Αν έχεις ζήσει στα ’90s, ίσως θυμάσαι εκείνη τη διαφημιστική καμπάνια της εταιρίας “Got Milk?” όπου παρουσίαζε όλες τις αγαπημένες μας διασημότητες να φορούν περήφανα ένα μουστάκι γάλακτος ως fashion statement.

Το γάλα ήταν το καλύτερο συνοδευτικό για ένα φρεσκοψημένο μπισκότο, ήταν το ρόφημα που δεν έπρεπε να λείπει ποτέ από το τραπέζι του δείπνου, ενώ όπως όλα έδειχναν, ήταν η αγαπημένη συνήθεια όλων. Από τους αστέρες του NBA, μέχρι τις αδερφές Όλσεν και τα Φιλαράκια.

Αλλά από τότε κάτι άλλαξε.

Με κάποιο τρόπο, η κατανάλωση γάλακτος μετατράπηκε σε αμφιλεγόμενο ζήτημα, επικρίθηκε, παρήκμασε και εν τέλει εγκαταλήφθηκε από πολλούς καταναλωτές, οι οποίοι δεν άργησαν να στραφούν σε εναλλακτικές όπως τα γάλατα φυτικής προέλευσης.

Ρόφημα από αμύγδαλο, βρόμη, κάνναβη, σόγια. Θα τα έχεις ακούσει και πιθανότατα να τα έχεις δει ή και δοκιμάσει. Πρόκειται για τα λεγόμενα φυτικά γάλατα, τον οποίων η εμφάνιση έμελλε να αλλάξει πλήρως το τοπίο όσον αφορά την κατανάλωση γαλακτοκομικών. Και παρόλο που δεν έχουν υπάρξει ακόμη καμπάνιες διασημοτήτων με που να φέρουν την λεζάντα “Έχεις αμύγδαλα;”, είναι κοινό μυστικό ότι το γάλα ζωικής προέλευσης έχει βγει από τη μόδα.

Πού οφείλεται όμως αυτή η πτώση δημοτικότητας του γάλατος; Είναι λόγω του ότι πράγματι γνωρίζουμε κάτι αρνητικό για τα αποτελέσματά της κατανάλωσης γάλακτος στην υγεία;

Και για να το πάρουμε από την αρχή, είναι πράγματι το γάλα με το οποίο μεγαλώσαμε (τόσο) κακό για την υγεία;

Ζωικό γάλα: Crash test

Εξετάζοντας τη “δαιμονοποίηση” του ζωικού γάλακτος, θα συναντήσουμε ισχυρισμούς που θέλουν τα γαλακτοκομικά να συμβάλλουν στη φλεγμονή, άλλους που τα καθιστούν γεμάτα υποπροϊόντα αντιβιοτικών και άλλους βάσει των οποίων μπορούμε να πάρουμε τα ίδια θρεπτικά συστατικά από φυτικής προέλευσης προϊόντα.

Αν και είναι αλήθεια ότι κανένα τρόφιμο δεν είναι ακριβώς “τέλειο”, οι απαξιωτικοί ισχυρισμοί γύρω από το ζωικό γάλα μπορεί να ενέχουν μια κάποια υπερβολή.

Φλεγμονή

Σύμφωνα με τη διατροφολόγο Melissa Azzaro, οι ισχυρισμοί περί φλεγμονής δεν είναι απλά αβάσιμοι, αλλά στην πραγματικότητα, υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το γαλακτοκομικό γάλα δεν συμβάλλει στη φλεγμονή, ενώ ενδέχεται να παρουσιάζει έχει αντιφλεγμονώδη δράση.

Υπολείμματα αντιβιοτικών

Όσον αφορά τα υπολείμματα αντιβιοτικών, αν και είναι αλήθεια ότι μπορεί να χρησιμοποιηθούν αντιβιοτικά στις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής, το γάλα που προκύπτει ελέγχεται συχνά και πολύ σπάνια εντοπίζονται υπολείμματα αντιβιοτικών. Επιπλέον, όταν μια αγελάδα υποβάλλεται σε θεραπεία με αντιβιοτικά, οι αγρότες ακολουθούν τις ομοσπονδιακές οδηγίες σχετικά με το αν το γάλα του συγκεκριμένου ζώου πρέπει να απορρηφθεί προκειμένου να αποφευχθεί η έκθεση των ανθρώπων σε υπολείμματα φαρμάκων.

Διατροφική αξία

Εστιάζοντας στη διατροφική πτυχή του ζητήματος, το ζωικό γάλα περιέχει βασικά θρεπτικά συστατικά όπως πρωτεΐνες, ασβέστιο, βιταμίνη D και μαγνήσιο. Παρέχει επίσης σημαντικές βιταμίνες του συμπλέγματος Β σε ποσότητες που δεν συγκρίνονται με αυτές που εντοπίζονται στις περισσότερες φυτικές επιλογές. Όταν πάνω από 600 φυτικά γάλατα συγκρίθηκαν ως προς την περιεκτικότητά τους σε θρεπτικά συστατικά με το ζωικό γάλα, αποκαλύφθηκε ότι κανένα δεν ήταν διατροφικά ισοδύναμο με το γάλα ζωικής προέλευσης. Παράλληλα, πολλές επιλογές υπολείπονταν σε βασικά θρεπτικά συστατικά. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι κάποια μοναδικά συστατικά του γάλακτος, όπως η λακτόζη, έχουν συνδεθεί με την ενισχυμένη απορρόφηση ασβεστίου.

Πότε να προτιμήσεις ένα φυτικό γάλα

Υπάρχουν κάποια στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο περιορισμός των γαλακτοκομικών μπορεί να είναι ευεργετικός κατά την αντιμετώπιση ορισμένων καταστάσεων υγείας, όπως η θεραπεία της ακμής. Επιπλέον, αν ακολουθείς vegan ή vegetarian διατροφή, τότε το φυτικό γάλα είναι μάλλον μονόδρομος.

Τέλος, αν έχεις πραγματική αλλεργία ή δυσανεξία στα γαλακτοκομικά, ή αν έχεις διαπιστώσει ότι σου δημιουργούν προβλήματα πέψης, τότε σαφώς και η στροφή προς τα φυτικά ροφήματα έχει νόημα. Ωστόσο, για τους περισσότερους ανθρώπους, έχει βρεθεί ότι λογικές μερίδες γαλακτοκομικών όχι απλά δεν αρκούν για να δημιουργήσουν πρόβλημα, αλλά μπορεί να είναι και ευεργετικές.

Παράλληλα, έχε υπόψιν σου ότι ακόμη και σε περιπτώσεις δυσανεξίας στη λακτόζη, δεν χρειάζεται να κόψεις πλήρως τα γαλακτοκομικά. Μπορείς πάντα να στραφείς σε προϊόντα χωρίς λακτόζη, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν μια καλή επιλογή. Επίσης, τρόφιμα όπως το γιαούρτι και τα σκληρά τυριά είναι συχνά καλά ανεκτά και από άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη.

Συμπέρασμα

Τα γαλακτοκομικά ή τα τρόφιμα που περιέχουν αγελαδινό γάλα δεν είναι εξ’ ορισμού “κακά” για την υγεία. Αρκεί να αποτελούν μέρος μιας συνολικά ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής και τρόπου ζωής. Το ζωικό γάλα περιέχει σημαντικά διατροφικά οφέλη, όπως η υποστήριξη της καλής υγείας των οστών, και σίγουρα η κατανάλωσή του δεν υπονομεύει την απώλεια ή διαχείριση του βάρους.

Αν λοιπόν αγαπάς πραγματικά τα γαλακτοκομικά αλλά το όλο debate αναφορικά με την κατανάλωσή τους, σε έχει κάνει να εγκαταλείψεις το γάλα, τότε μάθε ότι μπορείς άφοβα να επιστρέψεις στην αγαπημένη σου συνήθεια.