Αναμφίβολα, οι σχέσεις που αναπτύσσουμε με τους γονείς αλλά και οι εμπειρίες που αποκομίζουμε από αυτές είναι ικανές τόσο να μας διαμορφώσουν ως χαρακτήρες όσο και να μας στιγματίσουν. Πολλοί πρωτοπόροι της Ψυχολογίας ασχολήθηκαν με τις σχέσεις και τους δεσμούς των παιδιών με τη μητέρα. Κάτι το οποίο όμως δε συνέβη για τις σχέσεις με τον πατέρα. Η σχέση αυτή θα λέγαμε ότι δεν ερευνήθηκε αρκετά και διεξοδικά ούτε κατά το παρελθόν αλλά ούτε και στο παρόν με αποτέλεσμα οτιδήποτε αναφέρεται ή σχετίζεται με το δεσμό πατρός-τέκνων να προκαλεί ενδιαφέρον, περιέργεια, ακόμα και σύγχυση. Έτσι λοιπόν ακούμε πολύ συχνά να γίνεται λόγος για τα περιβόητα Daddy Issues και το πόσο αυτά διαμορφώνουν χαρακτήρες και συμπεριφορές. Επίσης, το κατά πόσο επηρεάζουν πρόσωπα και καταστάσεις, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που αποτελούν αφορμή για έριδες και διχόνοιες. Πάμε να δούμε μαζί περί τίνος πρόκειται, πώς προκύπτουν. Πώς αντιμετωπίζονται, αλλά και για ποιο λόγο το συγκεκριμένο θέμα εξάπτει την περιέργεια του κόσμου.
Τι είναι τα Daddy Issues;
Οποιαδήποτε μη υγιής σχέση πατέρα-παιδιού (π.χ. απουσία πατρικής φιγούρας, υπερ-προστατευτικός, κακοποιητικός πατέρας) μπορεί να προκαλέσει σύγχυση. Και να τραυματίσει την ευαίσθητη παιδική ψυχή. Η συνέπεια είναι αργότερα στην ενήλικη ζωή να υιοθετούνται δυσλειτουργικές συμπεριφορές ως προς τον εαυτό αλλά και τους άλλους. Έτσι, βλέπουμε ανθρώπους που κατά το παρελθόν είχαν μη ικανοποιητική σχέση με τον πατέρα τους να εμφανίζουν δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις. Επιπλέον, να προκύπτουν παρορμητικές συμπεριφορές, χαμηλή αυτοπεποίθηση, κατάθλιψη, ακόμα και διατροφικές διαταραχές.
Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι και ας μιλήσουμε με παραδείγματα
Μία ενήλικη γυναίκα έρχεται για ψυχοθεραπεία με κύρια αιτήματα την αναζήτηση βοήθειας για την αναποφασιστικότητα, την καχυποψία, ορισμένες φοβίες αλλά και τις αρνητικές-καταστροφικές σκέψεις τις οποίες κάνει. Κατά τη διάρκεια των συνεδριών και αφού γίνεται αναδρομή στα παιδικά της χρόνια διαπιστώνεται ότι ο πατέρας της ήταν επικίνδυνος, της μιλούσε απότομα. Ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που την κακοποιούσε σωματικά. Κάθε φορά που ο πατέρας γυρνούσε στο σπίτι, η νεαρή έτρεχε να κρυφτεί λόγω φόβου ενώ περίμενε ότι θα της συμβεί το χειρότερο. Ότι δηλαδή ο πατέρας της θα τη μαλώσει και ότι θα χειροδικήσει εναντίον της. Μεγαλώνοντας, αυτές οι σκέψεις και οι ανησυχίες εξελίχθηκαν σε μοτίβα συμπεριφοράς. Με αποτέλεσμα να εμφανίζει αντίστοιχες αντιδράσεις (φόβος, καταστροφοποίηση) λόγω της προβληματικής σχέσης που είχε με τον πατέρα της. Αυτό, λοιπόν, μεταφράζεται σε Daddy Issue.
Γιατί τα Daddy Issues στιγματίζουν με τόση ευκολία τις γυναίκες;
Οι άνδρες δεν εμφανίζουν ποτέ κάτι αντίστοιχο; Σαφώς και η δυσλειτουργική σχέση πατέρα-παιδιού μπορεί να επηρεάσει και τα αγόρια. Υπάρχουν λοιπόν και άνδρες που στην ενήλικη ζωή εμφάνισαν συμπεριφορές οφειλόμενες σε ανάλογα ζητήματα σχέσης με τον πατέρα. Αλλά κατά κύριο λόγο σχετίζονται με υποτίμηση ή κακοποίηση των γυναικών. Αυτό γιατί υιοθετούνται τα αντίστοιχα πατρικά πρότυπα από τη συμπεριφορά του πατέρα προς τη μητέρα. Όσο για τις γυναίκες και για τη σχεδόν αποκλειστική ταύτισή τους με τα Daddy Issues: Αποτελούν τη νούμερο ένα δικαιολογία από πλευράς ανδρών για να τις υποτιμήσουν. Όταν λοιπόν μερικοί άνδρες απορρίπτονται από γυναίκες τείνουν να αποφεύγουν την αυτοκριτική. Κρατούν εγωιστική στάση αρνούμενοι να δουν την κατάσταση από την οπτική γωνία της γυναίκας. Αποτέλεσμα; Επικρίνουν, χρησιμοποιούν αρνητικούς χαρακτηρισμούς. Βγάζουν αβίαστα συμπεράσματα για τα ενδεχόμενα τραύματα που αποκόμισε από την προβληματική σχέση με τον πατέρα της.
Πώς αντιμετωπίζονται τα Daddy Issues; Τι μπορούμε να κάνουμε για να αισθανθούμε καλύτερα;
Αρχικά ας εξοικειωθούμε με τον εαυτό μας, τις πράξεις μας και τις συμπεριφορές μας. Ας συγχωρήσουμε τόσο εμάς όσο και τους γονείς μας για τα λάθη που έκαναν καθώς μας μεγάλωναν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δε μπορούμε να γυρίσουμε πίσω το χρόνο και να αλλάξουμε τη ροή των γεγονότων. Μπορούμε όμως να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης αλλά και τις δυσλειτουργικές συνήθειες που πηγάζουν από τις σκοτεινές στιγμές του παρελθόντος. Τι εννοούμε με αυτό; Στις μικρές ηλικίες (παιδική, εφηβική, νεαρή ενήλικη ζωή) τα Daddy Issues είναι ακόμη ασυνείδητα, δηλαδή δεν έχουμε καταλάβει αν κάτι δεν πήγε καλά στη σχέση με τον πατέρα και το πώς αυτό μπορεί να μας επηρεάσει, ενώ ενδεχομένως να μην έχουμε εξοικειωθεί πλήρως με κάθε πλευρά του εαυτού και του χαρακτήρα μας. Εδώ ακριβώς είναι που έρχεται να βοηθήσει η επιστήμη της Ψυχολογίας και η ψυχοθεραπεία, η οποία θα ρίξει φως στα άδυτα του ψυχισμού, θα μας λυτρώσει από τους δαίμονες, τις μη λειτουργικές σκέψεις και συμπεριφορές. Και θα δώσει νέα ώθηση και προοπτική στη ζωή μας.
Το κείμενο επιμελήθηκε ο Αλέξανδρος Γεροντίδης, ψυχολόγος με ειδίκευση στη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική θεραπεία.
