Καθένας μας είναι μοναδικός. Είμαστε όλοι διαφορετικοί κι αυτό είναι που κάνει τις σχέσεις μεταξύ μας τόσο ενδιαφέρουσες. Ταυτόχρονα, όμως, αυτό είναι και που μας δυσκολεύει κατά καιρούς. Παλεύοντας να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον, καμιά φορά καταλήγουμε σε διαφωνία. Μια διαφωνία έχει τρεις πιθανούς δρόμους: Μπορεί να καταλήξει σε ένταση και τσακωμό, σε συμφωνία αν κάποιος μετακινηθεί από τη θέση του ή στην παραδοχή ότι η διαφωνία εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά κάτι ωφέλιμο και παραγωγικό προέκυψε από αυτή. «Μια καλή διαφωνία είναι αυτή στην οποία και οι δύο πλευρές φεύγουν με την αίσθηση ότι θα το έκαναν ξανά», λέει στο Vox ο Bo Seo, συγγραφέας του βιβλίου «Good Arguments: How Debate Teaches Us to Listen and Be Heard».

Δυστυχώς, όμως, αυτό το σενάριο δεν είναι όσο συχνό θα έπρεπε. Σύμφωνα με τον John Gottman, ειδικό σε θέματα σχέσεων, ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουν οι άνθρωποι στις διαφωνίες είναι ότι αγωνίζονται να κερδίσουν, να αποδείξουν ότι ο άλλος έχει άδικο και να πείσουν αντί να κατανοήσουν. Εύκολα μπαίνει κανείς στον πειρασμό να αρχίσει να εξαπολύει επιθέσεις και κατηγορίες, να απορρίπτει τα λεγόμενα του συνομιλητή του ή να μην του επιτρέπει να μιλήσει.

Ο στόχος, λοιπόν, εδώ είναι ξεκάθαρος: Να μετατρέψουμε τις διαφωνίες μας με τους άλλους, όσο αυτό είναι δυνατό, από μια απογοητευτική σε μια γόνιμη εμπειρία.

Πώς;

Κατανοώντας για ποιο πράγμα διαφωνείς με κάποιον

Επειδή μια διαφωνία έρχεται συνήθως ξαφνικά, η στιγμή δεν επιτρέπει εύκολα να σκεφτείς καθαρά και να καταλάβεις τι πραγματικά επιδιώκεις ενδόμυχα να κερδίσεις από αυτή. Μπορεί να έχεις σαφή ή πιο θολά κίνητρα. Ανεξάρτητα από το επιθυμητό αποτέλεσμα, συχνά υπάρχει ένα βαθύτερο νόημα πίσω από μια διαφωνία, λέει ο Chris Segrin, επικεφαλής του τμήματος επικοινωνίας του Πανεπιστημίου της Αριζόνα. «Μπορεί η φαινομενική αιτία μιας διαφωνίας να είναι πιο επιπόλαιη και επιφανειακή, συνήθως όμως κάτι βαθύτερο κρύβεται από πίσω». Ο Gottman αναφέρεται σε αυτό ως τα «όνειρα μέσα στη σύγκρουση». Για να προσδιορίσεις το όνειρο πίσω από το επιχείρημα του συνομιλητή σου, κάνε ερωτήσεις όπως: «Γιατί αυτό είναι τόσο σημαντικό για σένα;». Εκεί θα πρέπει να υπάρξει το έδαφος για μια παραγωγική συζήτηση. «Θα βγεις από αυτό με μια πολύ βαθύτερη κατανόηση του πώς νιώθει ο συνομιλητής σου», λέει η Julie Schwartz Gottman.

Αναγνώρισε τους στόχους σου

Οι διαφωνίες έχουν συνήθως τρεις πιθανούς στόχους: Να καταθέσεις ένα επιχείρημα, να κάνεις τη διαφορά ή να σε ακούσουν. Το να προσπαθείς να αποδείξεις ότι εσύ έχεις δίκιο είναι συνήθως αναποτελεσματικό, λέει ο Segrin. Αντ’ αυτού, στόχευσε στο να μεταμορφώσεις τη σχέση ή απλώς να διασφαλίσεις ότι η φωνή σου ακούγεται. Στα επαγγελματικά περιβάλλοντα, το να κάνεις τη φωνή σου να ακουστεί μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό, σημειώνει η Alison Green, δημιουργός της στήλης εργασιακών συμβουλών «Ask a Manager».

Μάθε να είσαι καλός ακροατής

Το να ακούς τι έχει να σου πει ο συνομιλητής σου είναι ζωτικής σημασίας κατά τη διάρκεια μιας διαφωνίας. Η Amy Gallo, συγγραφέας του βιβλίου «Getting Along: How to Work with Anyone (Even Difficult People)», τονίζει ότι η ακρόαση δεν είναι απλώς μια χάρη που κάνεις στο άλλο άτομο, αλλά μια απαραίτητη διαδικασία για την εξεύρεση λύσης.

Επικεντρώσου στη συμφωνία

Όσο δύσκολο κι αν μοιάζει, θα πρέπει να μπορείς, κατά τη διάρκεια μιας διαφωνίας, να εντοπίσεις και να αναδείξεις τυχόν σημεία συμφωνίας που μπορεί να υπάρχουν. Αυτό λειτουργεί ως ένα κλαδί ελιάς και μπορεί να μειώσει τις άμυνες και την ένταση. Εάν το κοινό έδαφος μοιάζει δυσεύρετο, σκέψου ποιοι είναι οι ευρύτεροι στόχοι της διαφωνίας, όπως η επίτευξη οικογενειακής ή επαγγελματικής ισορροπίας.

Διαχειρίσου τα συναισθήματα που νιώθεις

Σε μια διαφωνία, τα συναισθήματα μπορεί να χτυπούν «κόκκινο». Αν νιώθεις ότι τα συναισθήματά σου σε έχουν καταβάλει, πάρε λίγο χρόνο για να ηρεμήσεις και να ανασυνταχθείς. Αν αισθάνεσαι νευρικότητα ήδη από την αρχή της συζήτησης, τότε είναι καλό να ξεκαθαρίσεις από νωρίς τις προθέσεις σου.

Και τι γίνεται όταν δεν φαίνεται να υπάρχει κοινός τόπος;

Μερικές φορές, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλλεις εσύ αλλά και ο συνομιλητής σου, μπορεί να μην υπάρχει κοινό έδαφος συνεννόησης. Αν αισθάνεσαι ότι το άλλο άτομο συμβάλλει στη διατήρηση της διαφωνίας, τότε ίσως θα πρέπει να βάλεις όρια στη μεταξύ σας σχέση. Αν πάλι οι προθέσεις είναι καλές, αλλά δε βρίσκουν κοινό τόπο, τότε ίσως η καλύτερη κατάληξη είναι να συμφωνήσετε ότι διαφωνείτε. Η αποδοχή ότι δεν θα συμφωνείτε πάντα, επιτρέπει στη σχέση να συνεχιστεί παρά τις διαφορές. Η Segrin υπογραμμίζει τη σημασία της αποδοχής, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «το θέμα δεν είναι ποιος έχει δίκιο. Είναι απλώς η αποδοχή».

Οι διαφωνίες είναι ένα φυσικό μέρος των σχέσεων, αλλά δεν χρειάζεται να οδηγούν στην καταστροφή. Κατανοώντας τα πραγματικά ζητήματα, γνωρίζοντας τους στόχους, εξασκώντας την ενεργητική ακρόαση, εστιάζοντας στη συμφωνία και διαχειριζόμενοι τα συναισθήματά μας, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις συγκρούσεις εποικοδομητικά. Όταν δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε, ο καθορισμός ορίων ή η συμφωνία ότι διαφωνούμε μπορεί να διατηρήσει τον αμοιβαίο σεβασμό και να διαφυλάξει τη σχέση.