Στην συμβολή των οδών Αραχώβης και Θεμιστοκλέους, πάνω στην πλατεία των Εξαρχείων  υψώνεται εδώ και 8 δεκαετίες η περίφημη μπλε πολυκατοικία. Η εξαώροφη οικοδομή του Αντωνόπουλου, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Κυριάκου Παναγιωτάκου κρύβει μέσα της μία μεγάλη ιστορία, όχι μόνο λόγω  των γνωστών ενοίκων της αλλά και λόγω των πολιτικών αλλά και κοινωνικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν εκεί, αφήνοντας το στίγμα μιας εποχής.

Η αρχή

Η πολυκατοικία οικοδομήθηκε το 1933, έκτοτε αποτέλεσε και αποτελεί ένα από τα πρώτα μοντέρνα κτήρια της Αθήνας. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο πολυκατοικίες, με 32 διαμερίσματα συνολικά, που ήταν ναι μεν ενωμένες αλλά είχαν δύο διαφορετικές εισόδους. Αυτό που κάνει τη συγκεκριμένη πολυκατοικία ξεχωριστή είναι το πόσο «προχωρημένη» ήταν για την εποχή της.  Χαρακτηριστικό είναι ότι διέθετε χώρους με πλυντήρια στην ταράτσα, ηλεκτρικές κουζίνες από την Ελβετία για κάθε διαμέρισμα και σε ορισμένα υπήρχαν μάλιστα και ψυγεία.  Ξεχωριστοί αποθηκευτικοί χώροι σχεδιασμένοι έτσι ώστε να διευκολύνουν τις νοικοκυρές, δωμάτια υπηρεσίας ανεξάρτητα από τα διαμερίσματα, ενώ υπήρχε ακόμη και πρόβλεψη για πισίνα η οποία όμως τελικά δεν κατασκευάστηκε.

ένα επιπλέον ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ήταν και ο κοινόχρηστος χώρος στο δώμα όπου βρισκόταν το εντευκτήριο. Οι χώροι αυτοί βοηθούσαν την ουσιαστική επικοινωνία των ενοίκων της και τους έφερναν πιο κοντά. Όπως είχε μάλιστα πει και ο ένοικός της, Λεωνίδας Κύρκος, σε εκπομπή του Γιώργου Πετρίτση το 1995 στην ΕΡΤ ήταν «ένα σπίτι με λειτουργίες ανθρώπινες». «Η ύπαρξη χώρων που επέτρεπαν την κοινωνική συνάντηση έδινε τη δυνατότητα της γνωριμίας των κατοίκων. Αυτό το υπόδειγμα θα έπρεπε πολλοί να το σκεφτούν σήμερα στις συνθήκες ζωής που μας οδηγούν στην απομόνωση».

Το Μπλε

Εκείνο που της έδωσε όμως τον χαρακτηρισμό της μέσα στα χρόνια είναι το έντονο μπλε χρώμα της. Ο ζωγράφος Σπύρος Παπαλουκάς επιμελήθηκε το χρώμα της και αποφάσισε να τη «ντύσει» με ένα βαθύ σχεδόν αναγεννησιακό μπλε χρώμα δίνοντας της την όψη ενός υπερωκεάνιου. Το χρώμα της βέβαια σήμερα έχει ξεθωριάσει και κατά καιρούς έχει περαστεί από πάνω άλλο μπλε πιο απαλό, αλλάζοντάς της, ως έναν βαθμό, την όψη.

Οι διάσημοι ένοικοι

Στην μπλε πολυκατοικία φιλοξενήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια πολλοί άνθρωποι μεταξύ των οποίων ήταν και πολλοί διάσημοι από διάφορους και διαφορετικούς χώρους. Ο Λεωνίδας Κύρκος, ο Ρένος Αποστολίδης, ο Φρέντυ Γερμανός, η Λιλή Ζωγράφου, ο Δημήτρης Χορν, ο Αλέκος  Σακελλάριος  και το θεατρικό ζεύγος Κατίνα Παξινού-Αλέξης Μινωτής  είναι μερικοί από αυτούς.

Την περίοδο της Κατοχής η Μπλε Πολυκατοικία αποτέλεσε πυρήνα αντίστασης καθώς μέσα σε πολλά διαμερίσματά της οργανώθηκαν πολλές επιχειρήσεις της εθνικής αντίστασης, ενώ αξίζει να αναφέρουμε πως στην ταράτσα του κτηρίου βρισκόταν  μία από τις σειρήνες που ήχησαν την ημέρα εκείνη που  εισέβαλλαν στην Αθήνα οι Ιταλοί.

Αν κανείς τύχει και βρεθεί στην πλατεία των Εξαρχείων και το βλέμμα του πέσει στον θερινό cinema Βοξ, μπορεί απλά να γυρίσει το κεφάλι του και να κοιτάξει ακριβώς απέναντι. Εκεί υψώνεται μέχρι και σήμερα, ελαφρώς κουρασμένη, χτυπημένη και γερασμένη η Μπλε Πολυκατοικία. Παρά τα χρόνια που φαίνεται πως πέρασαν από πάνω της εξακολουθεί να στέκει γερά και να φέρνει θύμισες και τον αέρα μιας άλλης εποχής. Τι κι αν το χρώμα της έχει ξεθωριάσει, η ιστορία της συνεχίζει να χτίζει θεμέλια για όλες εκείνες τις γενιές που ακολούθησαν και θα ακολουθήσουν, αποτελώντας ένα από τα λίγα απτά παραδείγματα των κάποτε ένδοξων εποχών!

Μαρία Γούλα