Κάποτε, όταν ήμουν ακόμη νέος, θεωρούσα το κέρατο σε μια σχέση την εσχάτη προδοσία κι έναν από τους λόγους που απαραιτήτως πρέπει να επιφέρει χωρισμό. Με τα χρόνια όμως κατάλαβα, πως όλο αυτό το θέμα της απιστίας είναι κάπως… υπερεκτιμημένο, να το πω απλά, μέχρι που έφτασα τελικά να το απενοχοποιήσω κι αυτό στο μυαλό μου, όπως και τόσα άλλα. Ίσως έφταιγε η ηλικία, ίσως με το πέρασμα των χρόνων να επέρχεται τελικά μια ωριμότητα και να βλέπεις αυτά τα θέματα από μια άλλη, διαφορετική σκοπιά ή πάλι με τα χρόνια να γεμίζουμε με τόσους πολλούς φόβους που απλώς μας αναγκάζουν να συμβιβαζόμαστε πιο εύκολα και να συγχωρούμε πράγματα που κάποτε φάνταζαν στα νεανικά μυαλά μας ασυγχώρητα. Όπως και να ‘χει, δεν πιστεύω πια πως το κέρατο θα μπορούσε να είναι αιτία χωρισμού. Εννοώ φυσικά το κέρατο αυτό καθεαυτό, κι όχι οι λόγοι που οδήγησαν έναν άνθρωπο σε αυτή την πράξη. Γιατί αυτούς τους λόγους πρέπει να αναζητήσουμε, η πράξη συνήθως είναι η κορυφή του παγόβουνου.
Συνήθως τα άρθρα μου απευθύνονται σε άντρες, χωρίς αυτό να σημαίνει πως συλλήβδην τοποθετώ κάπου μια σεξιστική γραμμή. Σήμερα όμως, σε αυτό το άρθρο θα απευθυνθώ σε ανθρώπους, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας και οικογενειακής κατάστασης. Γιατί θέματα σαν το κέρατο, έχουν πανανθρώπινο χαρακτήρα.
Καταρχάς, ας πούμε κάτι που γνωρίζουμε όλοι ή που θα έπρεπε να γνωρίζουμε όλοι. Ο έρωτας είναι συναίσθημα βαθιά κτητικό. Θέλεις τον άλλον δικό σου, κατάδικό σου (και με τις δύο χρήσης της λέξης). Στη σκέψη και μόνο πως μπορεί να τον μοιράζεσαι σε πιάνει τρέλα και ίσως δικαιολογημένα, γιατί αυτή είναι εν μέρει και η μαγεία του έρωτα: όταν ο κόσμος γυρίζει μονάχα γύρω από το αντικείμενο του πόθου σου. Αλλά ήρθε η ώρα να καταλάβουμε πως οι άνθρωποι δεν είναι κτήμα μας. Δεν μας ανήκουν. Είναι μαζί μας με τη θέλησή τους και με τη θέλησή τους μπορούν επίσης να μας αφήσουν και να φύγουν ή να κοιμηθούν με όποιον τους κάνει κέφι όποτε τους κάνει κέφι. Ναι, τότε σίγουρα προδίδουν την εμπιστοσύνη μας, τη σχέση, αλλά πάνω από όλα προδίδουν τον εαυτό τους και τις υποσχέσεις αιώνιας αγάπης που λίγο-πολύ όλοι δίνουμε τον πρώτο καιρό γνωριμίας, αλλά και αργότερα. Αυτά τα “θα σ’ αγαπώ για πάντα” είναι που ξεθωριάζουν πιο γρήγορα.
Τι ακριβώς όμως είναι το κέρατο; Ας το ορίσουμε λίγο για να ξέρουμε για τι ακριβώς μιλάμε. Κέρατο είναι μόνο το σεξ της μιας βραδιάς ή μια παράλληλη σχέση που κρατάει καιρό; Το απλό φλερτ, τι είναι; Τα μηνύματα που κρατάς κρυφά από το σύντροφό σου; Τι από όλα αυτά είναι κεράτωμα; Η απάντηση αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς είναι μία, σαφής και ξεκάθαρη. Όλα! Οτιδήποτε περιλαμβάνει ένα τρίτο πρόσωπο και σε κάνει να το αποκρύπτεις από τον σύντροφό σου μπορεί να θεωρηθεί κέρατο. Η απιστία δεν βρίσκεται μόνο στο σώμα, βρίσκεται στο μυαλό, στις σκέψεις, στις πράξεις, στην εμπιστοσύνη που σπάει σαν γυαλί, που συγκρούεται με δύναμη πάνω σε πέτρα. Κέρατο είναι η υποκρισία, το ψέμα, η συνεύρεση με ένα τρίτο πρόσωπο είτε σε κρεβάτι είτε σε έναν απλό καφέ. Κι όταν συμβεί τι κάνεις; Πώς αντιδράς; Το συγχωρείς;
Όταν συμβεί, η αλήθεια είναι πως χάνεις λίγο τον κόσμο κάτω από τα πόδια σου. Το ξέρω γιατί μπορεί εγώ να μην έχω κερατώσει, αλλά το έχω γνωρίσει καλά ως “θύμα”. Αλλά τελικά δεν θα έπρεπε. Είναι μια άλλη εξέλιξη του ανθρώπου που έχεις απέναντι σου. Εκείνος έκανε ένα λάθος, όχι εσύ. Αλλά γιατί εσύ νιώθεις χάλια; Γιατί πολύ απλά είναι η εμπιστοσύνη εκείνη που κλονίζεται. Ναι, η σκέψη πως ο άνθρωπός σου κοιμήθηκε με κάποιον άλλον ναι, συμφωνώ είναι φρικτή. Αλλά η εμπιστοσύνη χάνεται, η σιγουριά πως δεν σου ανήκει πια ο άλλος. Και ναι, αυτό είναι καθαρά θέμα του υπερφίαλου εγωισμού μας. Γιατί αν κοιτούσαμε βαθύτερα και εντός μας και εντός των σχέσεών μας με τους άλλους ανθρώπους, αν κάναμε την αυτοκριτική μας όταν και αν χρειάζεται θα βλέπαμε ότι υπάρχουν απείρως χειρότερα πράγματα από μια απλή απιστία, τα οποία τα αφήνουμε καθημερινά να μας προσπεράσουν θεωρώντας τα ήσσονος σημασίας. Κι όμως, η επικοινωνία και η κατανόηση που σταδιακά χάνονται, το ενδιαφέρον για τον σύντροφό σου, το φλερτ, η αίσθηση της διεκδίκησης, του να νιώθεις πάλι ποθητός. Ναι, αυτά είναι συνήθως που μας οδηγούν στο κέρατο. Μια κραυγή του καταρρακωμένου μας Εγώ, που θέλει να βροντοφωνάξει: Ναι, ρε μάγκα περνάει ακόμα η μπογιά μου.
Κι όταν συμβεί μετά τι γίνεται; Το συγχωρείς ή όχι; Γιατί μετά το πρώτο σοκ επέρχεται εκείνο το μίζερο, κακό συναίσθημα της ανασφάλειας, της αβεβαιότητας. Κι αν το συγχωρήσεις την πρώτη φορά πώς θα είσαι σίγουρος μετά ότι δεν θα επαναληφθεί; Δεν είσαι και δεν θα είσαι ποτέ. Θα πρέπει να πειστείς από τα λεγόμενα του άλλου κι όταν σου λέει πως θα αργήσει στη δουλειά να μη φαντάζεσαι πως στο γραφείο θα λαμβάνουν σάρκα και οστά οι σκηνές από το «Μάτια ερμητικά κλειστά». Κι αν το συγχωρήσεις, πώς είσαι σίγουρος πως είναι από μεγαλοψυχία κι όχι από φόβο μήπως μείνεις μόνος ή από αδυναμία να διώξεις τον άνθρωπο που σε “ταπείνωσε”;
Μεγάλη σημασία για την συγχώρεση έχει φυσικά ο τρόπος που μαθαίνεις για την απιστία. Αν ο ίδιος ο σύντροφός σου έχει τα κότσια να στο πει, τότε εκεί βρίσκεται ένας καλός λόγος να σκεφτείς ότι αξίζει να του δώσεις το πολυπόθητο συγχωροχάρτι. Αν έγινε μία φορά μόνο και όχι κατ’ εξακολούθηση, επίσης είναι πολύ σημαντικό. Ο τόπος, ο χρόνος και ο τρόπος είναι στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη σε τέτοιες περιπτώσεις. Κι εκεί πρέπει να δούμε τι οδήγησε τον άνθρωπό μας στην απιστία. Αν ήταν μια απλή παρόρμηση της στιγμής ή αν ήταν σκέψεις που κλωθογύριζαν στο μυαλό του μήνες. Όλα έχουν τον ρόλο τους, κι όταν περάσει το πρώτο ισχυρό σοκ, όλα πρέπει να συνυπολογίζονται. Πρέπει να βάλουμε σε ζυγαριά τα υπέρ και τα κατά της σχέσης, να δούμε αν αξίζει για ένα λάθος να γκρεμίσουμε κάτι όμορφο. Να καταλάβουμε ότι ο άλλος δεν είναι αποκλειστικά δικός μας, ανήκει στον εαυτό του και δωρίζεται όπως και όποτε θέλει, με όποιον τρόπο θέλει. Αν δεν είναι ειλικρινής είναι δικό του πρόβλημα. Δεν υπερασπίζομαι την απιστία σε καμία των περιπτώσεων, απλώς θεωρώ πως της έχουμε αποδώσει μεγαλύτερες διαστάσεις από όσες θα έπρεπε πραγματικά. Τα όντως όντα, τα κυρίως προβλήματα είναι πίσω από αυτό.
Όσο για κλισέ απόψεις που ακούμε εξ’ απαλών ονύχων όπως: «οι άντρες θα κερατώσουν, είναι στη φύση τους» ο άντρας είναι πολυγαμικό ον από καταβολής κόσμου, μια γυναίκα δένεται συναισθηματικά και εγκεφαλικά ενώ ένας άντρας μπορεί να πάει με μια γυναίκα και χωρίς να νιώθει τίποτα, είναι φυσικά ξεπερασμένα σεξιστικά στερεότυπα. Και τα δύο φύλα μπορούν να απατήσουν με την ίδια ευκολία.
Photo: Nikolay Biryukov for SnC Magazine