Είτε παλεύεις με επώδυνους πονοκεφάλους, εναλλαγές της διάθεσης ή δυσάρεστο φούσκωμα, η εβδομάδα πριν από την περίοδό σου μπορεί να είναι δύσκολη, και ειδικά όταν πρόκειται για το δυσάρεστο brain fog.

Αν έχεις βρεθεί ποτέ να δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς στη δουλειά σου, να ξεχνάς σημαντικές πληροφορίες ή να αισθάνεσαι λίγο μπερδεμέν@ πριν από την περίοδό σου, θα ξέρεις για τι πράγμα μιλάμε. Μπορεί να αισθάνεσαι σαν να τα “χάνεις” καθώς τα ορμονικά συμπτώματα αυξάνονται.

Τα καλά νέα; Δεν είσαι @ μόν@ που αισθάνεται έτσι. Το brain fog της περιόδου είναι ένα θεμιτό ζήτημα και για πολλούς ανθρώπους είναι απλώς ένα ακόμη σύμπτωμα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου (PMS). Τι είναι αυτό όμως που προκαλεί αυτή την εγκεφαλική ομίχλη;

Η Dr. Sohère Roked, γενική ιατρός λειτουργικής ιατρικής και ορμονολόγος, έδωσε απαντήσεις στο Stylist.

Τι είναι το brain fog της περιόδου;

Το brain fog μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, αλλά τις ημέρες της περιόδου, το brain fog συνδέεται κυρίως με τις ορμονικές αλλαγές που βιώνουμε την εβδομάδα που προηγείται της περιόδου μας.

Μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους, αλλά οι άνθρωποι συχνά περιγράφουν την αίσθηση ότι το κεφάλι τους είναι “γεμάτο βαμβάκι”. Το να δυσκολεύεσαι να θυμηθείς πράγματα, να έχεις δυσκολία στη συγκέντρωση και γενικά να είσαι παντού μπορεί να είναι σημάδι ότι η νόησή σου έχει επηρεαστεί.

Είναι οι ορμονικές αλλαγές υπεύθυνες για το brain fog πριν την περίοδο;

Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα θέματα υγείας των γυναικών, υπάρχουν περιορισμένες έρευνες σχετικά με το τι προκαλεί το brain fog της περιόδου, αλλά οι ειδικοί πιστεύουν ότι έχει να κάνει με τις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της προεμμηνορροϊκής περιόδου και τη σχέση που έχουν αυτές οι ορμόνες με τους ζωτικούς νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο.

«Η πτώση των ορμονών πριν από την περίοδο -κυρίως της προγεστερόνης και των οιστρογόνων- μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα εγκεφαλικής ομίχλης», εξηγεί η Dr Roked. «Αυτή η μείωση δεν πρέπει απαραίτητα να προκαλεί μακροπρόθεσμα προβλήματα, αλλά η προσωρινή μείωση της προγεστερόνης και των οιστρογόνων μπορεί να επηρεάσει την εστίαση και τη συγκέντρωσή μας, καθώς και οι δύο ορμόνες μπορούν να επηρεάσουν τους νευροδιαβιβαστές και τις περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη μνήμη και τη μάθηση».

Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ελάχιστα πειστικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι αυτές οι ορμονικές διακυμάνσεις οδηγούν στο brain fog της περιόδου ή ότι το brain fog της περιόδου σχετίζεται με τις ορμόνες μας με οποιονδήποτε τρόπο. Για παράδειγμα, μια μικρή μελέτη του 2017 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει «συνεπής συσχέτιση» μεταξύ των επιπέδων οιστρογόνων και προγεστερόνης και της γνωστικής λειτουργίας. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποιου είδους σύνδεση.

Πράγματι, έρευνες έχουν δείξει ότι τα οιστρογόνα θα μπορούσαν να προσφέρουν προστασία στον εγκέφαλο. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύθηκε στο Brain Communications διαπίστωσε ότι οι γυναίκες με μεγαλύτερες αναπαραγωγικές περιόδους, δηλαδή το χρονικό διάστημα μεταξύ εφηβείας και εμμηνόπαυσης, όταν ο οργανισμός παράγει εύκολα οιστρογόνα, προστατεύονταν καλύτερα από τις προοδευτικές μορφές σκλήρυνσης κατά πλάκας (που προσβάλλουν τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό). Και μια ανασκόπηση ερευνών που δημοσιεύθηκε το 2015 ανέφερε ότι τα οιστρογόνα «διευκολύνουν τις ανώτερες γνωστικές λειτουργίες» μέσω της επίδρασής τους στον προμετωπιαίο φλοιό και τον ιππόκαμπο – βασικές περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στις αντιδράσεις, τη μάθηση και τη μνήμη.

Αυτή η σύνδεση εξηγεί πιθανότατα γιατί το brain fog είναι επίσης ένα βασικό σύμπτωμα της περιεμμηνόπαυσης και της εμμηνόπαυσης: καθώς τα επίπεδα των οιστρογόνων πέφτουν, επηρεάζεται η νόησή μας.

Ο ρόλος που διαδραματίζουν τα οιστρογόνα στην υγεία του εγκεφάλου μπορεί επίσης να εξηγήσει γιατί ορισμένες γυναίκες διαπιστώνουν ότι η εγκεφαλική ομίχλη τους χειροτερεύει όσο πλησιάζει η περίοδός τους. Τα επίπεδα των οιστρογόνων πέφτουν όλο και χαμηλότερα μετά την ωορρηξία, οπότε είναι λογικό ο γνωστικός αντίκτυπος να αυξάνεται ανάλογα.

Τι άλλο θα μπορούσε να προκαλέσει το brain fog της περιόδου;

Παράλληλα με τον αντίκτυπο των ορμονικών αλλαγών, η Dr Roked πιστεύει ότι θα μπορούσε να ευθύνεται και η φλεγμονή. «Πριν από την περίοδο και κατά τη διάρκειά της, το σώμα σας είναι λιγότερο ανθεκτικό λόγω της μείωσης των επιπέδων των ορμονών, οπότε είναι λιγότερο πιθανό να αντιμετωπίσετε πράγματα που μπορεί να αυξήσουν τη φλεγμονή στο σώμα», λέει.

Ενώ τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων συνδέονται συνήθως με υψηλή φλεγμονή, αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί η φλεγμονή παραμένει υψηλή αυτή την περίοδο του κύκλου, παρόλο που τα επίπεδα οιστρογόνων είναι χαμηλά.

Αλλά η περίοδος που προηγείται και κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως, είναι μια φλεγμονώδης περίοδος για τον οργανισμό και μελέτες έχουν αποδείξει μια σαφή σύνδεση μεταξύ φλεγμονής και εγκεφαλικής ομίχλης.

Πώς να αντιμετωπίσουμε το brain fog της περιόδου;

Αν και δεν μπορούμε να αποτρέψουμε τις ορμονικές διακυμάνσεις, η λήψη μέτρων για την εξισορρόπηση των ορμονών μας με φυσικό τρόπο, μέσω μιας υγιεινής διατροφής, τακτικής κίνησης και σταθερού ύπνου είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης.

Άλλες συμβουλές που υποστηρίζονται από ειδικούς για την αντιμετώπιση της εγκεφαλικής ομίχλης, περιλαμβάνουν την ξεκούραση όταν είσαι κουρασμέν@ (κάτι στο οποίο πολλ@ από εμάς δεν είμαστε κακ@), τη δημιουργία μιας απλοποιημένης καθημερινής ρουτίνας και τη διατήρηση των επιπέδων άγχους υπό έλεγχο (η ορμόνη του στρες κορτιζόλη μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη νόηση).

Εάν τα συμπτώματα επιμένουν, θα πρέπει να μιλήσεις με τ@ν παθολόγο σου, για να μάθεις τι συμβαίνει.