης του σώματός λόγω της κορτιζόλης. Ενώ άλλοι αισθάνονται περίεργα ή δεν πεινάνε (λόγω της αντίδρασης μάχης ή φυγής που διακόπτει την πέψη), γεγονός που τους αναγκάζει να παραλείπουν γεύματα.
Τι να κάνεις για αυτό: Υπάρχουν τροφές που παρέχουν θρεπτικά συστατικά και προσφέρουν ενέργεια και τροφές που προκαλούν χαρά, αλλά ίσως δεν προσφέρουν τα οφέλη που χρειαζόμαστε. Δεν υπάρχει τίποτα κακό με το να αναζητάς comfort τροφές που και που, αλλά για να εξισορροπήσειςτις επιπτώσεις του στρες, είναι σημαντικό να διασφαλίσεις ότι θρέφεις το σώμα σου τόσο με τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά όσο και με εκείνα που αναζητάς για να χαλαρώσεις. Και αν το άγχος σε κάνει να χάνεις την όρεξή σου, δοκίμασε να αναζητήσεις απλές επιλογές όπως μπανάνες, γλυκοπατάτες, καστανό ρύζι ή αυγά.
2. Είναι πιθανό να τρως πιο συχνά έξω
Ένα από τα τελευταία πράγματα που μπορεί να θέλεις να κάνεις όταν είσαι αγχωμέν@ είναι να μαγειρέψεις ένα ισορροπημένο γεύμα. Αν και υπάρχουν πολλές πιο υγιεινές επιλογές γρήγορου φαγητού στις μέρες μας, το μαγείρεμα στο σπίτι έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με μακροπρόθεσμα οφέλη για την υγεία. Ακόμη και μια πιο υγιεινή επιλογή όπως μια σαλάτα ή κοτόπουλο και λαχανικά απέξω μπορεί να κρύβει έξτρα λιπαρά ή πρόσθετα σάκχαρα. Το φαγητό στο σπίτι θα είναι πάντα η πιο υγιεινή επιλογή αφού γνωρίζεις ακριβώς τι περιέχει το πιάτο σου.
Τι να κάνεις γι’ αυτό: Χρειάζεσαι ένα σχέδιο όπως το να έχεις πάντα στη διάθεσή σου μερικά βασικά συστατικά για να δημιουργήσεις εύκολα, θρεπτικά γεύματα ή να προετοιμάσεις τα γεύματα σου από πριν ώστε να γλυτώσεις την απάντηση στην ερώτηση του τι πρέπει να φας για δείπνο.
3. Η πέψη σου μπορεί να επιβραδυνθεί
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η σύνδεση μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου μας είναι ισχυρή, επομένως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όταν είμαστε στρεσαρισμένοι, μπορεί να επηρεαστεί η πέψη μας. Η αντίδραση μάχη ή φυγή, μπορεί να προκαλέσει πιο αργή πέψη, φούσκωμα, αέρια και γενική δυσφορία. Υπάρχει ένας βιολογικός λόγος για αυτό: Εάν υπάρχει μια απειλή, το σώμα πρέπει να αφιερώσει όλη του την ενέργειά του στη φυγή ή τη μάχη, αντί για την πέψη της τροφής. Το 2023, οι περισσότεροι από εμάς δεν χρειάζεται να ανησυχούμε για τη φυγή από μια τίγρη και το άγχος μας μοιάζει περισσότερο με μια κουραστική μέρα στο γραφείο, αλλά το σώμα δεν μπορεί να τα ξεχωρίσει. Η βιολογική απάντηση στο στρες είναι να σταματήσει η πέψη.
Τι να κάνεις για αυτό: Παρόλο που μπορεί να μην είσαι σε θέση να αποβάλλεις όλο το άγχος από τη ζωή σου, υπάρχουν βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις. Το να πας μια σύντομη βόλτα μετά το φαγητό, να κάνεις διαλογισμό ή ασκήσεις αναπνοής πριν ή μετά τα γεύματα ή το τσάι μέντας είναι κάποιοι τρόποι για να υποστηρίξεις την πέψη και το στομάχι σου σε περιόδους στρες.
4. Πιθανότατα θα τρως χωρίς να το σκεφτείς
Παίρνεις ένα σνακ καθώς περνάς από την κουζίνα ή φτιάχνεις ποπ κορν γιατί δεν μπορείς να δεις ταινία χωρίς να μασουλάς κάτι. Όταν είσαι αγχωμέν@, μπορεί να τρως πιο συχνά από ό,τι συνήθως, ειδικά αν πρέπει να βιάζεσαι ανάμεσα στις υποχρεώσεις σου.
Τι να κάνεις για αυτό: Να τρως συνειδητά. Όταν κάθεσαι να φας να αφαιρείς τους περισπασμούς όπως το τηλέφωνο ή η τηλεόραση. Κάνε μια παύση και απόλαυσε το φαγητό σου. Παρατήρησε πώς φαίνεται το φαγητό και τι γεύση έχει η πρώτη μπουκιά. Μπόνους: Το να αφιερώνεις χρόνο για να φας με προσοχή βοηθά και στην πέψη.
5. Μπορείς να βασίζεσαι περισσότερο στο φαγητό για ενέργεια
Όταν είμαστε αγχωμένοι, κοιμόμαστε λιγότερο ή ξυπνάμε πιο συχνά. Μετά, κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να πιάσεις τον εαυτό σου να αναζητά επιπλέον καφεΐνη ή σνακ με ζάχαρη για να ξεπεράσει τη μεσημεριανή νύστα. Η έλλειψη ύπνου αυξάνει τα επίπεδα γκρελίνης (την ορμόνη της πείνας), ενώ ταυτόχρονα μειώνει τα επίπεδα λεπτίνης (την ορμόνη που επικοινωνεί όταν είστε χορτασμένοι ή έχεις φάει αρκετά), οπότε είναι πιθανό να φας περισσότερο από ό,τι πραγματικά χρειάζεσαι ή να αναζητάς ακόμα ένα μπισκότο, χωρίς πραγματικά να το θες.
Τι να κάνεις γι ‘αυτό: Στόχευε να κοιμάσαι 7-9 ώρες (ακόμα –ή ειδικά– όταν είσαι αγχωμέν@) είναι το κλειδί. Για να αποφύγεις προβλήματα με τον ύπνο, σταμάτα να καταναλώνεις οτιδήποτε καφεΐνη νωρίς το απόγευμα (ή περίπου οκτώ ώρες πριν πας για ύπνο) και βρες μια νυχτερινή ρουτίνα για να ηρεμήσις το μυαλό σου και να προετοιμάσεις το σώμα σου για ύπνο.