Ο Αργύρης Πανταζάρας κάνει δουλειές που ξεχωρίζουν. Εξερευνά και απολαμβάνει τους δρόμους δημιουργίας που του προσφέρει η δουλειά του και στοχεύει σε ένα πραγματικό διάλογο τόσο με τους συνεργάτες του, όσο και με τους θεατές. Αντλεί έμπνευση από την καθημερινή ζωή και οραματίζεται ολοκληρωμένες μορφές έκφρασής της που επιθυμεί να μοιράζεται. Πιστεύει στην σκέψη, στο θέατρο, στους ανθρώπους. Πιστεύει ότι αξίζει να προσπαθούμε. Πιστεύει ότι ο κόσμος που ζούμε μπορεί ν΄ αλλάξει…
Γιατί να παρουσιαστεί ο Ρήσος του Ευριπίδη (;) την συγκεκριμένη χρονική στιγμή;
Είναι ένα κείμενο τόσο ανοιχτό που σου δίνει την ευκαιρία να το προσεγγίσεις με όποιον τρόπο θες. Είναι ένα υλικό που λειτουργεί ως πρίσμα. Μ΄ αρέσει να το περιγράφω σαν ένα “στρατιωτικό ανέκδοτο” ή μια προσπάθεια παιδιών να παίξουν θέατρο στο δρόμο, να παίξουν πόλεμο και να αφηγηθούν ιστορίες, ηρώων, θεών και πολιτισμών.
Τι να περιμένουμε από την παράσταση που ετοιμάζετε;
Θα δείτε αυτό που έχει εκλείψει αυτή την εποχή. Παιδιά που μαζεύτηκαν από διάφορες γειτονιές να παίξουν σε μια αλάνα γεμάτη από ερείπια ενός αρχαίου πολιτισμού. Άρπαξαν ότι βρήκαν από το σπίτι τους ή τα σκουπίδια, έφτιαξαν τη στολή τους, το παιχνίδι τους, τους κανόνες τους και παίζουν με απόλυτη σοβαρότητα στον κόσμο που διάλεξαν να ζωντανέψουν.
Ένα από τα ζητήματα που θίγονται στο έργο είναι η θεία παρέμβαση στην ζωή των ανθρώπων. Πιστεύεις στην μοίρα ή στην προσωπική ευθύνη;
Στην συγκεκριμένη παράσταση, οι ρόλοι του έργου θα ενσαρκώσουν και τους θεούς, είτε σαν μια φιλόδοξη επιθυμία, είτε σαν εργαλείο παραπλάνησης. Μου αρέσει πολύ αυτή η δραματουργική και σκηνοθετική επιλογή της Κατερίνας γιατί έτσι δίνει την ευθύνη στο ανθρώπινο “χέρι” για την ύπαρξη των θεών…
Τόσο στον Ρήσο, όσο και στον Βασιλιά Ληρ του Σαίξπηρ βλέπουμε την αλαζονεία να τιμωρείται. Είναι αναπόφευκτο αυτό;
Η αλαζονεία έχει να κάνει με την έλλειψη συνείδησης και αίσθησης της πραγματικότητας. Είναι από μόνη της μια τιμωρία. Γράφουμε για να μνημονεύουμε τον πόνο που προκαλεί η αλαζονεία, γιατί είναι ο μόνος τρόπος να εξυγιάνουμε τους εσωτερικούς μας πειρασμούς.
Ο Μάριος Πλωρίτης χαρακτηρίζει τον Τρελό, σύντροφο του Ληρ, που υποδύθηκες «φιλοσοφημένο και ανθρώπινο». Εσένα πως σου φαίνεται;
Τρελός είναι κάποιος ή από τη φύση του ή από επάγγελμα ή από ανάγκη! Ο τρελός στον Ληρ, είναι ο πρώτος τρελός που έχει επίγνωση της κατάστασης του. Είναι αυτός που έχει καταλάβει την γελοιότητα του κόσμου. Η φιλοσοφία του είναι να λέει την αλήθεια κ να γκρεμίζει τους μύθους, να αποκαλύπτει τον παραλογισμό της πραγματικότητας και του απόλυτου. Είναι ένα έργο που μιλάει για τη σημασία του να χάνεις τα πάντα μέσα σε μια στιγμή ώστε να αντικρίσεις κατάματα τον εαυτό σου μέσα από αυτό που σου έχει απομείνει.
Η φιλοσοφία του Τρελού του Ληρ είναι να λέει την αλήθεια κ να γκρεμίζει τους μύθους, να αποκαλύπτει τον παραλογισμό της πραγματικότητας και του απόλυτου.
Πως δουλεύτηκε αυτός ο τόσο απαιτητικός ρόλος; -Μάλιστα, με έναν σκηνοθέτη που δεν μιλάτε την ίδια γλώσσα-
Η γλώσσα δεν είναι μέσο επικοινωνίας, είναι ο τρόπος που παίρνει μορφή η ψυχή και με αυτή τη γλώσσα έχω μάθει να επικοινωνώ… Ο Tomaz Pandur είναι άνθρωπος που αξιοποιεί την προσωπική έμπνευση του ηθοποιού. Αυτός είναι ο κύριος διάλογος δυο καλλιτεχνών, χρειάζεται εμπιστοσύνη, αγάπη και διαύγεια.
Γιατί άρεσε τόσο πολύ;
Η τελευταία σκηνοθετική οδηγία που μου έδωσε πριν φύγει για το εξωτερικό ήταν “να το χαρώ” και “να φροντίζω την παράσταση”, έτσι ο ρόλος του Τρελού έγινε ένας “προστάτης” των θεατών και του θιάσου. Επίσης η βασική κατεύθυνση αυτού του ρόλου ήταν να σωματοποιώ την σκέψη όλων των άλλων ρόλων… Άρα, είχε μεγάλη σημασία το υλικό που μου εμπιστεύτηκε και ο υπόλοιπος θίασος. Είναι μεγάλη μου τιμή που κράτησα στα χέρια μου ένα κομμάτι από αυτούς τους ηθοποιούς.
Ο μονόλογος ΑΩ που θα παρουσιαστεί ξανά στα Αισχύλεια αποτελεί μία τελείως προσωπική σου επιλογή, καθώς διάλεξες το κείμενο, το σκηνοθέτησες και το ερμηνεύεις. Πως προέκυψε;
Ήθελα να τολμήσω την αξιοποίηση της συνειρμικής σκέψης ως βάση έμπνευσης και δημιουργίας. Η σκέψη σαν “μουσικό χαλί που μας συνοδεύει σε κάθε δευτερόλεπτο της ζωής μας… Συντροφιά και εχθρός μαζί. Ήθελα να κάνω μια εγχείρηση “ανοιχτού κρανίου” και να ξετυλίξω το μονοπάτι που οδηγεί στην ψυχή. Χειρουργός και ασθενής ταυτόχρονα. Είναι ένα πείραμα για να δονήσω τις μουδιασμένες σκέψεις και τα συναισθήματα μας.
Είναι διαφορετική η ψυχολογία ενός ηθοποιού σε έναν μονόλογο (σε σχέση με την ομαδική παράσταση);
Η εμπειρία είναι άκρως αποκαλυπτική. Δεν έχεις να πάρεις “πάσα” από κανέναν, δεν έχεις να σε “σηκώσει” κάνεις , ούτε να “κρυφτείς” πίσω από τη φέρουσα δύναμη μιας ομάδας. Ο θεατής είναι ο μόνος παρτενέρ, είναι πολλοί εναντίον ενός και η μόνη λύση είναι να μιλάς στον καθένα ξεχωριστά…man to man που λένε. Σε αυτή τη μάχη, ο θεατής σου επιβάλει να βουτήξεις βαθιά στη συνείδηση σου! Είναι ένα είδος με το οποίο κάθε ηθοποιός θα πρέπει να αναμετρηθεί, να κρατήσει μια παράσταση στα χέρια του και να φυλλομετρά τη στιγμή με κάθε του ανάσα…
Παράλληλα, έκανες και τα σκηνικά για την παράσταση Ο Άρντεν πρέπει να πεθάνει για την ομάδα Kursk της οποίας είσαι μέλος. Πως λειτούργησες; Πως συνδέεται με όλα τα υπόλοιπα;
Δεν κάνω εισβολή στο χώρο της σκηνογραφίας. Οραματίζομαι παίζω και υλοποιώ σαν ηθοποιός… Σκέφτομαι πως θα ήθελα εγώ να παίξω, να περιοριστώ ή να απελευθερωθώ πάνω στη σκηνή και έτσι δημιουργείται ένα σκηνικό μια σκηνοθεσία κι ένα ύφος… Είναι σαν δώρο από έναν ηθοποιό προς τους άλλους ηθοποιούς… Μέχρι εκεί όμως. Όλα αυτά μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο με ανθρώπους που γνωρίζουν καλά την δουλειά τους και αγαπάνε τη δημιουργία με κάθε μέσο. Αν δεν ήταν η Λουκία Χουλιάρα που είναι από τις σπουδαιότερες σκηνογράφους κι ενδυματολόγους στο σινεμά και στο θέατρο και διακεκριμένη στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, όλα αυτά θα παρέμεναν σκίτσα στο μπλοκάκι…
Έχεις κάνει χορό; Πως βοήθησε αυτό όλα τα υπόλοιπα;
Όχι, δεν έχω κάνει χορό… Αθλούμαι όμως, από πολύ μικρός ασταμάτητα σε βουνό και θάλασσα, γνωρίζω την αντοχή, τα άκρα και τις σωματικές ανάγκες. Στο θέατρο εκμεταλλεύομαι την ανάμνηση του πρωταθλητισμού, της καθημερινής προπόνησης και της μεγίστης απόδοσης μέσα από το προσωπικό στοίχημα!
Η συνεργασία με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου τι προσέδωσε στην καλλιτεχνική σου εμπειρία;
Είναι ένας κόσμος που ανοίχτηκε μπροστά μου την κατάλληλη στιγμή. Μόλις είχε πεθάνει ο Λευτέρης Βογιατζής που μου έμαθε την “απενοχοποίηση του λόγου”. Ύστερα από αυτή τη ξαφνική συναισθηματική και καλλιτεχνική απώλεια, ήθελα να “σωπάσω” για λίγο. Έτσι προέκυψε η συνεργασία με το Δημήτρη Παπαιωάννου. Με βοήθησε να ανακαλύψω την “ύπαρξη” πάνω στη σκηνή μέσα από τη “σιωπή”. Επιπλέον, μου ταίριαξε το πώς δομείς έναν κόσμο ελεύθερα, μέσα από μια εικόνα, ένα ποίημα, μια σκέψη ή από ένα σκίτσο στο σημειωματάριο σου…
Υπάρχει κάποια θεατρική στιγμή που να θεωρείς ότι σε έχει εμπλουτίσει περισσότερο;
Ο προσωπικός μου πλούτος είναι ένα κράμα στιγμών… Δύσκολα μπορώ να ξεχωρίσω κάποια… Ίσως όταν συνεχίσαμε το “Θερμοκήπιο” του Λευτέρη Βογιατζή -χωρίς αυτόν-. Ένιωσα το νόημα του τι σημαίνει να υπερασπίζεσαι με όλο σου το “είναι”, αυτό που έχτισες μαζί με κάποιον, έστω και εν απουσία του. Κατάλαβα ότι πάντα πρέπει να παίζεις έτσι, ώστε να χαμογελάει ο κόσμος. Το θέατρο ανασταίνει τους νεκρούς και τους αγαπημένους μας, μέσα από το χαμόγελο μας.
Βλέπεις θέατρο;
Βλέπω όσο μου επιτρέπει ο χρόνος και οι απαιτήσεις της δουλειάς μου. Δεν είναι εύκολο, είναι όμως αναγκαίο. Η δουλειά μας εξαρτάται από τους θεατές και πρέπει να μπορούμε να μπούμε κι εμείς στη θέση τους… Και πιστέψτε με αυτό είναι το πιο δύσκολο πράγμα για έναν ηθοποιό.
Τι σε αποφορτίζει στην καθημερινότητα;
Οι ρυθμοί είναι οδυνηροί… Των ανθρώπων, της πόλης και ολόκληρης της χώρας και γι αυτό, αυτό που “αποφορτίζει” τη καθημερινότητά μου, έχω επιλέξει να είναι η “καθημερινότητά” μου. Δεν σταματάω λεπτό να προσπαθώ να βελτιώσω τον τρόπο ζωής, σκέψης και ύπαρξής μου μέσα στη κοινωνία. Έτσι, πράττω αυτά που πιστεύω, αυτά που κουβεντιάζω και οραματίζομαι με τους αγαπημένους μου ανθρώπους. Αν ο καθένας ξεκινήσει από σήμερα, αύριο ο κόσμος θα έχει αλλάξει…
Πράττω αυτά που πιστεύω, αυτά που κουβεντιάζω και οραματίζομαι με τους αγαπημένους μου ανθρώπους. Αν ο καθένας ξεκινήσει από σήμερα, αύριο ο κόσμος θα έχει αλλάξει…
Επόμενα σχέδια; Επιθυμίες;
Η επιθυμία μου είναι να διευρύνω τις γνώσεις μου πάνω στον πολιτισμό, είτε μέσα από πανεπιστημιακή μόρφωση, είτε μέσα από ταξίδια και ενημέρωση… Χρειάζομαι επειγόντως ανατροφοδότηση για να επανέλθω με τη επόμενη μου κατάθεση.
Ευχαριστούμε πολύ!
Ο Αργύρης Πανταζάρας συμμετέχει στην παράσταση Ρήσος, που θα παρουσιαστεί σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών στον αρχαιολογικό χώρο του Λυκείου του Αριστοτέλη από 01 – 19/07. Ακόμα, θα παρουσιάσει ξανά τον μονόλογο ΑΩ σε δική του σκηνοθεσία στα Αισχύλεια 2015 την Δευτέρα 20/07.
Styling Φωτογράφισης: Λουκία Χουλιάρα / contact.
Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου / site.