Η δυσκοιλιότητα είναι μία κατάσταση που απασχολεί μεγάλη μερίδα του πληθυσμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Εκτιμάται ότι στην Αμερική το 12 με 19% του πληθυσμού υποφέρουν από δυσκοιλιότητα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο. Στην Ελλάδα 7 στα 10 άτομα με συμπτώματα δυσκοιλιότητας είναι γυναίκες ενώ πιο συχνά εμφανίζεται σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Ακριβώς επειδή είναι ένα τόσο σημαντικό θέμα που απασχολεί πολλούς από εμάς ρωτήσαμε τους ειδικούς του Nutrition Support για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το θέμα της δυσκοιλιότητας.
Σε ποιες περιπτώσεις μιλάμε για δυσκοιλιότητα;
Η δυσκοιλιότητα χαρακτηρίζεται κυρίως από σποραδικές κενώσεις (λιγότερο από 3 φορές/εβδομάδα), το αίσθημα ατελούς κένωσης και τα ξηρά και σκληρά κόπρανα. Κατατάσσεται σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες: Η δυσκοιλιότητα με κανονική κινητικότητα του εντέρου, όπου το βασικό πρόβλημα αποτελούν η ποιότητα των κοπράνων (είναι ξηρά και σκληρά) και η δυσκολία τους να περάσουν τον εντερικό αυλό. Μπορεί να οδηγήσει σε πόνο ή φούσκωμα. Η δυσκοιλιότητα με μειωμένη κινητικότητα του εντέρου όπου το κόλον δεν κινείται αρκετά γρήγορα. Συνήθως δεν υπάρχει το ερέθισμα για τουαλέτα, τα κόπρανα είναι ξηρά και σκληρά, υπάρχει πόνος ή/ και φούσκωμα στο έντερο. Διαταραχές της αφόδευσης που συχνά συνοδεύεται με αιμορροΐδες.
Η δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικούς παράγοντες, όπως:
• Η μειωμένη πρόσληψη υγρών και φυτικών ινών
• Η καθιστική ζωή
• Να μην ικανοποιείται έγκαιρα η επιθυμία για κένωση
• Οι αλλαγές στη διατροφή και την σωματική δραστηριότητα
• Στρες, άγχος ή κατάθλιψη
• Καταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη με αλλαγές στις ορμόνες του οργανισμού.
• Ασθένειες όπως οι διατροφικές διαταραχές, νευρολογικές ασθένειες, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή υποθυρεοειδισμός.
• Άλλες αιτίες όπως η κατάχρηση καθαρτικών, ορισμένα φάρμακα (όπως ο σίδηρος, αντιυπερτασικά κ.α.)
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Πως το Στρες μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα;
Σε στρεσογόνες καταστάσεις το σώμα μας απελευθερώνει την ορμόνη αδρεναλίνη η οποία κατευθύνει τη ροή του αίματος από το έντερο στην καρδιά, τον εγκέφαλο και τους πνεύμονες. Έτσι μειώνεται η κινητικότητα του εντέρου και μπορεί να προκληθεί δυσκοιλιότητα. Αντίστοιχα το στρες φαίνεται να αυξάνει τη διαπερατότητα του εντερικού αυλού με αποτέλεσμα να περνούν φλεγμονώδης παράγοντες που δίνουν το αίσθημα του φουσκώματος. Τέλος υπάρχει η πεποίθηση ότι το στρες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το μικροβίωμα του εντέρου και να προκαλέσει καθυστέρηση στην πέψη.
Κατάθλιψη και δυσκοιλιότητα
Ένα στα τρία άτομα που έχουν κατάθλιψη, βιώνουν και τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας, γεγονός που επηρεάζει επιπλέον την ποιότητα ζωής αυτών των ατόμων. Αυτή η σχέση κατάθλιψης-δυσκοιλιότητας μπορεί εν μέρει να αποδοθεί στην φαρμακευτική αγωγή που δίνεται για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, η οποία μειώνει την κινητικότητα του εντέρου. Παρόλα αυτά οι επιστήμονες προσπαθούν να ερευνήσουν και άλλους μηχανισμούς που μπορεί να οδηγούν στη δυσκοιλιότητα, με το ενδιαφέρον να στρέφεται στη σεροτονίνη.
Πως αντιμετωπίζουμε τη δυσκοιλιότητα;
Η δυσκοιλιότητα μπορεί να επηρεάσει ιδιαίτερα την ποιότητα της ζωής των ατόμων με συμπτώματα όπως το φούσκωμα και ο πόνος. Βασικοί στόχοι της θεραπείας αποτελούν η αύξηση συχνότητας κενώσεων και η υποχώρηση των συμπτωμάτων. Η ανίχνευση της αιτία της δυσκοιλιότητας μπορεί να οδηγήσει σε πιο εξειδικευμένες συστάσεις όπως:
• Αύξηση της πρόσληψης Υγρών
• Αύξηση των τροφίμων που είναι πλούσια σε φυτικές Ίνες όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής άλεσης, η βρώμη.
• Ένταξη τροφίμων όπως το ακτινίδιο, τα σύκα, το δαμάσκηνο, το μήλο, το πορτοκάλι.
• Αποφυγή επεξεργασμένων δημητριακών (όπως το λευκό ψωμί, τα μακαρόνια, το ρύζι), γλυκών και «junk food».
• Κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε προβιοτικά όπως το γιαούρτι και το κεφίρ.
• Καθιέρωση σταθερών γευμάτων και ρουτίνας στην τουαλέτα.
• Να μην υπάρχει καθυστέρηση στην κένωση. Καταλληλότερη στάση του σώματος με χρήση σκαμπό για να έρθουν τα γόνατα πιο κοντά στη κοιλιά.
• Άσκηση
• Χρήση συμπληρώματος φυτικών ινών, ήπιων ουσιών ή καθαρτικών με σύσταση επαγγελματία υγείας και για περιορισμένο διάστημα.
Τι ρόλο έχει το νερό στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας;
Οι τροφές όταν φτάσουν στο παχύ έντερο έχουν αρκετή υγρασία. Σε αυτό το σημείο γίνεται απορρόφηση των τελευταίων υγρών για την τελική διαμόρφωση των κοπράνων. Όσο καθυστερεί η κένωση τόσο συνεχίζει να απορροφάται η υγρασία και να σκληραίνουν τα κόπρανα. Η συγκεκριμένη κατάσταση επιβαρύνεται σε φάσεις αφυδάτωσης όπου το σώμα προσπαθεί να αντλήσει υγρά από όλους τους διαθέσιμους πόρους. Έτσι είναι πολύ σημαντικό να γίνεται συστηματική πρόσληψη υγρών και να μην μένει το σώμα αφυδατωμένο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επιπλέον στοιχείο που χρειάζεται να λάβουμε υπόψη ότι οι φυτικές ίνες για να μπορέσουν να βοηθήσουν στη δυσκοιλιότητα χρειάζεται να απορροφήσουν αρκετή ποσότητα υγρών.
Υπάρχει κάποια άσκηση που να ανακουφίζει από τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας;
Γενικά η άσκηση φαίνεται να βοηθάει στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας, διεγείροντας την κινητικότητα του παχέος εντέρου με αποτέλεσμα την επιτάχυνση της κίνησης του φαγητού μέσα στον εντερικό αυλό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διατήρηση της υγρασίας στα κόπρανα και την ομαλότερη διέλευσή τους.
Έτσι σε ανθρώπους που δεν γυμνάζονται, η έναρξη άσκησης όπως περπάτημα μέτριου ρυθμού 30-40 λεπτά, 3-4 φορές την εβδομάδα φαίνεται πως μπορεί να είναι ευεργετικό. Ευεργετική θεωρείται κάθε είδους αερόβια άσκηση που γίνεται συστηματικά ενώ θετική φαίνεται να είναι και η επίδραση της γιόγκα στη δυσκοιλιότητα.
Υπάρχουν τροφές που να προκαλούν δυσκοιλιότητα;
Συχνά ακούγεται ότι τροφές όπως η μπανάνα, οι ελιές, το ρύζι και το τσάι, οδηγούν σε δυσκοιλιότητα. Από τα όσα είπαμε παραπάνω, αυτό που φαίνεται να επιτείνει τέτοια προβλήματα είναι το σύνολο μίας διατροφής χαμηλή σε φυτικές ίνες και αυξημένη σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες ή «junk food». Έτσι το λευκό ρύζι μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας όταν δεν συνδυάζεται στο ίδιο γεύμα, από ποικιλία λαχανικών. Για τα υπόλοιπα τρόφιμα δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οδηγούν σε δυσκοιλιότητα
Παρόλα αυτά, ο κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός. Έτσι όταν κανείς παρατηρεί ότι ένα τρόφιμο τον πειράζει ή οδηγεί σε δυσκοιλιότητα μπορεί να το βγάλει από τη διατροφή του προσωρινά. Με αυτό τον τρόπο, και σε συνεννόηση με τον διαιτολόγο, μπορούν να εντοπιστούν τρόφιμα που πιθανά να επηρεάζουν αρνητικά το πεπτικό σύστημα σε κάποιους ανθρώπους. Αντίστοιχα με τον ίδιο τρόπο μπορεί να αποδειχτεί ότι δεν αποτελεί το συγκεκριμένο τρόφιμο την αιτία της δυσκοιλιότητας.
Κέντρο διατροφής Nutrition Support Πλατεία Εσπερίδων 2, γλυφάδα Τ: +30 210-8982265 Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, Ιωαννίδου Μαρία www.nutritionsupport.gr | Instagram | Facebook |
