Επιτέλους μπήκε ο πρώτος μήνας της άνοιξης – καλό μήνα κιόλας – μπορεί ο Μάρτης να μη φημίζεται για τη σταθερότητά του, ωστόσο ο καιρός έκανε το πρώτο βήμα και έφτιαξε, ελπίζω να ακολουθήσει και η διάθεση. Δεν είμαι σίγουρος, νομίζω όμως ότι αυτά τα δώρα του ελληνικού κλίματος τα απολαμβάνουμε κάπως παραπάνω τα τελευταία χρόνια.

Όπως ξέρεις από τις 21 Δεκεμβρίου, η μέρα ολοένα και μεγαλώνει από λίγο. Αυτό το λίγο, δεν είναι παρά 1 λεπτό. Σημερινή ώρα δύσης ηλίου 18:20. Αυριανή: 18:21. Κι ενώ η μέρα κυνηγάει τη νύχτα κι εγώ κάθισα να γράψω αυτό το άρθρο, ένα από τα πράγματα που χαίρομαι την άνοιξη είναι αυτή η ώρα μετά τη δύση, πριν πέσει το βράδυ όπου συνυπάρχει το φως με το σκοτάδι. Πρόσθεσε και το αποψινό γεμάτο φεγγάρι. Λάμψεις μαγικές και νύχτες φωτεινές. Και κάπως έτσι προέκυψε το τραγούδι του σημερινού cover letter.

Ίσως αναγνώρισες τους στίχους του Άρη Δαβαράκη από τη “Μπαλάντα των Αισθήσεων και των Παραισθήσεων” ή το “Σαν Παλιό Σινεμά”, όπως έχει μείνει γνωστό. Από τα πιο αγαπημένα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, ακούστηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά στα πλαίσια της παράστασης “Πορνογραφία” το 1982. Ο μεγάλος Χατζιδάκις ήταν τότε στο τιμόνι του Τρίτου Προγράμματος οδηγώντας το δημόσιο ραδιόφωνο στην πιο δημιουργική εποχή του, ενώ βρισκόταν και πίσω από μια σειρά ενεργειών με στόχο την ανάδειξη του ελληνικού καλλιτεχνικού κόσμου μέσα από την πολιτιστική κοσμοθεωρία του.

 Η Μπαλάντα των Αισθήσεων και των Παραισθήσεων ερμηνεύτηκε αρχικά από το Βασίλη  Λέκκα κι έπειτα από το Γιώργο Νταλάρα. Μεροληπτώ υπέρ της απόδοσης του πρώτου  γιατί αναδεικνύει καλύτερα την μελαγχολική και νοσταλγική ατμόσφαιρα του  κομματιού.

Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως η μουσική σύνθεση του Χατζιδάκι ακούστηκε για πρώτη φορά, το 1970, σε αγγλικούς στίχους και ερμηνεία του Shawn Phillips, μέσα από το soundtrack της ταινίας του John Crowther, με τίτλο “The Martlet’s Tale” και πρωταγωνίστρια την Κατίνα Παξινού.

Η πρωτότυπη εκδοχή του κομματιού είναι κι αυτή που γνώρισε μια από τις εντυπωσιακότερες διασκευές που έχω προσωπικά ακούσει. Ακόμα θυμάμαι εκείνο το βροχερό πρωινό Σαββάτου του 2003 (τις εποχές που αγόραζα cds), όπου κατέβηκα στο κέντρο να προμηθευτώ την αναθεωρητική δουλειά στο έργο του Μάνου Χατζιδάκι, με τίτλο “Transformations” , μέσα από το ηλεκτρονικό πρίσμα του Κωνσταντίνου Βήτα. Μια δουλειά που γεφυρώνει με τον καλύτερο τρόπο το νοσταλγικά βαρύτιμο παρελθόν με το αναζωογονημένο παρόν. Μου είχε σκαλώσει στο μυαλό αυτή ακριβώς η εκτέλεση που είχα ακούσει την προηγούμενη μέρα στο ραδιόφωνο…

Θα προσθέσω επίσης τη διασκευή του 2011, από το Δημήτρη Καλαντζή και την Αθηναϊκή Καμεράτα, που μετατρέπει το κομμάτι σε μια instrumental jazz μπαλάντα. Δεν ξέρω τι λες εσύ, εμένα με παραπέμπει σε βραδιά κάπου στα τέλη του Αυγούστου.

Σκέφτομαι καμιά φορά ότι άνθρωποι σαν τον Χατζιδάκι, μοιραία είναι ακριβοθώρητοι απέναντι στον ιστορικό χρόνο. Η υπερβατική ομορφιά, η μελωδικότητα, η ελευθερία της αμφισβήτησης, το πνεύμα αναθεώρησης και οι αξίες με τις οποίες περιέβαλε το καλλιτεχνικό και πνευματικό του αποτύπωμα, τον καθιστούν ανατροφοδοτούμενα δημιουργικά παρόντα και στις επόμενες γενιές.