Για μερικούς από εμάς το πραγματικό μακροβούτι δεν συμβαίνει μέσα στη θάλασσα αλλά στην παραλία και γίνεται στην ιστορία ενός βιβλίου. Ακουστικά ή οι φυσικοί ήχοι, κάτι δροσερό, φρούτα και μικρά διαλλείματα για λίγη δροσιά. Εναλλακτικά, στο μπαλκόνι με τα πόδια απλωμένα στα κάγκελα και μερικές φέτες καρπούζι ή κάτω από το a/c, στον καναπέ περιμένοντας να έρθει το βράδυ για θερινό.
Για εκείνες τις ώρες λοιπόν διαλέξαμε οκτώ τίτλους από τις εκδόσεις Πατάκη.
Η κομψότητα του σκαντζόχοιρου
«Με λένε Ρενέ. Είµαι πενήντα τεσσάρων ετών. Εδώ και είκοσι επτά χρόνια είµαι θυρωρός στο 7 της οδού Γκρενέλ, ένα αρχοντικό κτίριο µε εσωτερικό κήπο και αυλή, χωρισµένο σε οκτώ υπερπολυτελή διαµερίσµατα, όλα κατοικηµένα, όλα πελώρια. Είµαι χήρα, κοντή, άσχηµη, παχουλή, έχω κότσια στα πόδια και, αν πιστέψουµε κάποια από τη φύση τους δυσάρεστα πρωινά, κακοσµία στην αναπνοή… Είµαι σπανίως αξιαγάπητη, αν και πάντα ευγενική, αλλά µε ανέχονται παρ’ όλα αυτά επειδή ανταποκρίνοµαι τέλεια σε αυτό που η κοινωνική δοξασία έχει συµπυκνώσει ως στερεότυπο θυρωρίνας· είµαι, εν ολίγοις, ένα από τα πολλά γρανάζια που κινούν τη µεγάλη οικουµενική ψευδαίσθηση, σύµφωνα µε την οποία η ζωή έχει ένα νόηµα που µπορεί άνετα να αποκωδικοποιηθεί».
«Με λένε Παλόµα. Είµαι δώδεκα χρονών και κατοικώ στο 7 της οδού Γκρενέλ, σ’ ένα πολυτελές διαµέρισµα. Οι γονείς µου είναι πλούσιοι, η οικογένειά µου είναι πλούσια και εποµένως η αδελφή µου κι εγώ είµαστε δυνητικά πλούσιες… Παρ’ όλα αυτά, παρά την τόση εύνοια της τύχης και τα τόσα πλούτη, ξέρω εδώ και πολύ καιρό ότι ο τελικός προορισµός είναι η γυάλα για τα χρυσόψαρα. Πώς το ξέρω; Συµβαίνει να είµαι πολύ ευφυής. Εξαιρετικά ευφυής µάλιστα… Το σίγουρο είναι πάντως ότι στη γυάλα εγώ δε θα µπω… Γι’ αυτό και πήρα την απόφασή µου: στο τέλος αυτής της σχολικής χρονιάς, τη µέρα που θα µπαίνω στα δεκατρία, στις 16 Ιουνίου, θα αυτοκτονήσω».
Συναρπαστικοί εσωτερικοί µονόλογοι δύο φαινοµενικά ασύµβατων ηρωίδων, που θα συγκλίνουν, σχεδόν νοµοτελειακά, σε έναν ακόµη συναρπαστικότερο διάλογο. Η Κοµψότητα του σκαντζόχοιρου, που πρωτοκυκλοφόρησε το 2006, είναι ένα κλασικό πλέον βιβλίο που διαβάζεται ξανά και ξανά.
Έτσι αρχίζει το κακό
Μαδρίτη, 1980. Η Ισπανία αρχίζει να συνέρχεται από τη µακρά δικτατορία του Φράνκο· οι άνθρωποι παλεύουν να απελευθερωθούν από το βάρος παλιών µυστικών, ψεµάτων και προδοσιών. O νεαρός Χουάν ντε Βέρε προσλαµβάνεται στην πρώτη του δουλειά, µια δουλειά που θα σηµαδέψει την υπόλοιπη ζωή του. Θα βυθιστεί, πρώτα από υποχρέωση και στη συνέχεια από πόθο, στον µελαγχολικό και δίχως συγχώρεση κόσµο του εργοδότη του, του Εντουάρντο Μουριέλ. Ο Μουριέλ είναι ένας κοσµικός επιτυχηµένος σκηνοθέτης του κινηµατογράφου.
Η γυναίκα του, η τρυφερή και θλιµµένη Μπεατρίθ, γλιστρά σαν ανεπιθύµητο φάντασµα µέσα στο σπίτι του συζύγου της και βρίσκει ανακούφιση σε άλλα κρεβάτια. Στον περίγυρο του ζευγαριού βρίσκεται ένας µυστηριώδης οικογενειακός φίλος, ο παιδίατρος Χόρχε Βαν Βέκτεν, για το παρελθόν του οποίου φτάνουν στον Μουριέλ φήµες τις οποίες δεν αντέχει να διερευνήσει, γι’ αυτό και ζητά από τον Χουάν να το κάνει στη θέση του. Ο Χουάν είναι αποφασισµένος να ικανοποιήσει την επιθυµία του Μουριέλ, αλλά γρήγορα έρχεται αντιµέτωπος µε τις δικές του απορίες: Γιατί ο Μουριέλ έχει τέτοιο µένος εναντίον της Μπεατρίθ; Γιατί η Μπεατρίθ συναντά στα κρυφά τον Βαν Βέκτεν; Και τι συνέβη στα σκοτεινά χρόνια που ακολούθησαν τον εµφύλιο πόλεµο;
Το Έτσι αρχίζει το κακό είναι το πορτρέτο ενός γάµου και µιας χώρας που στοιχειώνονται από την ενοχή, ένα βιβλίο για τα ασαφή όρια µεταξύ του ιδιωτικού και του δηµόσιου εαυτού, µεταξύ του παρατηρητή και του συµµέτοχου, µεταξύ της ηθικής και της ανηθικότητας, µεταξύ των διαψεύσεών µας από τους άλλους αλλά και από τον ίδιο µας τον εαυτό.
Η ζωή και οι θάνατοι της Αλεξάνδρας Δελλή
Στην Ερηµιά, ένα απομονωμένο ορεινό χωριό, τη δεκαετία του 1950, η µικρή Αλεξάνδρα υφαίνει το πεπρωµένο της. Κάθε γενιά κληροδοτεί στην επόµενη έναν κρίκο από τη βαριά αλυσίδα που κρατάει τη µία δεµένη µε την άλλη. Η Χρυσώ µιλάει µε τους πεθαµένους, η Πέτρα βλέπει τον Ταξιδευτή να παίρνει τις ψυχές και η Αλεξάνδρα ξέρει πότε θα έρθει ο θάνατος. Η φύση δείχνει στους ανθρώπους τα δόντια της, κάτω απ’ τα βουνά φυτεύονται οι στύλοι απ’ όπου θα φυτρώσει το φως, το «Αυτό» πάντα σιωπηλό παρατηρεί. Η Αλεξάνδρα, ανήλικη ακόµα, υποχρεώνεται να παντρευτεί τον τροµερό Ακιόση, έναν άντρα µεγαλύτερό της, και µαζί του να πάρει τον άγριο δρόµο της εσωτερικής µετανάστευσης και της σκληρής ενηλικίωσης. Ενώ ο κόσµος στην Ελλάδα του 1960 αλλάζει ραγδαία, η Αλεξάνδρα θα χρειαστεί να σπάσει τον δικό της κρίκο στην οικογενειακή αλυσίδα για ν’ αναγεννηθεί. Ένα σπονδυλωτό µυθιστόρηµα µε στοιχεία µαγικού ρεαλισµού, όπου το φυσικό συνυπάρχει µε το υπερφυσικό.
Σικελικό ειδύλλιο
Το “Σικελικό ειδύλλιο” δεν είναι ειδύλλιο. Είναι το χρονικό της συνάντησης δύο ανθρώπων σε µια µικρή πόλη της Σικελίας, στα µέσα της δεκαετίας του 1950. Με την πρώτη µατιά, ο αστυνόµος Λούκα Ντε Ματέις και η νεαρή Κοντσέττα Βιτάλε δεν έχουν τίποτα κοινό εκτός από τη σικελική τους καταγωγή: αλλά, καθώς αφηγούνται τα γεγονότα της ζωής τους, φανερώνουν όλο και περισσότερες οµοιότητες· είναι και οι δυο τους, ο καθένας µε τον τρόπο του, ξένοι στον γενέθλιο τόπο· µοιάζουν µε τα αντίθετα είδωλα του ίδιου καθρέφτη.
Για τον Ντε Ματέις, ο τίτλος αυτού του βιβλίου ίσως να ήταν Σικελικό γοτθικό — ιστορία τρόµου δυτικά των Συρακουσών· στην Κοντσεττίνα ίσως να ταίριαζε περισσότερο ο τίτλος Κουκλοθέατρο σε τοπίο του Νότου· της άρεσαν οι µαριονέτες· άλλοτε έµοιαζε µικρότερη από την ηλικία της, άλλοτε πολύ µεγαλύτερη. Το Σικελικό ειδύλλιο τοποθετείται στο επαρχιακό περιβάλλον του νησιού εκείνη την όχι και τόσο µακρινή εποχή: µαφιόζικες δολοφονίες, εγκλήµατα τιµής, βιασµοί και επανορθωτικοί γάµοι.
Ο Ντε Ματέις και η Κοντσέττα Βιτάλε δεν βρίσκουν τη θέση τους σ’ αυτόν τον κόσµο. Αν και η προτροπή για τον εαυτό τους είναι Ζήσε!, όλα πάνε στραβά, σχεδόν όλα: ο Ντε Ματέις βρίσκει τον σικελικό τρόπο θανάτου και η Κοντσέττα αρνείται να συµµορφωθεί µε τον σικελικό τρόπο ζωής.
Ο κύριος τέλειος
Πώς είναι να ερωτεύεσαι ένα κορίτσι, αλλά εκείνο να είναι δεσµευµένο µε τον κύριο Τέλειο; Πώς είναι να καταστρέφεται το µαγαζί σου, να έχεις τον πατέρα σου στο νοσοκοµείο, να είναι οι φίλοι σου µετρηµένοι στα δάχτυλα και να προσκρούεις στην τελειότητα του επιτυχηµένου, όµορφου, τίµιου και ευγενικού άντρα, που όχι µόνο έχει στο πλάι του το κορίτσι της καρδιάς σου, αλλά και γίνεται ευεργέτης σου βοηθώντας σε γενναιόδωρα, χωρίς να ζητά αντάλλαγµα; Ο Φώτης θα συναντήσει τον κύριο Τέλειο στο πρόσωπο του αντίζηλού του Αδριανού Σωφρονίου. Και η ιστορία θα εξελιχθεί κάπως ανορθόδοξα και οπωσδήποτε απροσδόκητα… Ένα µυθιστόρηµα για τις αιφνίδιες ανατροπές της ζωής και την ανεξιχνίαστη ανθρώπινη φύση.
Το απόκρυφο ημερολόγιο της Αριάδνης
Ο Bρετανός Μπέρναρντ Γκρένφελ καταφτάνει το 1896 στην Αίγυπτο για να ανασκάψει µαζί µε τον Άρθουρ Χαντ την Οξύρρυγχο, πνευµατικό κέντρο της αρχαιότητας. Στη θέση της βρίσκουν το Αλ-Μπάχνασα, ένα χωριό σαν εγκαταλειµµένο λατοµείο. Όταν πια οι βρετανικές εφηµερίδες θα πανηγυρίζουν για τους δύο νεαρούς αρχαιολόγους που «ανακάλυψαν µια θαµµένη βιβλιοθήκη ισότιµη της Αλεξάνδρειας», ο Μπέρναρντ θα εξαρτά όλο και περισσότερο την ύπαρξή του από τη µυστηριώδη Νάντα.
Ο Μίνως Καλοκαιρινός το 1878 γράφει από το Ηράκλειο στον νεαρό Bρετανό αρχαιολόγο Άρθουρ Έβανς· του ανακοινώνει ότι ξεκινά τις ανασκαφές στην Κνωσό εκ µέρους του λαού του που στενάζει υπό τους Οθωµανούς. Το 1894, ο Άρθουρ, που θεωρείται ένας απλώς µέτριος ερευνητής της Οξφόρδης, θα ταξιδέψει στην Κρήτη και σύντοµα θα έχει γίνει ο διεθνώς διάσηµος αρχαιολόγος που ολοκλήρωσε το έργο του Καλοκαιρινού. Ενόσω όµως ο Έβανς αναρωτιέται ποιες έγνοιες να άφηναν ξάγρυπνους τους ανθρώπους πριν από 3.000 χρόνια, σε ένα παράλληλο σύµπαν η βασίλισσα Πασιφάη, σύζυγος του Μίνωα, ζει τον ερωτικό παροξυσµό στο βασίλειο της Κνωσού.
Το 1900 δύο καΐκια σπογγαλιέων, που επιστρέφουν από την Τυνησία στη Σύµη, λόγω σφοδρής κακοκαιρίας κινούνται προς τα Αντικύθηρα. Εκεί, ένας δύτης θα αναδυθεί κάποια στιγµή από τη θάλασσα και θα φωνάξει: «Στον βυθό υπάρχουν γυναίκες και αγάλµατα!» – το ναυάγιο των Αντικυθήρων έρχεται στο φως. Το 2007, ο Κώστας και η Διονυσία, µέλη της επιστηµονικής αποστολής που ερευνά το ναυάγιο, παίζουν ένα παιχνίδι. Η Διονυσία, σαν
άλλη Σεχραζάντ, διηγείται κάθε βράδυ στον Κώστα µία ερωτική ιστορία. Ώσπου θα βρουν τον σκελετό µιας νεαρής γυναίκας που τους περίµενε στη µοναξιά του βυθού από το 70 π.Χ. Τρεις ενότητες, τρία όνειρα της Αριάδνης, κόρης του Μίνωα και της Πασιφάης.
Έξι βαλίτσες
Σε όλες τις οικογένειες υπάρχουν μυστικά και ιστορίες ανεπιβεβαίωτες που επιβιώνουν από γενιά σε γενιά. Καμιά φορά, όμως, αφορούν ζητήματα ζωής και θανάτου… Ο Μάξιμ Μπίλλερ αφηγείται εδώ, από έξι διαφορετικές οπτικές γωνίες, την ιστορία μιας οικογένειας Ρωσοεβραίων στον δρόμο της φυγής από την Ανατολή στη Δύση, από τη Μόσχα, μέσω Πράγας, στο Αμβούργο και στη Ζυρίχη, την ιστορία μιας μεγάλης προδοσίας, που οδήγησε στην εκτέλεση ενός ανθρώπου το 1960 στη Σοβιετική Ένωση. Θύμα της ο παππούς του αφηγητή. Ποιος λοιπόν πρόδωσε τον Σμιλ Γκριγκόρεβιτς; Κάποιος από τους ωραίους, ταλαντούχους γιους του; Η φιλόδοξη, μελαγχολική νύφη του;
Ή μήπως τελικά έφταιγε ο ίδιος, ο μαυραγορίτης και καλόκαρδος πάτερ φαμίλιας, που συνελήφθη από την Κα Γκε Μπε και καταδικάστηκε σε θάνατο; Οι Έξι βαλίτσες είναι ταυτόχρονα ένα αστυνομικό μυθιστόρημα, ένα ψυχολογικό οικογενειακό δράμα, ένα μυθιστόρημα που θέτει στον ίδιο τον αναγνώστη το ερώτημα: Ως πού θα έφτανα εγώ για να σωθώ; «Οι Έξι βαλίτσες είναι ένας περίτεχνα επεξεργασμένος πολύτιμος λίθος. Κάθε τόσο εμφανίζεται μια διαφορετική πτυχή, αναδύεται μια άλλη λάμψη.