Πριν από λίγες μέρες, ο κύριος Νίκος Αναδιώτης, σε μια άκρως πρωτότυπη στιγμή, πρότεινε την απαγόρευση των αμβλώσεων ως λύση για το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας μας. Φαντάζομαι, κάπου στον συλλογισμό του, θεώρησε ότι η υποχρεωτική εγκυμοσύνη για τις γυναίκες θα αποτελούσε μια “λογική” απάντηση στη μείωση του πληθυσμού.

Το δικαίωμα στη σωματική αυτονομία είναι αδιαπραγμάτευτο.

Οι γυναίκες δεν υπάρχουν για να κάνουν παιδιά για χάρη των δημογραφικών στατιστικών ενός έθνους. Οι αποφάσεις για την εγκυμοσύνη είναι βαθιά προσωπικές, συχνά δύσκολες και ανήκουν πάντα αποκλειστικά στο άτομο που είναι έγκυος. Το να υποδηλώνει κανείς ότι η απαγόρευση των αμβλώσεων θα αντιμετωπίσει τη δημογραφική κρίση σημαίνει ότι αγνοεί την πολυπλοκότητα μιας τέτοιας απόφασης και τις συνθήκες που την οδηγούν – φτώχεια, έλλειψη υποστήριξης, κίνδυνοι για την υγεία ή απλώς η επιθυμία να μην φέρει ένα παιδί σε έναν απροετοίμαστο κόσμο.

Τα γυναικεία σώματα δεν είναι δημόσια περιουσία, ούτε «λύση για οποιοδήποτε κοινωνικό πρόβλημα» και σίγουρα δεν είναι παιδική χαρά για ξεπερασμένα πατριαρχικά πειράματα. Η ίδια η ιδέα ότι ένας άντρας – ένας άντρας που δεν θα βιώσει ποτέ εγκυμοσύνη – μπορεί να υπαγορεύει τι κάνουν οι γυναίκες με το σώμα τους είναι, ας το πω κομψά… μπερδεμένη. Ίσως όμως ο κ. Αναδιώτης να μην είναι μόνος σε αυτή τη νοοτροπία. Ίσως κι εκείνος να είναι απλώς ένα σύμπτωμα της μεγαλύτερης ασθένειας: της πατριαρχίας.

Αν θέλετε να ασχοληθείτε σοβαρά με το πραγματικά πολύ σοβαρό δημογραφικό ζήτημα της Ελλάδας, ίσως, θα πρέπει να σταματήσετε να κατηγορείτε τις γυναίκες για την άσκηση της αυτονομίας τους και να κοιτάξετε τη ρίζα του ζητήματος.

Spoiler alert: δεν είναι η άμβλωση. Είναι η συστημική ανισότητα

Γιατί οι άνθρωποι δεν κάνουν περισσότερα παιδιά; Να βοηθήσω κύριε Αναδιώτη;

• Τα κόστη στέγασης είναι το λιγότερο παράλογα. Τα νεαρά ζευγάρια μετά βίας μπορούν να αντέξουν οικονομικά το ενοίκιο, πόσο μάλλον τη συντήρηση ενός ή και παραπάνω μελών του σπιτιού αυτού.
• Η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής είναι μύθος. Οι γονείς εργάζονται ατελείωτες ώρες, χωρίς υποστήριξη ή κίνητρα για να μεγαλώσουν τις οικογένειές τους.
•  Η ανισότητα των φύλων συνεχίζεται. Εξακολουθεί να αναμένεται από τις γυναίκες να κάνουν ταχυδακτυλουργίες στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία αλλά να έχουν και τη μερίδα του λέοντος στη φροντίδα της οικογένειας, και η λύση σας είναι να τους αφαιρέσετε το δικαίωμα επιλογής;

Αυτό που προτείνετε θα έλεγε κανείς, πως δεν είναι λύση αλλά επίθεση στα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Υπονομεύει την αυτονομία των γυναικών και διαιωνίζει την ίδια την πατριαρχία που έχει προκαλέσει τόσα πολλά από τα δομικά ζητήματα που επιδιώκετε να επιλύσετε.

Οι πραγματικές αιτίες του δημογραφικού ζητήματος

Εάν θέλετε πραγματικά να αντιμετωπίσετε το δημογραφικό πρόβλημα, πρέπει να εξετάσετε τα συστημικά εμπόδια που εμποδίζουν τους ανθρώπους να κάνουν παιδιά και όχι να κατηγορήσετε τις αναπαραγωγικές επιλογές των γυναικών. Οι λόγοι πίσω από τη μείωση των ποσοστών γεννήσεων είναι σαφείς και καλά τεκμηριωμένοι.

Κανένα από αυτά τα ζητήματα δεν θα λυθεί με τον περιορισμό της πρόσβασης στην άμβλωση. Αντίθετα, μια τέτοια κίνηση θα επιδεινώσει την ανισότητα και θα δημιουργήσει μεγαλύτερη κοινωνική και οικονομική πίεση.

Οι γυναίκες δεν είναι το πρόβλημα και τα δικαιώματά τους δεν είναι υπό διαπραγμάτευση. Η λύση στη δημογραφική κρίση έγκειται στη δημιουργία μιας κοινωνίας όπου οι άνθρωποι θα νιώθουν υποστήριξη, ασφάλεια και ελπίδα για το μέλλον – όχι στην αφαίρεση των θεμελιωδών ελευθεριών τους…

Να μια επαναστατική σκέψη, κύριε Αναδιώτη: τι θα λέγατε να εμπιστευόμαστε τις γυναίκες να παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις; Επειδή το δημογραφικό ζήτημα δεν πρόκειται να λυθεί με την αφαίρεση δικαιωμάτων – θα λυθεί δίνοντας στους ανθρώπους έναν λόγο να πιστεύουν ότι το μέλλον αξίζει για να επενδύσουν.

Ίσως αντί να λέτε στις γυναίκες τι να κάνουν με το σώμα τους, να επικεντρωθείτε στη διόρθωση των πραγματικών προβλημάτων που εμποδίζουν τους ανθρώπους να κάνουν παιδιά. Αλλά και πάλι, αυτό μπορεί να απαιτεί πραγματική προσπάθεια – και είναι πολύ πιο εύκολο καμιά φορά απλά να μεταθέτουμε την ευθύνη, έτσι δεν είναι;