Disaster Tourism είναι το να ταξιδεύεις σε όλο τον κόσμο και να επιλέγεις να επισκέπτεσαι κυρίως τα μέρη που έχουν υποστεί μια καταστροφή. Είτε αυτή είναι ανθρώπινη, όπως η Χιροσίμα, είτε φυσική, όπως εκείνη που υπέστη η Νέα Ορλεάνη μετά τον τυφώνα Κατρίνα.
Με άλλα λόγια, ο “καταστροφικός τουρισμός” είναι κάτι ιδιαίτερο που δεν αρέσει σε πολλούς και δεν μπορούν να κάνουν πολλοί. Γιατί είναι μαγεία να μπορείς να κατανοήσεις το πως θα δεις τα ερείπια μιας καταστροφής. Όπως και το να μάθεις να πηγαίνεις με τους κανόνες τους. Γιατί δεν μπορείς να πηγαίνεις στο μουσείο του ολοκαυτώματος και να παίζεις Pokemon Go.
Όμως γιατί να θεωρείται κακό να πηγαίνεις σε ένα μέρος για τις καταστροφές που έχει περάσει; Γιατί να να νιώθει κάποιος άσχημα που πέρασε δίπλα από εκεί που έπεσαν οι δίδυμοι πύργοι και όχι γιατί πήγε διακοπές στα Phuket μετά το τσουνάμι;
Δεν θα πρεπε να νιώθεις άσχημα ούτε για το ένα ούτε για το άλλο. Εξ’ άλλου πως μπορείς να μάθεις από τα λάθη του παρελθόντος αν δεν μάθεις γι΄αυτά ποτέ;
Παρακάτω θα βρείς τέσσερις ποορισμούς που θα αγαπήσεις αν είσαι και εσύ “τουρίστας της καταστροφής”:
Χιροσίμα, Ιαπωνία
Το να επισκεφτείς την Χιροσίμα μετά την μεγάλη καταστροφή του 1945 είναι κάθε άλλο από μακάβρια επιλογή. Εκεί που γίναν τα χαλάσματα τώρα υπάρχει μια ευχάριστη και φασαριόζικη πόλη, με λεωφόρους, και εστιατόρια. Έιναι το παράδειγμα μιας πόλης που κοιτάει μπροστά χωρίς να ξεχάσει τις τραυματικές εμπειρίες που έχει περάσει. Παρ’ όλα αυτά υπάρχει το κεντρικό πάρκο Peace Memorial το οποίο είναι μια ήσυχη διαμαρτυρία κατά των πυρηνικών όπλων. Ήξερες εσύ ότι η Φλόγα της Ειρήνης, η οποία καίει από το 1964 θα σβήσει μόνο όταν όλα τα πυρηνικά όπλα του κόσμου εξαφανιστούν; Στη Χιροσίμα οι άνθρωποι πηγαίνουν στο Hall of Remembrance από το οποίο μπορείς να δεις όλη την καταστροφή της πόλης μέσα από 140,000 πλακάκια. Όσες δηλαδή, ζωές χάθηκαν τότε. Το πιο σκληρό “αναμνηστικό” όμως, αυτής της καταστρογής είναι το Genbaku Dome, ένα “κέλυφος” κτηρίου που έμεινε όρθιο από θαύμα στο υπόκεντρο της έκρηξης. Αυτό το κτήριο αποτελεί το σύμβολο της υπόσχεσης της Ιαπωνικής κυβέρνησης στο να μην επαναληφθεί τέτοιο τεράστιο λάθος.
Lower Ninth Ward, Νέα Ορλεάνη
Το Lower Ninth Ward έχει υποστεί πλημμύρες και καταστροφές λόγω του τυφώνα Κατρίνα και παραμένει ένα σημείο με εγκαταλελειμένα σπίτια, άδειες αυλές και ένα σύννεφο τραγωδίας από πάνω του. Και αυτό κυρίως γιατί υπήρχαν λεοφωρεία που σου έκαναν ξενάγηση στο μέρος, ενώ οι κάτοικοι προσπαθούσαν να φτιάξουν την ζωή τους μετά την καταστροφή του 2005. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που κρατούν ακόμη τις ιστορίες τους ζωντανές λέγοντάς τις στους τουρίστες και εθελοντές. Αυτές οι ιστορίες είναι που κάνουν εμάς τους υπόλοιπους να θέλουμε να πάμε σε τέτοια μέρη. Κυρίως για να βοηθήσουμε και να μάθουμε.
Ground Zero, Manhattan, Νέα Υόρκη
Η πτώση των δίδυμων πύργων ήταν η μεγάλη καταστροφή που οδήγησε τις ΗΠΑ στη δημιουργία του 9/11 Memorial Museum, το οποίο άνοιξε 13 χρόνια μετά την επίθεση στο World Trade Centre. Παρ’ όλο που όλοι μας παρακλουθήσαμε το συμβάν στην τηλέοραση εκείνη τη μέρα, υπάρχουν μερικοί από εμάς που πιστεύουν στο να βλέπεις τα πράγματα έτσι όπως πραγματικά είναι. Γι’ αυτό και επιθυμούν να επισκεφτούν το μουσείο. Γιατί τα συναισθήματα που σου προκαλεί είναι ο λόγος ύπαρξής του. Απλώς μη βγάλεις selfie. Δεν αξίζει.
Auschwitz, Πολωνία
Όπως είπαμε και στην αρχή του κειμένου, αν είναι να μάθεις κάτι από την ιστορία πρέπει να έρθεις αντιμέτωπος με αυτήν. Το Auschwitz ήταν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί και θεωρείται πως είναι και το μέρος στο οποίο έχει γίνει η μεγαλύτερη μαζική δολοφονία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το μουσείο Auschwitz-Birkenau State είναι ένας χώρος αφιερωμένος στη μνήμη των θυμάτων του Auschwitz και το μόνο σίγουρο είναι πως στην επίσκεψή σου εκεί θα φύγεις με βαριά καρδιά. Όμως είναι κάτι που πρέπει να δεις είτε σου αρέσει είτε όχι. Όχι για να πας να διασκεδάσεις μα για να δεις όλα εκείνα που συνέβησαν σε έναν μόνο τόπο, όταν εσύ δεν μπορούσες να κάνεις τίποτα.
Όλοι λοιπόν οι παραπάνω προορισμοί δεν είναι μέρη που μπορείς να πας για να περάσεις καλά μα για να μορφωθείς. Να μάθεις πως υπάρχουν καταστροφές που πέρασαν και τώρα κοιτάμε μπροστά μα και καταστροφές που άνθρωποι ακόμη παλεύουν για να σώσουν. Αυτό που έχει πλέον σημασία είναι να μάθουμε από τα λαθή που έγιναν στο παρελθόν λόγω (όχι και τόσο )ανθρώπινης δράσης και να βοηθήσουμε εκείνους που ήταν λίγο πιο άτυχοι από εμάς ωστέ να περάσουν μια φυσική καταστροφή.