Η Αλεξάνδρα Αϊδίνη κερδίζει τις εντυπώσεις και μας γοητεύει. Μας γοητεύει μέσω του ρόλου της Γαλλίδας Μαρίνας στην Μεγάλη Χίμαιρα, μας γοητεύει με την παρουσία της, μας γοητεύει με τον τρόπο σκέψης της. Χρησιμοποιεί το ένστικτό της, εμπιστεύεται και ακολουθεί την πορεία της, δουλεύει σκληρά, μαθαίνει, εξελίσσεται, δοκιμάζει. Δημιουργεί, τολμάει και μοιράζεται με τους συνοδοιπόρους της και μαζί μας στην συζήτηση που ακολουθεί!
Γιατί η Μεγάλη Χίμαιρα άρεσε τόσο πολύ στους θεατές;
Γιατί νομίζω πρωτίστως είναι μια πολύ-πολύ δυνατή ιστορία. Δραματουργικά. Και αρχετυπική με έναν τρόπο και σύγχρονη. Οπότε μπορεί να έχει μια απήχηση σε πάρα πολλά επίπεδα. Μπορείς να παρακολουθήσεις την πορεία τον γεγονότων, μετά μπορείς να κάνεις χίλιες αναφορές και μετά να ξεκινήσει μία ανάλυση σε σχέση με το κοινωνικό γίγνεσθαι, σε σχέση με ένα πολιτισμικό θέμα τεράστιο που υπάρχει μέχρι και σήμερα, ένα θέμα υπαρξιακό ή φιλοσοφικό. Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα είναι το ανικανοποίητο και το ότι κάτι δεν πιάνεται και ουσιαστικά αυτό καθορίζει την ζωή. Και εγώ η ίδια θα μπορούσα να μιλάω για το βιβλίο πολύ ώρα. Η παράσταση είναι κάτι που το υπερασπιζόμαστε και προσπαθούμε να την ενδυναμώσουμε, χωρίς να αλλοιωθεί το περιεχόμενο του βιβλίου.
Είχε δυσκολία να γίνει αυτό το κείμενο θεατρική παράσταση;
Είχε τη δυσκολία που έχουν όλα τα πεζά. Στα βιβλία -ειδικά στα εμβληματικά, όπως αυτό- κάθε αναγνώστης κάνει την δική του σκηνοθεσία που είναι σε κάποιο βαθμό απαραβίαστη και ιερή. Οπότε με το να δημιουργήσεις μία συγκεκριμένη εικόνα είναι ιδιαίτερη διαδικασία. Από την άλλη, δεν μπορείς και να αφήσεις ανεκμετάλλευτο ένα τέτοιο κείμενο και διαλέγεις μία από τις χιλιάδες εκδοχές. Την δική σου, την δική μας, του Δημήτρη Τάρλοου στην προκειμένη περίπτωση. Αυτό έφερε μία σύγκρουση και στην ίδια την πρόβα που προέκυπτε από το πως είχε προσλάβει ο κάθε ένας αυτό που διάβασε. Ακόμα, πρέπει να αφήσεις άπειρα πράγματα πίσω. Μπορεί να υπάρχει μια φράση που σε έχει στοιχειώσει αλλά να μην χωράει. Σε μία δραματουργία θεατρική αυτό φέρει ένα κόστος, αλλά πρέπει κανείς να πάρει θαρραλέες αποφάσεις. Το ζήτημα είναι να υπάρχει η ιστορία. Νομίζω ότι αυτό έχει καταφέρει η παράσταση, να μεταφέρει την ίδια την ιστορία. Και να μείνει πιστή στην εκδοχή που διάλεξε. Αφήνεις πράγματα απέξω, όμως μένεις πιστός στην εκδοχή που διάλεξες με δυσκολία και κόστος αλλά και με συνέπεια.
Ο ρόλος της Μαρίνας είναι πολύ απαιτητικός σε σχέση με την καταγωγή, την ωρίμανση, την εξέλιξη της στον χρόνο. Είχε ιδιαίτερες απαιτήσεις στην προετοιμασία;
Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα αναμετρηθεί ξανά με κάτι τόσο πολύπλοκο. Είναι κάτι που είχε πολύ δουλειά. Για μένα η δουλειά δεν έχει να κάνει με το να κλειστώ στον εαυτό μου και να φτιάξω έναν ρόλο. Σαφώς βρίσκεις αντιστοιχίες με τον εαυτό σου αλλά στην ουσία πρέπει να ανακαλύψεις την λειτουργία της, τι την κινεί. Αυτό ήταν το δύσκολο γιατί την κινούν άπειρα πράγματα και αφήνεται στο να την κινούν. Τεχνικά η δυσκολία υπάρχει στο θέμα του χρόνου περνάει ή στο ότι είναι ένας ξένος οργανισμός μέσα σε ένα πολύ συγκεκριμένο, κλειστό πλαίσιο. Είναι σαν πείραμα. Περισσότερο σαν επιστήμονας το κοιτάς, παρά σαν ένα φοβερό βάρος. Κάθε μέρα γίνεται ξανά και ξανά αυτό το πείραμα μέσα σε ένα πλαίσιο που έχει καθοριστεί. Είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο που αξίζει τρομερά. Είναι απύθμενο και αυτό είναι το ωραίο.
Έχει όμως τεχνικές δυσκολίες αυτός ρόλος γιατί έχει πολύ οφθαλμοφανή εξέλιξη. Είναι επικίνδυνος ρόλος.
Είναι επικίνδυνος. Έχει διάφορα μονοπάτια. Και δεν πρέπει να ολισθήσει προς το μελό, ειδικά όταν η ιστορία οδεύει προς την καταστροφή. Ή δεν πρέπει να γίνει γραφικός. Αυτός είναι ένας καθημερινός αγώνας. Αφήνεσαι στον ρόλο αλλά πάντα υπάρχει και ένα τρίτο μάτι που ελέγχει για να αποφεύγεις τις υπερβολές. Κρατιέσαι από την ιστορία, από τους ανθρώπους που είναι γύρω σου και από το τι φέρνει η κάθε μέρα ως μοναδική, παρόλο που υπάρχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο.
Είναι γοητευτικό να υπάρχει κάθε μέρα η πρόκληση.
Για μένα δεν έχει νόημα αλλιώς. Υπάρχει πρόκληση, υπάρχει παιχνίδι. Σοβαρό παιχνίδι, αλλά παιχνίδι. Για την πρόκληση έρχονται και οι θεατές. Για να σε προκαλέσουν και να τους προκαλέσεις.
Η Μαρίνα βρίσκει ανακούφιση στην λογοτεχνία. Είναι η τέχνη καταφύγιο για τις δύσκολες ώρες;
Υπάρχουν στιγμές που θεωρώ ότι είναι και το μόνο. Δεν είναι εκεί μόνο για να σου δώσει λύσεις, αλλά και για να σε οδηγεί μονίμως στην συνειδητοποίηση ότι πρέπει να βρεθεί μια λύση. Είναι λυτρωτικό το παίδεμα που ενέχει η τέχνη. Είναι σαν τον έρωτα! Για την Μαρίνα βέβαια, είναι υπέρ του δέοντος καταφύγιο. Σχεδόν την παγιδεύει. Παρόλα αυτά, είναι πολύ γοητευτικό να έχεις να υπερασπιστείς έναν άνθρωπο που έχει τόσο βαθιά γνώση ενός αντικειμένου. Παρατηρώ όμως ότι ο τρόπος που βλέπει τα πράγματα είναι και αυτό που την παγιδεύει. Ενώ η τέχνη έχει ένα άνοιγμα -ειδικά τα αρχαία κείμενα- για εκείνη έχει μια εμμονή που την εγκλωβίζει τρομερά. Θέλει να πει κάποια πράγματα και επιλέγει ένα περίπλοκο τρόπο για να κρυφτεί. Έχει μία ωραία φράση στο έργο, εκεί όπου παρεμβαίνει ο Καραγάτσης και εκείνη του λέει: «Σιχαίνομαι το ψέμα» και αυτός της απαντάει: «Αλλά τρέμετε και την αλήθεια». Νομίζω ότι εκεί βρίσκεται το κλειδί της.
Η Μαρίνα καθορίστηκε από την οικογένεια και το παρελθόν της. Είναι αυτό κάτι από το οποίο μπορούμε να απεμπλακούμε;
Δεν νομίζω. Είναι φανερό πως κάποιοι άνθρωποι δεν μεγαλώνουν ποτέ. Όλοι -άλλοι λιγότερο, άλλοι πολύ περισσότερο- έχουμε τραυματιστεί από κάτι. Είναι σημαντικό να δεις τι είναι αυτό που σε έχει τραυματίσει και να συμφιλιωθείς μαζί του, συνειδητοποιώντας ότι δεν θα απεμπλακείς ποτέ, αλλά ότι θα μπορείς να προχωράς μαζί του και να μην το φοβάσαι τόσο γιατί ξέρεις τι είναι. Δεν νομίζω ότι απεμπλέκεσαι ποτέ, απλά όσο δεν θες να το δεις, τόσο σε καταστρέφει.
Το έργο -βιβλίο και παράσταση- τελειώνει με την εικόνα του κάβουρα που πάει να αναζητήσει την νέα τροφή του. Πως θα μπορούσε να ερμηνευτεί;
Αυτό το τέλος είναι ακόμα ένας λόγος που αξίζει τόσο αυτό το βιβλίο. Και στην παράσταση, ενώ δεν μπορώ να δω κανένα από τα βίντεο και τι γίνεται πάνω στην σκηνή, βρίσκω λίγο χώρο και χρόνο και ρίχνω μια ματιά στην προβολή αυτής της παραγράφου, σαν αφύπνιση. Πως μπορεί να ερμηνευτεί…Είναι σαν να έχεις πει τα πάντα, να τα έχεις φιλοσοφήσει και ξαφνικά καταλαβαίνεις πως δεν έγινε τίποτα. Είναι σαν να λέμε ας κάνουμε ότι θέλουμε, ας παιδευτούμε, η ζωή θα συνεχίσει. Και αυτό είναι αισιόδοξο γιατί όλα θα γίνονται ξανά και ξανά και ο κόσμος πρέπει να συνεχίσει και ο κάβουρας να φάει τη νέα του τροφή.
Η Μεγάλη Χίμαιρα είναι μια ξεχωριστή δουλειά. Μου έχει δώσει πάρα πολύ δύναμη
Πως προέκυψε η υποκριτική;
Δεν ήταν όνειρό μου από μικρή παρόλο που το περιβάλλον μου ήταν καλλιτεχνικό, ο πατέρας μου εικαστικός. Θέατρο είδα στην εφηβεία μου και τρύπωσε μέσα μου χωρίς να το καταλάβω και έγινε ανάγκη με ένα τρόπο. Βρήκα στόχο προσήλωσης. Με πήγε μόνο του προς τα ΄κει. Εκ των υστέρων, κατάλαβα ότι αυτό προέκυπτε από μέσα μου. Είναι ένας τρόπος -καθώς είμαι εσωστρεφής- να είμαι μέρος μίας ομάδας και να μπορώ να βρίσκω την μικρή μου θέση, η οποία μονίμως μεταλλάσσεται. Το θέατρο είναι πρόσβαση στην ελευθερία και στην επικοινωνία.
Η τολμηρή απόφαση να αφήσεις την δραματική του Εθνικού Θεάτρου για να συμμετάσχεις στην ταινία του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, Το λιβάδι που δακρύζει;
Παρόλο που ήμουν πολύ μικρή και άπειρη, κάτι μου έλεγε πως τέτοιο πράγμα θα ήταν πολύ δύσκολο να το συναντήσω ξανά. Μου στοίχισε βέβαια, δεν ήταν εύκολο. Δεν πίστευα ότι δεν θα μπορούσα να επιστρέψω. Δεν γινόταν όμως, αλλιώς. Έπρεπε να το ζήσω. Φυσικά, το Εθνικό ήταν μία σχολή που με κάλυπτε και με έκανε πολύ ευτυχισμένη και με ενέπλεκε στο θέατρο έτσι όπως έπρεπε να το κάνει μια σχολή, αλλά ήξερα ότι θα ολοκληρώσω την εκπαίδευση μου και την τελείωσα αλλού με άλλους δασκάλους εξίσου καλούς με αυτούς του Εθνικού. Έπειτα, η εκπαίδευση έχει πολλές μορφές και αυτή η ταινία με ωρίμασε. Τελικά, δεν βλέπεις τόλμη αλλά μία πορεία.
Η δουλειά του ηθοποιού είναι μία δουλειά που προϋποθέτει πολύ προσωπικό ψάξιμο. Έχει κόστος αυτό;
Καμιά φορά κουράζεσαι. Όταν όλα γίνονται υπεραναλυτικά με έναν τρόπο. Με ανακουφίζει μερικές φορές η απλότητα. Προσπαθώ να κάνω αποσυμπίεση γιατί αλλιώς είναι κουραστικό και ανούσιο. Παράλληλα βέβαια, είναι και πολύ γοητευτικό. Καταλαβαίνεις πράγματα πιο γρήγορα για σένα, πως να διαχειρίζεσαι καταστάσεις και να συνδιαλέγεσαι με ανθρώπους και πως να λειτουργείς μέσα σε ένα σύνολο. Είναι μία δουλειά που επιβάλλεται να είναι ομαδική, επιβάλλεται να έχεις μια επικοινωνία και ένα μοίρασμα. Και δεν είναι εύκολο να μοιράζεσαι.
Από τις δουλειές που έχεις κάνει, υπάρχει κάποια που να θεωρείς ότι σε έχει εμπλουτίσει περισσότερο;
Δεν υπάρχει μία δουλειά, υπάρχουν κάποιες μέθοδοι -επειδή το θέατρο είναι μία εκπαίδευση χωρίς τέλος-, υπάρχουν κάποιοι δάσκαλοι που μου άνοιξαν κάποιες πόρτες που μπορώ να χρησιμοποιήσω ξανά. Υπάρχουν δουλειές που ήταν μαγικές εμπειρίες από πλευράς όγκου και βάθους και προσωπικής δουλειάς. Φυσικά, η Μεγάλη Χίμαιρα είναι μια ξεχωριστή δουλειά. Μου έχει δώσει πάρα πολύ δύναμη.
Οι ιστορίες κάνουν τα πράγματα απτά και οικεία και πάντα σε φέρνουν σε επαφή με πράγματα που μπορεί να μην γνωρίζεις.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό να λέμε ιστορίες;
Γιατί σε φέρνει σε επαφή με την υγιή πρωταρχική ανάγκη του παιδιού που μαθαίνει τον κόσμο και τον εαυτό του μέσα από τις ιστορίες. Ένα παιδί μπορεί να καθησυχάζεται μέσα από τις ιστορίες, ενώ ένας ενήλικας αφυπνίζεται ερχόμενος σε επαφή με την παλιά του αθωότητα. Ακόμα, πέρα από την ίδια την ιστορία έχει μεγάλη αξία και η αγάπη που αφιερώνει ένας άνθρωπος να διηγηθεί μία ιστορία σ’ έναν άλλον. Οι ιστορίες κάνουν τα πράγματα απτά και οικεία και πάντα σε φέρνουν σε επαφή με πράγματα που μπορεί να μην γνωρίζεις.
Σε αυτήν την ιδιαίτερη εποχή που ζούμε, τι σε βοηθάει να διαχειρίζεσαι ενδεχόμενες αγωνίες;
Οι άνθρωποι. Αυτοί με αποφορτίζουν. Αυτοί που μοιραζόμαστε τις ίδιες αγωνίες.
Ευχαριστούμε πολύ!
Η Αλεξάνδρα Αϊδίνη συμμετέχει στις παραστάσεις της Μεγάλης Χίμαιρας του Καραγάτση σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου, που ολοκληρώθηκαν για την φετινή σεζόν με μεγάλη επιτυχία στην Σύρο και θα συνεχιστούν και την επόμενη χρονιά στο Θέατρο Πορεία. Θα ακολουθήσει η παράσταση του έργου Τρεις Αδερφές του Τσέχωφ, πάλι σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Παράλληλα, θα συμμετάσχει σε μία νέα κινηματογραφική παραγωγή.
Ευχαριστούμε πολύ το Drunk Athens για την θερμή φιλοξενία της συνέντευξης και της φωτογράφισης.
Φωτογραφίες: Maria Psarrou / psarrou.com