Υπάρχει μια καραμέλα , συνήθως για τους ανθρώπους που είναι προβεβλημένοι και ακούμε συχνά τη γνώμη τους, που λέει ότι «για να είμαι με κάποιον άνθρωπο , πρέπει να τον θαυμάζω.»
Ας ορίσουμε τον θαυμασμό, σύμφωνα με το λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας ως την «ισχυρή εντύπωση που προκαλεί κάποιος ή κάτι , την έκπληξη που αισθανόμαστε λόγω συγκεκριμένου ξεχωριστού ή υπερφυσικού γνωρίσματός του.» Παράλληλα ονομάζουμε και την «βαθιά εκτίμηση για κάποιον ή κάτι».
Θα μπορούσαμε να πάρουμε εκατοντάδες παραδείγματα για να εξετάσουμε την αγάπη μεταξύ ανθρώπων, και κατά πόσο αυτή συνδέεται ή όχι με τον θαυμασμό και πάνω απ’όλα τι λέει αυτός ο συνδυασμός για εκείνους που για να αγαπήσουν πρέπει απαραίτητα και να θαυμάζουν.
Θα περιοριστώ στο παράδειγμα ερωτικών συντρόφων, γιατί συνήθως εκεί αναφέρεται η περαπάνω «καραμέλα».
Κοπέλα ετών 25 αγαπά αγόρι ετών 30. Εκείνη , ανερχόμενη επαγγελματίας σε κάτι που έχει επιλέξει, και εκείνος πολλά υποσχόμενος , πχ , αρχιτέκτονας. Αγάπη ,έρωτας, σεξ, λουλούδια, ομορφιά, νιάτα, θαυμασμός από τον έναν για τον άλλον και τούμπαλιν. Ταξίδια, όνειρα,αγάπη, έρωτας, σεξ, πάθος, ικανοποιητικά χρήματα, θαυμασμός. Γέλια, υποσχέσεις, ξεκίνημα οικογένειας, θαυμασμός. Το κορίτσι τα πηγαίνει καλά στα επαγγελματικά, παίρνει συνεχώς αυξήσεις, προαγωγές, είναι ευτυχισμένη και πάνω απ’όλα άξια θαυμασμού: κρατάει εξαιρετικές ισορροπίες ανάμεσα στις φιλενάδες της, τους γονείς της, τους φίλους του, τις ανάγκες της, το γυμναστήριο και το σπίτι. Το αγόρι την αγαπά και την θαυμάζει.
Το αγόρι,κατέχει την κορυφαία θέση πια στην εταιρεία όπου εργάζεται, έχει βραβευτεί κιόλας κανα δυο φορές και είναι ευτυχισμένος. Πάνω απ’όλα είναι άξιος θαυμασμού: κρατάει εξαιρετικές ισορροπίες ανάμεσα στους φίλους του , τους γονείς του, τις φίλες της, τις ανάγκες του, το γυμναστήριο και το σπίτι. Το κορίτσι τον αγαπά και τον θαυμάζει.
Σύντομα, πολλά θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Για παράδειγμα απολύεται ο ένας από τους δύο. Η ζωή αρχίζει και φανερώνει το σκληρό της πρόσωπο. Απογοήτευση, μελαγχολία, απορία. Ξυπνούν σε έναν κόσμο όπου οι λογαριασμοί έχουν πια μεγαλύτερη σημασία από το μενού του ιταλικού εστιατορίου.
Γκρίνια, καμία ισορροπία, κανένα γυμναστήριο.
Σιγά σιγά κανένας θαυμασμός. Μήπως και καμία αγάπη;
Αυτό είναι κάτι που μόνο εκείνοι μπορούν να απαντήσουν. Άραγε το κορίτσι θα «αντέξει» να αγαπάει και να σταθεί δίπλα στον τσαλαπατημένο εαυτό του αγοριού της; Εκείνον που πολύ πιθανόν να περάσει κατάθλιψη; που πολύ πιθανόν να μείνει αξύριστος για μέρες, ή να φάει εκατό γλυκά σε ένα βράδυ; Άραγε αν τον γνώριζε σε αυτή τη φάση, θα τον αγαπούσε; θα τον ερωτευόταν;
Άραγε πόση θλίψη αντέχει η αγάπη;
Άραγε ποιός μας έμαθε να μεγαλώνουμε με την ιδανική συνθήκη της αγάπης;
«Όταν είσαι καλό παιδί , σ’αγαπάω πολύ.»
Και όταν δεν είμαι; «Όταν τρως το φαγητό σου , σε λατρεύω» Και όταν δεν το τρώω;
«Όταν χαμογελάς , είσαι όμορφη.» Και όταν θυμώνω; Μ’αγαπάς ακόμα και όταν θυμώνω;
Στην ενήλικη ζωή , οι ερωτήσεις παίρνουν άλλη μορφή. Σκληρή, πραγματική μορφή, σαν την αλήθεια, που λίγο πολύ όλοι σαν σύντροφοι, σαν φίλοι, ή σαν αδερφοί έχουμε αντιμετωπίσει, αλλά μπορεί ποτέ να μην έχουμε απαντήσει.
«Αν γίνω χοντρή και γριά θα μ’αγαπάς;»
«Αν κάνω ένα έγκλημα θα μ’αγαπάς;»
«Αν χάσω όλα μου τα χρήματα, θα μ’αγαπάς;»
«Αν δεν είμαι πια η χαρά της ζωής, μπορείς να με αγαπάς;»
«Αν δεν μπορέσω να περπατήσω, να μιλήσω, να δω ποτέ ξανά , θα μ’αγαπάς;»
Η φιλία, ο έρωτας, η αγάπη , η οικογενειακοί δεσμοί έχουν βάσεις που ποτέ δεν ξέρεις αν είναι στέρεες. Ο θαυμασμός είναι η αρχή μιας ιστορίας, ένα δόλωμα στην αναζήτηση συντρόφου, φίλου, παρέας. Όταν το δόλωμα όμως γίνεται κυρίως γεύμα, η βάση τρέμει επικίνδυνα.
Και ίσως τελικά η μόνη αλάνθαστη επιλογή μας είναι να ρωτήσουμε εμείς τον εαυτό μας αν μας θαυμάζουμε και αν μας αγαπούμε. Χοντρό ή φτωχό, μελαγχολικό ή με κάποια αναπηρία. Ίσως αν καταφέρουμε εμείς να αγαπάμε τον εαυτό μας και να τον θαυμάζουμε τότε να μην έχει σημασία τι χρειάζονται οι άλλοι για να μας αγαπούν ή να μας θαυμάζουν.
Γιατί τότε οι λέξεις και οι έννοιες δεν θα έχουν πια αξία. Αξία θα έχει ποιό πρόσωπο αντικρίζουμε το πρωί. Ποιό πρόσωπο θέλει να μας βλέπει ευτυχισμένους . Ποιός είναι δίπλα μας στην ευτυχία, στην επιτυχία αλλά και στην δυσκολία.
Μόνον αυτός που μας αγαπά.