To τηλεφώνημά μου τη βρίσκει σε ένα σπίτι κοντά στα σύνορα Ουκρανίας – Ρουμανίας. Δύο μέρες πριν, η 22χρονη Anastasiia Collabianca αποφάσισαν με την μητέρα της και ακόμη δύο άτομα να φύγουν από το υπόγειο καταφύγιο που έμεναν στο Κίεβο, αφήνοντας πίσω τον πατέρα και την ηλικιωμένη γιαγιά της.
«Είμαστε στο σπίτι κάποιων ανθρώπων που δεν ξέρω καν. Περάσαμε εδώ τη νύχτα. Είναι άνθρωποι που απλά μας βοηθάνε και μας δίνουν φαγητό κι ένα μέρος να κοιμηθούμε. Οι Ουκρανοί βοηθούν ο ένας τον άλλον» μου απαντά όταν τη ρωτάω αν είναι καλά και ασφαλής. Στα επόμενα 30 λεπτά θα μου εξηγήσει πώς ξεκίνησαν όλα, τι θέλει η Ευρώπη να γνωρίζει και θα μου μιλήσει για την εθελοντική της δράση όταν ξέσπασε ο πόλεμος.
Το τελευταίο αεροπλάνο προς την Ουκρανία
Γεννημένη και μεγαλωμένη στο Κίεβο, η Anastasiia τον τελευταίο ένα χρόνο ζει στην Ιταλία, ενώ εργάζεται εξ αποστάσεως για μια εταιρεία παρασκευής και διανομής υγιεινού φαγητού στην ουκρανική πρωτεύουσα. Το βράδυ της 23ης Φεβρουαρίου παίρνει την τελευταία πτήση από το Μιλάνο με προορισμό την Ουκρανία. Λίγες ώρες μετά θα ξυπνήσει από τους ήχους των εκρήξεων:
«Περιμέναμε αυτόν τον πόλεμο αλλά δεν ξέραμε πότε θα αρχίσει. Ξεκίνησε πριν ανακοινώσει (ο Πούτιν) ότι αρχίζει τον πόλεμο… Δεν υπήρχαν επίσημες πληροφορίες από τα ουκρανικά Μέσα, τα ρωσικά Μέσα, τίποτα. Για μισή ώρα δεν ξέραμε τι είναι αυτό, τι να κάνουμε, από πού προέρχεται ο ήχος.»
Η επιβεβαίωση έρχεται λίγο αργότερα από έναν φίλο της που έμενε κοντά στο αεροδρόμιο. «Είπα στους γονείς μου ότι ο πόλεμος ξεκίνησε. Πρέπει να τρέξουμε, πρέπει να μαζέψουμε τα πράγματά μας, πρέπει να τηλεφωνήσουμε στις γιαγιάδες.»
Όπως η ίδια λέει, ο εφιάλτης της τα τελευταία 8 χρόνια -που μέρος της χώρας της βρίσκεται σε πόλεμο- ήταν ότι ένα πρωί θα ξυπνήσει από τους βομβαρδισμούς. «Τελικά ξύπνησα και συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν ένας εφιάλτης. Τώρα, είναι η πραγματικότητα.».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Μέρες πολέμου, μέρες εθελοντισμού
Οι επόμενες μέρες τη βρίσκουν να φιλοξενείται σε ένα υπόγειο καταφύγιο λίγο έξω από το Κίεβο. Αυτή και η οικογένειά της έκριναν ότι είναι αναγκαίο να φύγουν. Το διαμέρισμά τους βρίσκεται στον 20ο όροφο και δεν διαθέτει υπόγειο χώρο στάθμευσης. «Δεν έχω καμία ιδέα σε τι κατάσταση βρίσκεται το σπίτι μου. Δε γνωρίζω. Ελπίζω να είναι εντάξει.»
Η εταιρεία, στην οποία εργάζεται, αποφασίζει να βοηθήσει όσους πολεμούν και έχουν ανάγκη, παρέχοντάς τους φαγητό μέσω ενός δικτύου εθελοντών. Μια από αυτούς, είναι και η Αnastasiia:
«Aυτές τις ημέρες έπρεπε να βρω προϊόντα για να διανείμω. Οι δικοί μας μάγειρες και σεφ είναι εκεί. Μαγειρεύουν για τους στρατιώτες, για κόσμο που χρειάζεται αυτό το φαγητό στα καταφύγια ή τα νοσοκομεία. Υπάρχουν 7 άνθρωποι που μαγειρεύουν 1.000 μερίδες ανά ημέρα.»
Από νωρίς το πρωί μέχρι την απαγόρευση κυκλοφορίας επικοινωνεί με εθελοντές αλλά και κόσμο που χρειάζεται φαγητό. Κάποιες φορές αυτό είναι πρακτικά αδύνατο, καθώς δεν υπάρχουν «διάδρομοι ασφαλείας» με αποτέλεσμα σε ορισμένες περιοχές να μη μπορεί να φτάσει ανθρωπιστική βοήθεια.
Όσα θέλει η Anastasiia να γνωρίζει η Ευρώπη
Σε μια προσπάθεια να ενημερώσει τους φίλους της ανά τον κόσμο για το τι πραγματικά συμβαίνει στην Ουκρανία, η ίδια αρχίζει ένα «ημερολόγιο» στο Instagram. Όπως λέει, υπάρχουν πολλά fake news που παρουσιάζουν την κατάσταση πολύ καλύτερη από ό,τι είναι, την ώρα που οι άνθρωποι της Ουκρανίας «πολεμούν μόνοι, χωρίς βοήθεια, απέναντι σε όλη τη Ρωσία και Λευκορωσία». Τη ρωτάω τί θα ήθελε να γνωρίζουν οι Ευρωπαίοι.
«Τουλάχιστον να κλείσουν τον εναέριο χώρο για την Ουκρανία, ώστε να μην υπάρχουν βομβαρδισμοί. Γιατί πολλοί απλοί πολίτες πεθαίνουν, παιδιά πεθαίνουν. Δεν καταστρέφουν μόνο στρατηγικούς στόχους, όπως είπε ο Πούτιν.. Επίσης θα ήθελα η Ευρώπη να ξέρει ότι δεν έχουμε “διαδρόμους ασφαλείας”. Η Ρωσία δεν αφήνει εμάς, τους πολίτες, να ξεφύγουμε από περιοχή που πολιορκείται.»
Μου εξηγεί, πως η μάχη που δίνουν δεν αφορά μόνο την Ουκρανία, αλλά όλο τον κόσμο, αναφερόμενη και στον κίνδυνο οικολογικής καταστροφής σε περίπτωση που «χτυπηθεί» το πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια. Εκφράζει, μάλιστα, την άποψη ότι οι ίδιοι οι Ρώσοι μπορούν να αλλάξουν το πολιτικό σύστημα και να «κατεβάσουν τον Πούτιν από τον θρόνο του» βγαίνοντας στους δρόμους, όπως και οι ίδιοι έκαναν το 2014.
Η επόμενη μέρα για εκείνη
«Δεν έχω ιδέα για το αύριο. Δεν ξέρω τι θα γίνει. Δεν κάνω στον εαυτό μου αυτή την ερώτηση, γιατί δεν έχω απάντηση» απαντάει στην ερώτηση αν παραμένει αισιόδοξη.
«Είμαι σίγουρη ότι θα νικήσουμε, αλλά δε ξέρω λεπτομέρειες για την επόμενη μέρα. Παρακολουθώ την κατάσταση και παίρνουμε αποφάσεις βάσει αυτής. Μέρα με την μέρα, ώρα με την ώρα. Ακόμη δεν ξέρω τι μέρα είναι. Δεν μετράω τις μέρες. Όλα πάνε ώρα με την ώρα.»
Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, η Anastasiia πιθανόν βρίσκεται κοντά στα σύνορα. Στόχος της είναι να βρεθεί στο Μιλάνο και να βρει δουλειά, ώστε να μπορέσει να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά της. Η μητέρα της θα επιστρέψει στο σπίτι που φιλοξενούταν, ενώ ο πατέρας της παραμείνει στο Κίεβο, όπως και αρκετοί φίλοι της. Κάποιοι δεν μπορούν κι άλλοι δε θέλουν να φύγουν.
Η ίδια πιστεύει ότι η Ουκρανία θα τα καταφέρει και θα σταθεί στα πόδια της σαν μια προοδευτική ευρωπαϊκή χώρα. Λίγο πριν κλείσουμε τη ρωτάω τι εύχεται, τι ελπίζει και τι ονειρεύεται. «Ελπίζω η οικογένεια και οι φίλοι μου να μείνουν ασφαλείς και τίποτα κακό να συμβεί σε αυτούς. Πιστεύω ότι θα κερδίσουμε τον πόλεμο».
