Συμβαίνει σε όλους μας, έχει συμβεί και σε μένα πολλές φορές. Κάτι οι σκέψεις που μας τριβελίζουν το μυαλό, το άγχος για τις υποχρεώσεις της επόμενης ημέρας, ένας καφές που «τράβηξε» μέχρι πιο αργά απ’ ότι έπρεπε, έρχονται κάποτε εκείνες οι ξάγρυπνες νύχτες, που μοιάζουν σαν να μην πρόκειται να ξημερώσει ποτέ. Οι δείκτες του ρολογιού γυρίζουν επίμονα, αλλά ο ύπνος δε λέει να σε πάρει. Κι όσο δεν κοιμάσαι, τόσο πιο πολύ αγχώνεσαι ότι θα έρθει το πρωί και θα σε βρει με τα μάτια ορθάνοιχτα, να κοιτάς το ταβάνι, στην ίδια θέση που ήσουν όταν ξάπλωσες. Κι ως γνωστόν, ο χρόνος κυλά αμείλικτα και η μέρα δεν θα σε περιμένει να ξεκουραστείς για να ξεκινήσει.
Τι γίνεται, λοιπόν, όταν πρέπει να ανταπεξέλθεις σε μια γεμάτη μέρα, μετά από μια ξάγρυπνη νύχτα; Οι ειδικοί του ύπνου αποκαλύπτουν μερικά χρήσιμα tips για να βγάλεις τη μέρα:
1. Ναι στην καφεΐνη, αλλά με σύνεση
Η καφεΐνη είναι ίσως το πρώτο πράγμα στο οποίο θα στραφείς αμέσως μόλις σηκωθείς από το κρεβάτι, έχοντας περάσει μια ξάγρυπνη νύχτα. Πράγματι, όταν χρειάζεσαι μια ενεργειακή ώθηση, η καφεΐνη μπορεί πράγματι να βοηθήσει, αρκεί να μην το παρακάνεις, διευκρινίζει η ειδικός στις διαταραχές ύπνου, Joyce Walsleben, PhD, της Ιατρικής Σχολής του NYU. Δύο φλιτζάνια καφέ, για παράδειγμα, μπορούν να σου παρέχουν την αίσθηση εγρήγορσης που έχεις ανάγκη. Μια ποσότητα μεγαλύτερη από αυτή δεν έχει να προσφέρει κάτι καλύτερο. Αντίθετα, θα οδηγήσει πιθανώς σε αρνητικές συνέπειες, όπως το να σου προκαλέσει νευρικότητα, τονίζει ο Jeffrey Durmer, MD, επικεφαλής ιατρός στο FusionSleep Center της Ατλάντα.
Αυτό έχει να κάνει εν μέρει με τη χημεία του εγκεφάλου σου. Όταν στερείσαι ύπνου, «οι ορμόνες του ύπνου συγκεντρώνονται στον εγκέφαλο και η κατανάλωση υπερβολικών ποσοτήτων καφεΐνης δεν πρόκειται να σταματήσει αυτή τη διαδικασία», λέει ο Durmer.
Το ίδιο ισχύει και για τα μη συνταγογραφούμενα συμπληρώματα που υπόσχονται να σε βοηθήσουν να παραμείνεις σε εγρήγορση. «Η καφεΐνη και τα συμπληρώματα αυξάνουν την προσοχή και τη συγκέντρωση και είναι μια χαρά αν τα χρησιμοποιείς μια στο τόσο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστούν έναν καλό βραδινό ύπνο», λέει ο Durmer. Εάν αντιμετωπίζεις συχνά αϋπνίες, πιθανότατα υποφέρεις από κάποια διαταραχή ύπνου και, σε αυτή την περίπτωση, καλό θα είναι να συμβουλευτείς έναν ειδικό.
Τα ενεργειακά ποτά μπορούν, επίσης, να εξυπηρετήσουν ένα σκοπό όταν χρησιμοποιούνται κατάλληλα, αλλά ως επί το πλείστον κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό, υπογραμμίζει ο Michael Breus, PhD, ο οποίος προτείνει να προτιμήσεις πράσινο τσάι ή καφέ. Τέλος, καλό είναι να μείνεις μακριά από την καφεΐνη μετά τις 4 μ.μ., ώστε να αποφύγεις το ενδεχόμενο μιας δεύτερης νύχτας χωρίς ύπνο, σημειώνει ο Breus.
2. Μην βασίζεσαι στη ζάχαρη
Η ζάχαρη μπορεί να μοιάζει με την ιδανική, εύκολη λύση για να εξασφαλίσεις την απαραίτητη ενέργεια, αλλά στην πραγματικότητα το μόνο που θα καταφέρεις είναι μια εφήμερη αίσθηση ενέργειας, την οποία θα ακολουθήσει τελικά η κατάρρευση. Ο Breus συνιστά να προτιμήσεις γεύματα με τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες, όπως ξηροί καρποί και άπαχο κρέας. Παράλληλα, καλό είναι να αποφύγεις τα μεγάλα γεύματα και τους απλούς υδατάνθρακες, όπως τα ζυμαρικά, που προκαλούν ενεργειακές πτώσεις. Δημιούργησε πιάτα που σε βοηθούν να διατηρήσεις την ενέργειά σου, χωρίς να προκαλούν αιχμές, όπως αυγά και απλό ελληνικό γιαούρτι για πρωινό και μια σαλάτα με ψητό κοτόπουλο ή ψάρι με λαχανικά για μεσημεριανό ή βραδινό. Επιπλέον, τα φυσικά σάκχαρα των φρούτων χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αφομοιωθούν, επομένως δεν θα προκαλέσουν τόσο ακραίες αιχμές στο σάκχαρό σου, προσθέτει ο Durmer.
3. Ενσωμάτωσε διαλείμματα και ήπια άσκηση μέσα στην ημέρα σου
Ο Durmer τονίζει τη σημασία των διαλειμμάτων κατά τη διάρκεια μιας κουραστικής ημέρας. Ένας σύντομος περίπατος στο φως του ήλιου μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά ωφέλιμος. «Η κίνηση διεγείρει την εγρήγορση του εγκεφάλου και το φως του ήλιου παρέχει στο σώμα φυσικές ενδείξεις για την προώθησή της», λέει ο Durmer.
Αν νιώθεις πολύ κουρασμέν@ για μια κανονική προπόνηση, κάνε ήπιες ασκήσεις, που θα σε κρατήσουν μακριά από τραυματισμούς και υπερβολική κόπωση. Σκέψου, επίσης, το ενδεχόμενο να χωρέσεις έναν power nap 25 λεπτών στο πρόγραμμά σου. Είναι ό,τι πρέπει για να επαναφορτιστείς.
4. Απλοποίησε τη μέρα σου
Ξέρεις πολύ καλά ότι δεν είσαι στα καλύτερά σου όταν δεν κοιμάσαι καλά. Γι’ αυτό, προσπάθησε να ελαφρύνεις όσο γίνεται το πρόγραμμά σου, κρατώντας μόνο τις πολύ σημαντικές υποχρεώσεις, που δεν αναβάλλονται. Έτσι, θα διατηρήσεις την απόδοσή σου, αποφεύγοντας παράλληλα το περιττό άγχος. Ο Durmer συμβουλεύει να αναβάλλεις τις σημαντικές αποφάσεις μέχρι τη στιγμή που θα είσαι πιο ξεκούραστ@.
5. Όχι στις μεγάλες αλλαγές στη ρουτίνα ύπνου σου
Όταν πας απόψε για ύπνο, μπορεί να μπεις στον πειρασμό να κοιμηθείς περισσότερο από το κανονικό. Το μέτρο, όμως, είναι και πάλι το κλειδί. Το να κοιμηθείς λίγο παραπάνω μετά από μια ξάγρυπνη νύχτα είναι εντάξει, ωστόσο καλό είναι να προσπαθήσεις να επαναφέρεις το πρόγραμμα ύπνου σου στη σωστή τροχιά. Προσπάθησε, λοιπόν, να μην κοιμηθείς περισσότερο από 2 ώρες παραπάνω.
Το να πας, επίσης, για ύπνο πολύ νωρίτερα από το συνηθισμένο δεν θα βοηθήσει μακροπρόθεσμα. Άλλωστε, ο περισσότερος χρόνος ανάκαμψης που μπορεί να έχει το σώμα είναι 10 ώρες, επομένως κάθε χρονικό διάστημα πέρα από αυτό δεν σου προσφέρει τίποτα.
Αν νιώθεις εξάντληση, αλλά εξακολουθείς να αντιμετωπίζεις δυσκολία στον ύπνο, δοκίμασε να κάνεις μερικούς μαθηματικούς υπολογισμούς. Αυτό θα απομακρύνει κάθε άλλη σκέψη από το μυαλό σου και σύντομα θα νιώσεις τα βλέφαρά σου βαριά.
Να θυμάσαι ότι μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτά τα tips όποτε νιώσεις ότι τα έχεις ανάγκη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη σημασία μιας υγιούς ρουτίνας ύπνου. Να θυμάσαι ότι ο ύπνος είναι η πολυτιμότερη ώρα για τον οργανισμό σου, που αναπλάθεται και συνεχίζει την καθημερινότητα αναζωογονημένος και υγιής. Γι’ αυτό, μην παραμελείς αυτή την τόσο πολύτιμη για την υγεία του οργανισμού σου ρουτίνα ξεκούρασης.