Αν έχεις ακούσει ή έχεις έρθει αντιμέτωπ@ με μία από τις παρακάτω φράσεις, παρακαλώ συνέχισε να διαβάζεις. Αν όχι, είσαι πολύ τυχερ@ και ίσως έχει αξία να δείς πως είναι για εμάς, τους όχι πολύ τυχερούς, που έχουμε αναγκαστεί να είμαστε ακροατές ή δέκτες των παραπάνω φράσεων.
Χρησιμοποιώ τη λέξη «τυχερός», γιατί ναι ζούμε σε ένα κόσμο γεμάτο από διακρίσεις και αδικία, τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει ο καθένας, αναλόγως πόσα κουτάκια προνομίου τικάρει. Το πόσο privileged θα γεννηθείς είναι θέμα τύχης και κανείς μας δε μπορεί να κάνει τίποτα για αυτό. Το πόσο θα επιλέγεις να στέκεσαι μαζί ή απέναντι από μία ομάδα ως λιγότερο ή περισσότερο προνομιούχος στο εκάστοτε γήπεδο, αυτό ναι, είναι θέμα επιλογής. Τα προνόμια και οι διακρίσεις είναι ποσά, αντιστρόφως ανάλογα. Όσο αυξάνεται το ένα, τόσο μειώνεται το άλλο. Παρόλα αυτά σε κάποιες ομάδες είναι πιο ανεκτό.
Ποιος τολμάει να αμφισβητήσει το προνόμιο του ότι οι περισσότεροι από εμάς αυτή τη στιγμή δε βομβαρδιζόμαστε στη Γάζα;
Ευτυχώς όχι πολλοί ή τουλάχιστον όχι φανερά. Στα πλαίσια μιας πρόσφατης συζήτησης (ξανα)συνειδητοποίησα πως ο ρατσισμός με βάση τη φυλή και το χρώμα είναι μια γενικότερα αποδεκτή αλήθεια, σε σχέση με την ομοφοβία ή την πατριαρχία, η τελευταία δε πολύ προσφάτως έχει αρχίσει να περιλαμβάνεται στο καθημερινό λεξιλόγιο και να ξεστομίζεται σαν μία απόλυτα υπαρκτή αλήθεια, όπως είναι ο καπιταλισμός ή ότι η Γη δεν είναι επίπεδη. Γιατί λοιπόν ενώ ο φυλετικός ρατσισμός και το προνόμιο του να είσαι λευκός αναγνωρίζεται (θέλω να πιστεύω) ευρέως, το προνόμιο του να είσαι άντρας σε μια πατριαρχική κοινωνία ακόμη είναι τόσο αμφισβητήσιμό;
Γιατί φυσικά υπάρχει η συναισθηματική εμπλοκή. Στο μυαλό πολλών δυστυχώς (χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες γιατί και πως, καθώς η ρίζα του προβλήματος είναι πολυπαραγοντική), το να είσαι άντρας και φεμινιστής είναι 2 καταστάσεις που δεν γίνεται να συμβαίνουν ταυτόχρονα ή ακόμη καλύτερα πως η ο φεμινιστικός αγώνας είναι ένας πόλεμος μεταξύ αντρών και γυναικών. Και κάπου εδώ αξίζει να σημειωθεί το εξής. Το να αποδεχτείς το προνόμιό σου δεν σε κάνει μέρος του προβλήματος, η άρνηση του σε κάνει. Όπως η ταυτότητα κάποιου ως λευκό δεν τον καθιστά αυτομάτως απέναντι από έναν έγχρωμο, έτσι και η ταυτότητα κάποιου ως άντρα δεν τον κάνει εξ ορισμού αντιφεμινιστή ή μισογύνη. Προφανώς, θα μου πεις. Δεν είναι τόσο προφανές δυστυχώς αναλογικά με τα περιστατικά άρνησης αυτού του προνομίου.
Είναι βαρύ να αποδέχεσαι το προνόμιό σου, το αποδέχομαι, θεωρείς ότι σε βάζει αυτομάτως με τη μεριά του καταπιεστή. Εγώ είμαι λευκή στρέιτ γυναίκα. Με βάζει αυτό αυτομάτως απέναντι από μία έγχρωμη λεσβία γυναίκα; Εδώ η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι. Υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να έχω περισσότερα προνόμια από εκείνη; Ξεκάθαρα ναι. Έπαθα κάτι που τα παραδέχτηκα; Ξεκάθαρα όχι. Μπορώ να συμβάλλω στην προσπάθεια ώστε εγώ και αυτή γυναίκα να έχουμε ίσα δικαιώματα; Ξεκάθαρα ναι.
Αν ξαναδιαβάσουμε την παραπάνω πρόταση και όπου «έγχρωμη λευκή γυναίκα», βάλουμε «λευκός στρέιτ άντρας», δεν θα έπρεπε να αλλάζει τίποτα. Φυσικά είναι μια γενική αλήθεια πως ο ρατσισμός δεν είναι επιλεκτικός.
Αν κάποιος είναι ρατσιστής σε μία κατηγορία, λογικά θα είναι σε όλες. Όμως είναι πολύ πιο εύκολο να προσποιείται κανείς πόσο πολύ υποστηρίζει την ισότητα, όταν το κάνει εκ του ασφαλούς. Φοράει ένα αψεγάδιαστο προσωπείο, μέχρι εκεί που όλο το θέμα δεν τον αγγίζει. Το θέμα είναι τι κάνει ο καθένας μας πρακτικά και εκεί που είναι άμεσα συνδεόμενος με μια κατάσταση.
Η πατριαρχία, ο ρατσισμός, η ομοφοβία θα πέσουν. Φρόντισε να είσαι στη σωστή πλευρά της ιστορίας.